.این بیماری در سال ۱۳۶۰ از کرمان و در سال ۱۳۷۴ از شهرکرد گزارش شده است.
علایم بیماری
بر اثر این بیماری، لکه های درشت و نامنظم بافت مرده به رنگ سفید تا زرد روی برگ ها دیده می شود که در آلودگی های شدید بخشی از برگ را فرا می گیرد. خوشه هاو گلوم ها ممکن است بدون علایم خاصی باشند. در شرایط مرطوب، قطرات باکتریایی روی لکه ها دیده می شوند (شکل۱-۱).
علایم ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae روی برگ گندم.
عامل بیماری
عامل بیماری Pseudomonas syringae pv. Syringae است. یک باکتری گرم منفی، میله ای و دارای یک و یا چند تاژک قطبی است. در محیط کشت King B تولید رنگ فلورسنت سبز می کند. بهینه حرارتی رشد آن ۲۸ c است. این باکتری در خاک و آب و روی سطح گیاه یافت می شود. به وسیله باران همراه باد به گیاه میزبان منتقل و از طریق روزنه ها و زخم ها وارد گیاه می شود. از طریق بذر هم منتشر می شود.
مدیریت بیماری
ارقام مختلف گندم دارای حساسیت های مختلفی هستند، رقم گندم کانادایی Glenlea مقاوم گزارش شده است.
موزاییک باکتریایی گندم (Bacterial mosaic) از استان های فارس و تهران گزارش شده است. در سال ۱۳۸۹ از گنبد در استان گلستان نیز گزارش شده است. علایم آن موزاییک برگی به صورت نقاط سبزرد (کلروتیک) در سطح برگ های گندم است. در اثر باکتری Clavibacter michiganensis subsp. tesselarius ایجاد می شود .
شیوه های فرهنگی
کاه از یک محصول قبلاً آلوده یا میزبانان علف های هرز می تواند به عنوان منبع تلقیح زمستان گذرانی باشد . اگر کاه در خاک قرار گیرد می توان از آلودگی مزرعه ای کاسته شود. این پاتوژن در خاک کوتاه مدت است ، بنابراین حذف میزبان علف های هرز و چرخش به یک محصول غیر میزبان به کاهش تلقیح در مزرعه کمک می کند. با این حال ، از آنجا که تلقیح منتقل شده از دانه شایع ترین منبع عفونت های اولیه است . کاشت بذر عاری از بیماری برای مدیریت BLS بسیار مهم است.
بذر گواهی شده استفاده از بذر پاک و عاری از پاتوژن مهم است و تکثیر بذر باید در مناطق عاری از بیماری در شرایط خشک و بدون آبیاری سربار صورت گیرد. برای تعیین وجود پاتوژن در بذرها می توان آزمایشاتی را انجام داد . برای صدور گواهینامه بدون پاتوژن، آزمون شستشوی بذر روی محیط نیمه انتخابی پس از آبکاری رقت به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.
کنترل شیمیایی
تیمارهای بذر می توانند منابع تلقیح ناشی از بذر را کاهش دهند. اگر شرایط مساعد برای توسعه بیماری باشد از شیوع BLS در مزرعه جلوگیری نمی کنند. تیمار بذر با استات کاپریک اسیدی (۵/۰٪) در دمای ۴۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ دقیقه می تواند از بروز BLS در مزرعه به دلیل عفونت های دانه ای بکاهد. مطالعات نشان داده است که برخی از کاهش ها در تیمارهای بذر شامل گوازاتین ۳۰۰ گرم در لیتر و ایمازالیل ۲۰ گرم در لیتر ، فرمالین و گرمای خشک وجود دارد. این موارد برای جلوگیری از شیوع بیماری هنگام کاشت بذر آلوده کافی نیستند.
محصولات محلول پاشی شده با ترکیبات فعال بر پایه نمک های مونو و دیپتاسیم اسید فسفر برچسب گذاری شده و به صورت تجاری برای کنترل BLS موجود است. این محصولات که دارای فعالیت قارچ کش و باکتری کش هستند . برای کنترل بیماری های گزانتوموناس در گندم برچسب گذاری شده اند. با این حال ، اثر بخشی این محصولات برای کنترل BLS اثبات نشده است. به طور معمول برای مدیریت این بیماری توصیه نمی شوند.
مقاومت میزبان
گرچه ارقام تجاری گندم با مقاومت بالایی در برابر BLS در دسترس نیستند ، برخی از ارقام نسبت به سایرین کمتر در معرض بیماری هستند. مقاومت در برابر BLS ماهیت کمی دارد و مقاومت تک ژنی به BLS شناسایی نشده است. مکان های مشخصه اصلی کمی (QTL) مرتبط با مقاومت در برابر BLS حداقل در ۹ ژنوم از ۴۲ کروموزوم (کروموزومهای ۱A ، ۳A ، ۴A ، ۴B ، ۵A ، ۵D ، ۶B و ۷D) در سراسر ژنوم گندم گزارش شده است.
ژرم پلاسم گندم می تواند از نظر مقاومت در هر دو روش گلخانه ای یا در شرایط مزرعه ای غربال شود. در غربالگری گلخانه ، نهال ها و گیاهان جوان را می توان با تلقیح برگ ها با غلظت ۱۰۳ cfu / ml ارزیابی کرد تا میزان مقاومتی را که در تداخل های مختلف رشد ژرم پلاسم وجود دارد ، تعیین کند. برای تقویت عفونت و توسعه بیماری به دنبال تلقیح ، گیاهان در محفظه رطوبت (رطوبت نسبی> 85٪) به مدت ۵-۷ روز در دمای ۲۴-۲۶ درجه سانتی گراد انکوبه می شوند.
برای غربالگری صحرایی ، سوسپانسیون های باکتریایی بسیار غلیظ (۱۰۹ cfu / ml) در مرحله پنجه زنی بر روی گیاهان پاشیده می شوند. Carborundum به عنوان ساینده اضافه می شود تا ورود پاتوژن به گیاه را تسهیل کند. میزان بروز بیماری و شدت بیماری را می توان در مرحله گلدهی اندازه گیری کرد. شدت بیماری بر اساس درصد سطح برگ دارای ضایعات (به علائم و نشانه ها مراجعه کنید) و موقعیت ضایعات (یعنی ارتفاع) در داخل تاج گیاه ارزیابی می شود. با غربالگری ژرم پلاسم ، QTL های اضافی مرتبط با مقاومت در برابر BLS را می توان شناسایی و در برنامه های تولید مثل برای انتخاب انواع گندم با مقاومت به بیماری بهبود یافته مورد استفاده قرار داد.
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
وب سایت wwww.apsnet.org
دیدگاهتان را بنویسید