بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه و طالبی (Fusarium Wilt of Melon)

عامل بیماری : Fusarium oxysporum Schlechtend.: Fr. f. sp. melonis (Leach & Currence) Snyder & Hans.

معرفی بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه و طالبی

بیماری زردی و پژمردگی فوزاریومی طالبی و خربزه یکی از بیماریهای مهم ارقام Cucumis melo میباشد که در نقاط معتدله و سردسیر شایع است عامل بیماری اولین بار در سال ۱۹۳۳ از شمال آمریکا گزارش شد و در سال ۱۹۳۸ توصیف و در سال ۱۹۴۰ اختصاصی بودن آن به گونه melo اثبات گردید این بیماری از کشورهای مختلف اروپایی آسیایی آفریقایی و آمریکای شمالی گزارش گردیده است.

این بیماری گسترش بسیار وسیعی در دنیا دارد ولی از یکنواختی برخوردار نیست میزان خسارت این بیماری در برخی مزارع خربزه ۱۰۰ – ۹۰ درصد مشاهده شده است و ممکن است ۵۰ درصد بوته ها را در همان هفته اوّل رشد از بین ببرد. بیماری در روی خربزه برای اولین بار در سال ۱۳۴۴ از مشهد گزارش گزارش گردید. این بیماری همچنین از فارس اصفهان و گرمسار گزارش و نژاد مناطق فارس و اصفهان را نژاد ۳ و نژاد منطقه گرمسار و ورامین را نژاد ۱ تعیین کرده اند.

علایم بیماری

علایم بیماری خیلی شبیه به پژمردگی فوزاریومی هندوانه بوده زردی عمومی اندامهای هوایی و بطور پراکنده در مزرعه اتفاق میافتد و در هر مرحله از سن گیاه ممکن است توسعه یابد. در گیاهچه های جوان پوسیدگی هیپوکوتیل و مرگ گیاهچه اتفاق می افتد. در گیاهان مسن تر برگهای پیر زرد شده و یک یا بیش از یکی از ساقه های رونده پژمرده میشوند.

بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه و طالبی

در بسیاری موارد پژمردگی سریع بدون زرد شدن اندامهای هوایی اتفاق می افتد. پژمردگی ممکن است به صورت یکطرفه و زخمهای نکروز طولی روی ساقه نزدیک به طوقه به طرف بالا گسترش یابند و طول زخمها ۵۰-۲۰ سانتیمتر است که از محل این زخمها صمغ خارج می.گردد گیاهان بالغ به سرعت پژمرده شده و تأخیر در رسیدن در طول فصل دارند. آوندهای نوک ریشه و ساقه عموماً قهوه ای و یا ممکن است از بین رفته باشند. پس از مرگ بافت آلوده بیمارگر در سطح گیاه تولید میسلیوم سفید با ماکرو کنیدیومهای فراوان میکند

عامل بیماری

عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه و طالبی قارچ Fusarium oxysporum .Schlechtend.: Fr. f. sp. melonis (Leach & Currence) Snyder & Hans است. اکثر مطالعات نشان میدهند که Foxysporum f.sp. melonis. دارای میزبان اختصاصی بویژه در گیاهان مسن است و پتانسیل ژنتیکی برای آلوده ساختن سایر کدوئیان را نیز دارد. سالهای متمادی ۱۰ نژاد Foxysporum f.sp. melonis شرح داده شده بود. به هر حال طرح طبقه بندی نژاد ریسر و همکاران (۱۹۷۶) که بر اساس ژنهای مقاومت اختصاصی در میزبان که باید مغلوب بیمارگر شوند، شرح داده شده و حالا بصورت ژنتیکی پذیرفته شده اند.

زیست شناسی و چرخه بیماری

چرخه بیماری پژمردگی خربزه و طالبی بطور واقعی در چرخه بیماری پژمردگی هندوانه داده است. انتشار بیمارگر در ابتدا بوسیله انتقال خاک و بقایای گیاهی صورت میگیرد و قارچ oxysporum f.sp. melonis .. میتواند به صورت درون بذری و سطح بذری منتقل شود آلودگی داخلی محدود به نواحی بلافاصله زیر پوشش بذر بوده و این بیمارگر بصورت کلامیدوسپور در خاک بقاء یافته و به هر حال جمعیت قارچ بعد از رشد محصول حساس بسرعت رو به نقصان گذاشته و کلامیدوسپورها روی میسلیوم یا ماکرو کنیدیوم تشکیل میشوند.

قارچ Foxysporum f.sp. melonis قادر است بقایای محصول و ریشه اکثر محصولات مشابه که در تناوب خربزه و طالبی کاشته میشوند، را آلوده نماید. رخنه بیمارگر از طریق ریشه و از ناحیه رشد انتهایی و زخمها صورت گرفته و تغذیه لارو حشراتی مانند سوسک کدوئیان (Acalymma vittatum) وقوع پژمردگی را افزایش داده و نقصان تعداد پروپاگولهای قارچ Foxysporum f.sp. melonis. در کاهش بیماری ضروری است.

شرایط محیطی و خاک در آلودگی و بروز علایم بیماری مهم بوده و حداکثر شدت بیماری در دمای ۱۸-۲۵ درجه سانتی گراد خاک و زوال بطور ناباورانه ای بالای ۳۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد. در دمای بالای خاک گیاهان ممکن است آلوده شوند ولی پژمرده نمی شوند و بیشتر زردی و توقف رشد اتفاق می افتد. این بیمارگر مانند سایر پژمردگیهای فوزاریومی رطوبت پایین خاک برای بیمارگر و علایم پژمردگی مناسب است. نیتروژن بالا بویژه در شکل NH4 خاک سبک و اسیدیته کم (۵-۵/۵-pH) برای توسعه بیماری مناسب است. ارقام حساس به بیماری جمعیت قارچ را در خاک افزایش میدهند.

جشنواره پاییزه

جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع

همین الآن خرید کنید

مدیریت تلفیقی بیماری (IDM)

۱- مهمترین روش مهار بیماری استفاده از واریته های مقاوم است. از آنجاییکه منابع مقاومت برای هر نژاد شناسایی شده است. لذا شناخت نژاد موجود در منطقه قبل از معرفی رقم در منطقه ضروری است.

همانطوریکه برای برخی مناطق کشور نژادها شناخته شده است. باید دید کدام نژاد در منطقه هست طبق ارزیابی های بعمل آمده بوته های خربزه اکبر آبادی منشاء ایرانی تا ۱۰۰ روز بعد از کشت سالم ماندند در حالیکه خربزه سوسکی و طالبی سمسوری بسیار حساس ارزیابی گردیدند.

۲- اگرچه بقاء کلامیدوسپور در خاک و توان پایداری بیمارگر در داخل یا روی ریشه های دارای علایم طولانی میباشد اما تناوب زرعی با گیاهان غیر میزبان بویژه گندم و جو در کاهش بیماری مؤثر است.

۳-بهداشت زراعی (Sanitation) مراقبتهای زراعی و آبیاری به موقع برای جلوگیری از ایجاد تنش به بوته ها و مستعد شدن برای بیماری

۴ – تقویت گیاه با استفاده از کودهای مناسب

۵- ضدعفونی خاک با سموم تدخینی سبب مهار اولیه عامل بیماری در میزبانها شده ولی مجدداً قادر به اشغال خیلی سریع خاک خواهد بود. کشت در خاکهای کمتر اسیدی (۷-۶/۵) = (pH) سبب کاهش بیماری شده همانطوریکه کاهش نیتروژن در خاک موجب کاهش بیماری میشود.

منبع: کتاب بیماری های مهم صیفی، جالیز و سبزی در ایران، مصطفی درویش‌نیا، علی دهقانی. انتشارات سروا و تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی(تاک)، ۱۳۹۳.

امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵