تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
بیماری ویروس موزاییک خیار

بیماری ویروس موزاییک خیار

  • اهمیت بیماری موزاییک خیار

    بیماری موزائیک کدوئیان توسط ویروس موزائیک خیار CMV ایجاد شده است. این بیماری در نواحی گرم دنیا گسترش یافته و یکی از مهمترین بیماری های گیاهان جالیز شامل خیار، طالبی، هندوانه و کدو در ایران بودند، این ویروس به تنهایی و گاهی به همراه سایر ویروس ها سبب خسارت می شود.

    بیماری ویروس موزاییک خیار احتمالا از سال های خیلی دور در ایران وجود داشته است. خسارت بیماری در کشور زیاد بوده و گاهی خسارت آن تا ۱۰۰ درصد نیز گزارش شده است. این ویروس علاوه بر کدوئیان به گوجه فرنگی، فلفل، شلغم، ترب، هویج، نخود فرنگی، تربچه، شنبلیله، عدس، زبان در قفا اطلسی، لاله، آهار و عده زیادی از گیاهان هرز حمله می کند.

    علایم بیماری ویروس موزاییک خیار

    ویروس موزائیک در خیار، خربزه و کدو سبب توقف رشد شدید، موزائیک و زردی غالب بخش های هوایی، بد شکلی و کاهش اندازه برگ و کاهش فاصله میان گره در ساقه می شود. در اوایل مراحل رشد، علایم به صورت سیستمیک و کوتولگی و پیچیدگی برگ، موزائیک و کاهش اندازه برگ مشاهده می شود.

    • گل ها غالبا در گیاهان آلوده به شدت غیر طبیعی بوده
    • گلبرگ ها مایل به سبز هستند.
    • شدت علایم روی میوه و اندام های هوایی بستگی به گونه و رقم آلوده، سن گیاه و شرایط محیطی دارد.
    • شدت علایم در کدوی بهاره، کدو تنبل، خیار، کدوی زمستانه و هندوانه اتفاق می افتد.
    • میوه ها به شدت آلوده شده و تولید بذور کم و کوچک می کنند.
    • ظاهر میوه های آلوده بد شکل و اغلب بی رنگ و کوچک می ماند.

    بیماری ویروس موزاییک خیار۱

    علایم ویروس موزاییک

    عامل بیماری ویروس موزاییک خیار

    ویروس CMV عضو گروه Cucumovirus بوده که به وسیله، سه قطعه، عمل کننده رشته ای RNA فاقد پوشش در سه قطعه، در حدود ۲۸ نانومتر قطر توصیف گردیده است. این ویروس نزدیک به ویروس کوتولگی بادام زمینی و ویروس آسپرمی با بی بذری گوجه فرنگی می باشد. این ویروس انتشار جهانی داشته و قادر است حدود ۸۰۰ گونه گیاهی شامل تک لپه ای ها و دو لپه ای ها را آلوده نماید.

    دامنه میزبانی شامل بسیاری از سبزیجات (مانند هویج، کرفس، کدوئیان، لگوم ها، کاهو، پیاز، فلفل، اسفناج، گوجه فرنگی و غیره)، گیاهان زینتی (مانند آلاله، مینا، یلفینیوم، ژرانیوم، انواع سوسن و زنبق، کل تلگرافی اطلسی، پریمولا، بنفشه، آهار و غیره)، گیاهان چوبی و نیمه چوبی (مانند موز، گوجه درختی و غیره) می باشد.

    زیست شناسی ویروس موزاییک

    ویروس CMV دارای دامنه میزبانی وسیع شامل تعداد زیادی علف های هرز و محصولات زراعی می باشد. توسط بیش از ۶۰ گونه شته از جمله Myzus persicae ، Aulacortum solani , Macrosiphum euphorbiae به طریق ناپایا منتقل می شود. به طور کلی این ویروس به وسیله شته در مدت یک دقیقه گرفته شده و کمتر از دو ساعت آن را منتقل می کند. توانایی انتقال ویروس بستگی به چند فاکتور از جمله بیوتیپ ناقل، استرین ویروس، شرایط محیطی و فصل رشد دارد.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    ویروس CMV به راحتی به طریقه مکانیکی منتقل شده اگر چه شواهدی مبنی بر بذر زاد بودن ویروس در کدوئیان وجود ندارد ولی در ۱۹ گونه گیاهی دیگر توسط بذر منتقل می شود.

    بیماری ویروس موزاییک خیار۲

    ویروس موزاییک خیار

    مدیریت تلفیقی بیماری

    1. استفاده از حشره کش، مالچ و روغن های معدنی هنوز در سطح گسترده ای در مهار موزائیک خیار کاربرد دارد.
    2. حذف میزبان هایی که فیتوپلاسما روی آنها زمستان گذرانی می کند.
    3. حشره کش هایی مانند کنفیدور جمعیت زنجرک را کاهش دهد.

    منبع :

    کتاب بیماری های مهم سبزی، صیفی و جالیز در ایران و مدیریت تلفیقی آنها، انتشارات سروا، ۱۳۹۴

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *