اندازه گیری مقاومت روزنه ای در گیاه
از آنجایی که قسمت عمده تلفات آب از طریق روزنه برگ ها انجام می شود، داشتن اطلاع از مقدار باز بودن روزنه ها (stornatal opening) و اندازه گیری مقاومت روزنه ای در گیاه و روابط آب و گیاه الزامی است. برای این منظور از روش های گوناگون استفاده می شود که اهم آنها عبارتند از:
۱- مشاهده روزنه ها در زیر میکروسکوپ و اندازه گیری اندازه منفذ روزنه ها
۲- استفاده از کاغذ آغشته به کلرور کبالت و اندازه گیری مقاومت روزنه ای در گیاه
در این روش یک کاغذ صافی را در محلول کلرور کبالت (CoCl2 ،۶H20) فرو برده و سپس خشک می کنند. کاغذ خشک شده رنگ آبی خواهد داشت اما به محض این که مرطوب شود رنگ آبی آن به قرمز صورتی مبدل می شود. چنانچه برگ را روی کاغذ کبالت قرار داده و آن را با گیره محکم نگهداشته و برای مدتی زیر ظرف شیشه ای قرار دهید، رطوبت خارج شده از برگ باعث می شود رنگ کاغذ به صورتی مبدل شود. شدت رنگ صورتی بستگی به مقدار رطوبت خارج شده از برگ (میزان تعرق) دارد. از این روش برای مقایسه تعرق در برگ ها یا در برگ گیاهان مختلف استفاده می شود.
۳- استفاده از اتاق های تعرق برگ (Cuvette)
دو مدل از این دستگاه ها عبارتند از ۶۲۰۰ – Model LI و ۶۴۰۰ – Model L که توسط شرکت Cor-Li ساخته و به بازار عرضه شده است.
۴- استفاده از روش پرومتری جریان توده ای (mass- flow prometry)
هنگامی که روزنه ها بسته باشند، نفوذپذیری روزنه ها نسبت به ورود هر گونه گاز کاهش می یابد. در این روش هوا با فشار از یک طرف برگ به داخل آن تزریق می شود. در شرایط عادی باید هوا از طرف دیگر آن خارج شود. اما چنانچه روزنه ها بسته باشند، این کار با مقاومت صورت می گیرد. Cor-Li نمونه ای از پرومترهایی است که بر اساس جریان توده ای استوار است. Cor-Li توسط شرکت وسایل آزمایشگاهی در لینکن نبراسکا ساخته و به بازار ارائه شده است.
۵- روش پرومتری با انتشار بخار آب (diffusion prometry)
در روش مذکور انتشار بخار از محفظه زیر روزنه ها اندازه گیری می شود. به این صورت که یک گاز خشک از روی برگی که در داخل محفظه ای قرار گرفته است، با جریان ثابت عبور داده می شود. سپس رطوبت در گاز خروجی اندازه گیری شده و از روی آن میزان تعرق اندازه گیری می شود. نمونه هایی از این پرومترها توسط شرکت Dynamiax در هیوستون تگزاس ساخته و به بازار عرضه شده است.
منبع : کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
دیدگاهتان را بنویسید