بیماری پژمردگی فوزاریومی کدوئیان Fusarium wilt of cucurbites
- عامل بیماری قارچ: Fusarium oxysporum Schlechtend. Fr. Emend Snyder & Hans.(Teleomorph: unknown)
تاریخچه اهمیت و انتشار
خانواده کدوئیان تحت تأثیر تعدادی بیماری پژمردگی آوندی بوسیله فرمهای مخصوص.Fusarium oxysporum Schlechtend. Fr. Emend Snyder & Hans مربوط به بخش Elegans که به طور مورفولوژیکی مشابهاند ولی عموما میزبانهای اختصاصی دارند قرار میگیرند. بیماری پژمردگی بواسطه مکانیزمهای مختلفی که باعث بروز پدیده های انسداد آوندی آوند چوبی تشکیل تایلوز، تغییر پتانسیل جذب آب و سپس کاهش انتقال آب در میزبان میشود به وقوع می پیوندد.
پژمردگی آوندی فوزاریومی همه جا گیر بوده و در تمام نقاط دنیا که خانواده کدوئیان کشت میشود وجود دارد. حداقل ۶ فرم مخصوص پژمردگی آوندی و هر کدام چند نژاد در کدوئیان شرح داده شده است. پژمردگی فوزاریومی از نظر اقتصادی یک بیماری بسیار مهم در هر کدام از محصولات خانواده کدوئیان به ویژه هندوانه طالبی و خربزه و خیار است. در کدو فرم مخصوص فوزاریوم وجود ندارد. اما به هر حال ارقام معینی از کدو در تابستان حساس به جدایه هایی از F. niveum بوده که پژمردگی آوندی میشود.
علایم بیماری
فوزاریومهای عامل پژمردگی آوندی در هر مرحله ای از رشد به میزبانهایشان حمله کنند. در گیاهان جوان علایم ممکن است به صورت بوته میری قبل و یا بعد از خروج از خاک، اضمحلال ساقه و مرگ گیاه باشد در گیاهان مسن علایم شامل زردی، توقف رشد، پژمردگی و مرگ گیاه است.
بیماری پژمردگی فوزاریومی کدوئیان
اگرچه گیاهان در تمام مراحل رشد حساس هستند ولی گیاهان مسن متحمل ترند. آلودگی ابتدا از طریق ریشه و بطور مستقیم و یا از طریق زخم صورت گرفته و قارچ عامل بیماری وارد آوند چوبی شده و به آوند چوبی محدود گردیده و بعد از مرگ گیاه پدیدار می گردد. پژمردگی آوندی سبب کم شدن سبزینه و فقدان شادابی برگ و بدنبال آن زردی اندامهای هوایی میشود. به هر حال نکروز، رنگ پریدگی سیستم آوندی بویژه در نوک ریشه، طوقه و پایین ساقه همراه با پژمردگی آوندی است.
عامل بیماری
عامل بیماری قارچ Fusarium oxysporum Schlechtend. Fr. Emend Snyder & Hans است. مرحله جنسی این قارچ ناشناخته است و فرم غیر جنسی آن چندین نوع اسپور تشکیل میدهد. میکرو کنیدیوم فراوان تخم مرغی تا قلوه ای شکل که عموماً یک سلولی و گاهاً د دو سلولی هستند روی مونوفیالیدهای کوتاه کنیدی بر تشکیل میشوند.
ماکرو کنیدیوم ها دوکی شکل که دارای سه تا پنج سلول و در تعداد فراوان روی اسپورودوخیوم تولید میشوند. این اسپورها دارای یک سلول انتهایی صاف تا نوک تیز و یک سلول پایه هستند. سوسک خیار سبب افزایش وقوع و شدت پژمردگی فوزاریومی در طالبی شده و همچنین فعالیت تغذیه ای لارو عروسک خربزه روی ریشه ها باعث تشدید فعالیت و آلودگی ناشی از قارچهای جنس فوزاریوم به ویژه Foxysporum گردیده است.
در خصوص انتشار پژمردگی فوزاریومی توسط حشرات گزارشی وجود ندارد. پژمردگی فوزاریومی عموماً در نور خاکهای شنی، اسیدی، سبک (PH) رطوبت پایین تا متوسط خسارت بیشتری میزند. چرخه بیماری اپیدمیولوژی و کنترل فوزاریوم های عامل پژمردگی کدوئیان مشابه بوده و بیمارگر خاکزی و مدت زیادی در خاک باقی مانده و میتواند بوسیله بذر منتقل شود و در هر مرحله ای از رشد میتواند به گیاه میزبان حمله کند.
مدیریت تلفیقی بیماری (IDM)
۱- مطالعاتی در خصوص ارتباط بین نیتروژن و توسعه بیماری صورت گرفته است که نشان میدهد کشت محصول در خاکهای با پی اچ ۷/۵-۶/۵ محدود کننده و کاربرد نیتروژن در شکل NO به جای NO وقوع بیماری پژمردگی فوزاریومی را کاهش میدهد.
٢- بعلاوه بیماری توسط Foxysporum. در موارد بسیار زیادی میتواند با تداخل عوامل دیگر از قبیل فعالیت تغذیه ای مرحله لاروی برخی حشرات و یا دخالت و خسارت تغذیه ای برخی نماتدهای پارازیت به ویژه نماتد گره ریشه (Meloidogyne) و نماتد زخم (.Pratylenchus spp) ایجاد بیماری پژمردگی و یا تشدید بیماری را بدنبال داشته باشد که به این مجموعه به هم مرتبط در ایجاد خسارت و تشدید بیماری کمپلکس گفته میشود.
۳- تناوب طولانی مدت به کاهش مایه تلقیح در خاک کمک کرده ولی بندرت سبب حذف کامل آن و تأثیر روی کنترل بیماری دارد.
۴- استفاده از ارقام مقاوم از روشهای مهم کنترل این بیماری است.
۵- آفتابدهی خاک یکی از روشهای مؤثر و سالم از نظر زیست محیطی برای ضدعفونی یا به طور دقیق تر پاستوریزه کردن خاک است. (دمای حدود ۷۰ درجه سانتی گراد) که در مورد بیماریهای مختلف خاکزاد سبزی و صیفی از جمله پوسیدگیهای فیتوفتورایی و فوزاریومی ریشه و طوقه، سفیدک داخلی، آفات و علفهای هرز نیز قابل استفاده است.
دیدگاهتان را بنویسید