انواع روش های کنترل علف هرز
- طبق نظر لاسی (۱۹۸۵) کنترل علف های هرز شامل موارد زیر است:
- کاهش قدرت رقابت جمعیت علفهای هرز موجود در یک گیاه زراعی؛
- ایجاد یک مانع در برابر نمو بیشتر علف های هرز درون گیاه زراعی موردنظر؛
- جلوگیری از بروز مشکلات علف هرز در گیاهان زراعی کشت شده در آینده. یا از طریق ذخیره علفهای هرز موجود و یا از طریق افزوده شدن آنها بر فلور علف هرز.
دو هدف اول اصولاً از طریق کنترل شیمیایی امکان پذیر هستند. هدف سوم متکی بر عملیات زراعی و مدیریت گیاه زراعی است. عملیات زراعی همواره همراه با تغییر طیف علف های هرز در حال تغییر هستند. اخیراً به وضوح مشخص شده است که برای کنترل علف های هرز لازم است بصورت تلفیقی از هر دو روش زراعی و شیمیایی استفاده کرد.
روش های کنترل علف هرز
۱- روش های سنتی
در قرون وسطی، از تناوب گیاهان زراعی همراه با آیش گذاری زمین زراعی، به عنوان بهترین روش برای حفظ حاصلخیزی خاک و پیشگیری از طغیان آفات بیماریها و علفهای هرز استفاده میشد. بعدها، از گیاهان وجینی نظیر شلغم و سیب زمینی که امکان کنترل علف هرز با دست در طول دوره رشد فعال گیاه فراهم بود، استفاده شد و به طور متعادل در مقابل این گیاهان از گیاهان غیروجینی مانند غلات استفاده گردید. که روش کنترل علفهای هرز در این گیاهان مشابه با گیاهان وجینی نبود.
انواع روش های کنترل علف هرز
در اواسط قرن نوزدهم حفظ حاصلخیزی خاک با استفاده از شبدر و کودهای دامی و کنترل علف هرز از طریق گیاهان غیروجینی رواج یافت، تا از آیش گذاری زمین زراعی که سودی در آن نبود اجتناب شود. با پیدایش کودهای شیمیایی در اوایل قرن بیستم نیاز به کاشت شبدر برای افزایش حاصلخیزی خاک کمتر شد، و در عوض کشت چغندرقند به عنوان گیاهی و جینی و نقدی افزایش یافت.
با این حال، پس از جنگ جهانی دوم، افزایش شهرنشینی و زندگی صنعتی باعث کاهش نیروی کارگری در دسترس و جایگزینی تدریجی علفکشها به جای وجین دستی شد. به همین منوال، عملیات زراعی روز به روز ماشینی تر شد و کشت مداوم یک گیاه زراعی تک کشتی گسترش پیدا کرده، و تا به امروز که یک سیستم خاکورزی کاهش یافته شخم (حداقل) با آینده ای نامعلوم رواج یافته است.
۲- روش های شیمیایی
کنترل شیمیایی علف هرز تکنولوژی جدید قرن بیستم است. سولفات مس اولین ماده شیمیایی به کار برده شده در اوایل قرن بیستم برای کنترل خردل وحشی در گیاه زراعی یولاف بود. خیلی زود بعد از آن استفاده از کودهای شیمیایی خورنده نظیر سیانامید کلسیم و مواد شیمیایی صنعتی مثل سدیم کلرات و اسید سولفوریک رواج یافت. علفکشهای مصنوعی جدید اولین بار در سال ۱۹۳۲ در فرانسه و بعد از ثبت اختراع DNOC (۴) و ۶- دی نیترو ا – کرسول (۹) برای کنترل انتخابی علفهای هرز یکساله در غلات وارد بازار شدند.
بلافاصله بعد از آن دی نیتروکرسول ها و دی نیترو فنولها پیدا شدند، اما اثر این ترکیبات متغیر بوده علاوه بر نابودی گیاهان باعث مرگ حیوانات نیز میشدند. کشف هورمون طبیعی رشد گیاه یعنی اکسین در ۱۹۴۳ باعث کشف تنظیم کننده های رشدی مصنوعی توفوردی و ام سی پی بر پایه شیمی فنوکسی استیک اسید گردید. این ترکیبات اولین علفکشهای انتخابی بودند که به صورت مطمئن باعث نابودی علفهای هرز پهن برگ در غلات شده و توسعه و مقبولیت آنها بعد از جنگ جهانی دوم افزایش یافت. این ترکیبات در حقیقت جایگزین وجین ،شدند لذا نبایستی بیش از این غلات را به عنوان گیاهان غیروجینی به شمار آورد و باید دنبال روشی بود تا کنترل علف هرز در روش تک کشتی غلات تسهیل گردد.
از دهه ۱۹۵، سهم نسبی غلات در جهان با افزایش مصرف ترکیبات شیمیایی برای کنترل علف های هرز مختلف افزایش یافت. امروزه کنترل شیمیایی علف هرز، احتمالاً میزان گستردگی هر گونه گیاه زراعی را در جهان نشان میدهد. کنترل پیشرفته علف هرز نسبت به روشهای سنتی کنترل نه تنها اقتصادی تر است، بلکه مزایای کاربردی مهمی نیز دارد.
۳- روش تلفیقی
توسعه روشهای مدیریت تلفیقی گیاه زراعی (ICM) به مفهوم توسعه سیستمهای مدیریت تلفیقی علف هرز (IM) با در نظرگیری عوامل زیست محیطی و مالی است. سیستمهای IWM تاثیرگذاری کافی در حفظ طولانی مدت منابع طبیعی و تولیدات کشاورزی داشته و همراه با حداقل خطرات زیست محیطی درآمد کافی برای کشاورز را نیز دارند.
جنبه های کلیدی سیستمهای IWM شامل:
- پیشگیری از آلودگی به علف هرز،
- شناسایی گونه های علف هرز موجود،
- نقشه برداری و دیده بانی جمعیتهای علف هرز،
- اولویت بندی روش های مدیریت با استفاده از ترکیبی از روشهای حمایتی متقابل روشهای دستی، مکانیکی، زراعی، بیولوژیکی و شیمیایی. همچنین ارزیابی مداوم ترکیبهای موفق با دلیل و مدرک هستند.
امید است با استفاده از چنین سیستمهایی مدیریت علفهای هرز در راستای کشاورزی پایدار، توجیه اقتصادی داشته و دوستدار اکوسیستمهای کشاورزی باشد.
دیدگاهتان را بنویسید