تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
  • زهکشی در کشاورزی

    مقدمه

    یکی از عملیات های مهم در زمینه های کشاورزی زهکشی است. زهکشی در لغت به معنی خارج کردن آب اضافی(رطوبت خاک بالای حد ظرفیت زراعیFC) از زمین می باشد و زهکشی معمولا در زمین های کشاورزی انجام می شود.عملیات زهکشی یکی از کارهایی است که از دویست سال قبل مرسوم بوده است و مردم آن را انجام می دادند. البته خارج شدن آب از زمین بطور طبیعی نیز صورت می گیرد اما زهکشی این فرآیند طبیعی را سرعت می بخشد و باعث سریع شدن عملیات می شود.

    اهداف زهکشی

    بطور کلی اهداف زهکشی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:

    کنترل و جلوگیری از ماندابی شدن،

     کنترل و جلوگیری از شور شدن اراضی،

    کنترل فرسایش خاک

    کنترل سیل

    حفاظت محیط زیست

    سلامت و بهداشت عمومی مزرعه

    توسعه روستایی و امنیت غذایی

    جلوگیری از راکد شدن آب و ایجاد بوی نامطبوع در محیط مزرعه

    در سه حالت زهکشی   در کشاورزی امری ضروری است:

    ۱٫   افزایش و جمع شدن آب بر روی سطح زمین( غرقابه شدن)که به واسطه سیلاب یا باران پدید آمده و توسط زهکش های سطحی آن رااز مزرعه خارج می کنند.

    ۲٫   بالا آمدن سطح آب زیر زمینی در زیر خاک

    ۳٫   تجمع نمک در خاک

    فواید زهکشی در کشاورزی:

    از فواید زهکشی میتوان جلوگیری از وقوع سیل ، به زیر کشت بردن اراضی جدید با ایجاد شرایط مطلوب برای رشد ریشه ، زودتر گرم شدن خاک در فصل بهار ، شروع زودتر عملیات کشاورزی ، کیفیت و کمیت بهتر محصولات ، شستشوی املاح اضافی و بهتر شدن وضعیت مسائل بهداشتی مزرعه و تسریع تجزیه مواد الی خاک را نام برد.

    معایب زهکشی

    فروش ویژه به مدت محدود
    فروش ویژه بیش از ۳۰۰۰ رقم محصولات کشاورزی، انواع بذر با بسته بندی اورجینال و خانگی، انواع کودهای وارداتی اصل، ادوات و ابزارآلات با ضمانت اصالت کالا
    همین الآن خرید کنید

    ۱- هزینه بر بودن مطالعه و اجرا

    ۲- شستن و خروج بعضی از املاح مفید خاک به همراه املاح مضر

    ۳- از بین رفتن علف های طبیعی منطقه

    ۴- از بین بردم اکوسیستم طبیعی منطقه به علت کم کردم رطوبت و غیر قابل زیست شدن آن منطقه برای بعضی از موجودات

    ۵- اشغال بخشی از زمین زراعی و تقسیم زمین به قطعات جداگانه

    انواع سیستم های زهکشی

    یک سیستم زهکشی کشاورزی از سه جزء اساسی تشکیل شده است که عبارتند از: سیستم مزرعه، سیستم اصلی و سیستم خروجی

    سیستم مزرعه:(field system)

    این سیستم شامل شبکه ای از زهکش­ها و تمهیداتی است که در سطح مزرعه احداث شده تا آب اضافی جمع آوری و به سیستم اصلی هدایت گردد. سیستم مزرعه بستگی به خصوصیات زهکشی خاک داشته و اصولا شامل دو نوع است. سیستم زهکش های زیرسطحی و سیستم زهکش­های سطحی.

    سیستم زهکش ­های زیرسطحی

     این سیستم در خاک­هایی استفاده می­شود که آب اضافی بتواند در زمین نفوذ کرده و به سطح ایستابی برسد. با احداث زهکش­های زیرسطحی آب زیرزمینی به طرف این زهکش­ها حرکت کرده و در جهت شیب از زمین خارج می­شود.

    سیستم زهکش ­های سطحی

    این سیستم در مواردی احداث می­شود که نفوذپذیری خاک کم و آب نتواند به سرعت در آن نفوذ کند. در این شرایط آب روی سطح خاک یا بالای لایه غیر قابل نفوذ تجمع پیدا کرده و سپس به صورت سطحی یا زیربستری به طرف زهکش­های کم عمق سطحی حرکت و از آنجا از طریق سیستم اصلی به خارج از زمین هدایت می­شود.

    سیستم اصلی

    این سیستم آب را از سیستم­های مزرعه دریافت کرده و به طرف خروجی­ها هدایت می­کند. سیستم اصلی مرکب از نهرها و کانال­هایی از رده­های مختلف است (درجه ۱، درجه ۲ و درجه ۳) کانال­های درجه ۳ که به نام نهرهای جمع کننده نیز نامیده می­شوند معمولا در حاشیه یا در امتداد مرزهای زمین کشیده می­شود و جریان آب زهکش­ها به طرف آن می­باشند. کانال­ های درجه ۳ به کانال های درجه ۲ پیوسته و سپس به کانال­های اصلی وصل می­شوند.

    زهکشی

    نقطه نهایی یا ترمینال یک سیستم زهکشی را خروجی گویند که زه آب­ها را وارد رودخانه، دریاچه­ ها، دریا و یا کویر می­کند.سطح آب در نقطه خروجی را رقوم مبنای زهکشی نامند. اختلاف ارتفاع این نقطه نسبت به رقوم هر نقطه از زمین بار هیدرولیکی لازم برای جریان آب در زهکش­ها را تشکیل می­دهد. این اختلاف مشخص می­کند که سطح ایستابی را تا چه اندازه می­توان با زهکشی پایین آورد. همچنین تعیین می­کند که آیا زهکشی می­تواند با نیروی ثقل انجام شود و یا آنکه باید از پمپ استفاده شود.

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *