معنای اخلاط و اندام در طب سنتی ایران
اندام ها:
عضو از ترکیب اخلاط حاصل می شود. اندام ها به دو دسته ساده و مرکب تقسیم می شوند: (معنای اخلاط و اندام در طب سنتی ایران)
اندام ساده:
یعنی اندام هایی که اجزای تشکیل دهنده آن ها یکسان است و خود تشکیل دهنده اندام های مرکب هستند. این اندام ها شامل استخوان، غضروف، رباط، عصب، شریان، ورید، گوشت، مو و ناخن هستند.
اندام مرکب:
به اعضای مختلف بدن که از اندام های مفرد تشکیل شده اند گفته می شود مانند چشم و گوش و….. .
اندام ها از نظر کاربرد به موارد زیر تقسیم می شوند:
-
رییسه:
بسیار پر اهمیت است و صدمه به آن ها باعث آسیب به بقای شخص یا بقای نوع می شود. اندام های رییسه بر حسب بقای شخص عبارتند از قلب، مغز، کبد و بر اساس بقای نوع عبارتند از بیضه ها و تخمدان.
-
غیر رییسه:
شامل نوع خادم الرییسه (شریان ها، ورید ها و اعصاب) و غیر خادم الرییسه می شود.
نوع خادم الرییسه:
شامل مرئوسه مانند کلیه، طحال، ریه و… که از طریق شریان، ورید، عصب قوا را از اعضای رییسه دریافت می کنند. نوع غیر مرئوسه است که شامل استخوان و غضروف است که قوای غریزی مخصوص خود دارند و از اعضای رییسه قوایی به آن ها نمی رسد.
هر عضور دارای مزاجی شایسته با آن عضو است، مزاج گرم مانند قلب، کبد، ریه و گوشت؛ مزاج سرد مانند پیه، چربی، مو و استخوان؛ مزاج تر مانند چربی، پیه، مغز، نخاع و مزاج خشک مانند مو، ناخن، استخوان و غضروف.
اخلاط:
خلط، جسم روان و مرطوبی است که در نتیجه تغییرات انجام شده بر روی غذا در بدن به وجود می آید. غذا تحت تاثیر جویدن دندان ها و ترشحات دهان و معده و حرکات دستگاه گوارش به یک ماده سوپ جو به نام کیلوس تبدیل می شود.
سپس این ماده توسط عروق ماساریقا به کبد رفته و آنجا نیز تحت تاثیر حرارت کبدی به کیموس کبدی تبدیل می شود. به عبارت دیگر غذا تحت تاثیر تغییرات سیستم گوارشی به اخلاط تبدیل می شود.
(معنای اخلاط و اندام در طب سنتی ایران)
منبع: کتاب مقدمه ای بر مبانی گیاهان دارویی، ادویه ای و معطر، انتشارات دانشگاه شاهرود، ۱۳۹۳٫
دیدگاهتان را بنویسید