گوجه فرنگی و خواص فوق العاده آن + انواع گوجه فرنگی
این مقاله شامل اطلاعات مفید و کاربردی درباره گوجه فرنگی و خواص فوق العاده آن، انواع گوجه فرنگی، گیاه شناسی گوجه فرنگی، سطح زیرکشت گوجه فرنگی در ایران و جهان، مشخصات گوجه فرنگی خوب، مشخصات گوجه فرنگی گلخانه ای و دما و شرایط نگهداری گوجه فرنگی است. امیدواریم این مطلب که حاصل تلاش تیم محتوا نویس سایتدی مگ است، مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.
گیاه شناسی گوجه فرنگی
گوجه فرنگی با نام علمی Solanum lycopersicum یکی از سبزیجات با میوه های قرمز، معطر و شیرین است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی است و در دوره استعمار اسپانیا به سایر نقاط جهان آورده شده است. امروزه انواع مختلفی از این گیاه در سرتاسر جهان کشت می شود. گوجه فرنگی، میوه ای فراز گرا یا کلیما کتریک (climacteric) می باشد. میوه های فرازگرا یا کلیما کتریک پس از برداشت و چیده شدن از درخت یا بوته مادری، امکان ادامه فرآیند رسیدن را دارا هستند، لذا نیازی به باقی گذاردن آنها بر روی درختان یا بوته ها برای تکمیل دوره زندگی خود نیستند.
با توجه به فراز گرا بودن گوجه فرنگی، معمولا در مراحلی که این محصول از نظر اندازه کاملا رشد یافته ولی هنوز کامل نرسیده است، برداشت می گردد تا تحمل شرایط حمل و نقل و همچنین انبارداری را دارا باشد. برای مقاصد صادراتی بهتر است گوجه فرنگی به صورت دو رنگ چیده شود تا در طول مدت زمان حمل به رسیدگی کامل برسد. میزان تولید اتیلن گوجه فرنگی بسیار پایین بوده ولی حساسیت آن به گاز اتیلن زیاد است. لذا باید این میوه را از سایر میوه هایی تولید گاز اتیلن دارند، جدا نگه داری کرد.
گیاهشناسی-گوجه-فرنگی
اگرچه گوجه فرنگی در گیاه شناسی میوه محسوب می شود، اما در بیشتر کشورها به عنوان سبزیجات طبقه بندی می شود. گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C و لیکوپن است. امروزه این میوه به روش های مختلف، چه به صورت خام و چه به عنوان یکی از مواد مورد نیاز برای تهیه غذاها، سس ها و نوشیدنی ها مصرف می شود و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم بسیاری از کشورهای جهان است.
سطح زیرکشت گوجه فرنگی در ایران و جهان
گوجه فرنگی به دلیل اهمیت اقتصادی، مورد تحقیقات بسیاری قرار گرفته و به عنوان گیاه نمونه در ژنتیک شناخته می شود. در سال ۱۹۹۰ تحقیقات روی این گیاه منجر به تایید اولین نوع گیاه برای استفاده تجاری در ایالات متحده شد. سطح زیرکشت این گیاه حدود سه میلیون هکتار در جهان است. که تقریباً یک سوم مساحتی است که به کشت پیاز در جهان اختصاص دارد.
در حال حاضر بیش از ۷۵۰۰ گونه گوجه فرنگی در سراسر جهان کشت می شود. بر اساس آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، چین با تولید حدود ۱۳۰ میلیون تن گوجه فرنگی در جهان، اولین تولید کننده این محصول با یک چهارم تولید گوجه فرنگی در جهان است. پس از آن هندوستان در رتبه های بعدی قرار دارد. ایالات متحده آمریکا، ترکیه و ایتالیا، مصر و ایران بزرگترین تولید کننده گوجه فرنگی در سال های اخیر هستند.
در مورد تولید این محصول در ایران باید گفت که گوجه فرنگی محصولی با منشاء ایران نیست، اما به دلیل تنوع آب و هوای ایران، این محصول به خوبی کشت می شود. تولید گوجه فرنگی در ایران بیش از ۴۰۵ میلیون تن در سال با سطح زیر کشت ۱۵۰ هزار هکتار است. و رتبه هفتم تولید این محصول را در جهان به کشورمان بخشیده است.
گوجه فرنگی و خواص فوق العاده آن + انواع گوجه فرنگی
مشخصات گوجه فرنگی خوب
گوجه فرنگی خوب، نسبت به سایز خود سنگین تر است. همچنین برای انتخاب گوجه فرنگی خوب می توانید آن را بو کنید. اگر بوی شیرین آن را در اطراف ساقه و برگ حس کردید، بهترین را انتخاب نموده اید. از گوجه فرنگی با هر گونه لکه قابل توجه، تیرگی با چین و چروک پوستی اجتناب کنید. پوست باید شفاف، براق و بدون لکه یا آسیب مکانیکی باشد.
تغییر رنگ با کم آبی در ساقه ها می تواند موجب کاهش زمان ماندگاری محصول گردد. اگر ساقه همراه گوجه فرنگی وجود داشته باشد، باید کاملا سبز باشد. بیشتر انواع گوجه فرنگی قطری بین ۵ تا ۶سانتی متر دارند. اغلب انواع گوجه فرنگی به رنگ قرمز هستند، ولی انواعی با رنگهای زرد، نارنجی، صورتی، بنفش، سبز، سیاه و سفید نیز وجود دارند.
از لحاظ فنی بهترین گوجه فرنگی نوع مزرعه ای و مربوط به فصل تابستان است. لذا گوجه فرنگی برداشت شده در بین ماههای تیر تا شهریور، بهترین گوجه فرنگی در نوع خود خواهد بود. نیاز غذایی بشر امروز به مصرف گوجه فرنگی در تمام طول سال موجب شده تا پرورش گوجه فرنگی به صورت گلخانه ای توسعه یابد که این امر موجب افت کیفیت در طعم و مزه گوجه فرنگی گلخانه ای نسبت به محصول مزرعه ای شده است.
دما و شرایط نگهداری گوجه فرنگی
نگهداشتن گوجه فرنگی در دمای بالای ۲۷ درجه سانتی گراد باعث کاهش شدت رنگ قرمز گوجه فرنگی می شود. نگهداشتن گوجه فرنگی در دمای زیر ۱۰ درجه سانتی گراد، رسیدن به رنگ قرمز را دشوار می کند. بهترین دمای نگهداری برای گوجه فرنگی در صورتی که رسیده باشد، ۱۲ درجه سانتی گراد و در صورت نیاز به رسیدن دمای ایده آل آن ۱۹ تا ۲۱ درجه سانتی گراد با رطوبت نسبی ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتی گراد است.
گوجه‌فرنگی کامل قرمز را می‌توان برای چند روز در دمای ۷ درجه سانتیگراد نگهداری کرد. اما گوجه‌فرنگی‌هایی که در دمای ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری می‌شوند، از نظر طعم پایین‌تر از آنهایی هستند که در دمای ۱۳ درجه سانتیگراد نگهداری می‌شوند. اگر گوجه فرنگی را بیش از ۲ هفته در دمای زیر ۱۰ درجه سانتیگراد یا حدود ۵ تا ۶ روز در دمای ۵ درجه سانتیگراد قرار دهید، دچار سرمازدگی می شود که عواقب آن عبارتند از:
- نرسیدن گوجه فرنگی و عدم رسیدن آنها در همه رنگ ها و طعم ها،
- توسعه رنگ غیرمعمول محصول،
- نرم شدن زودرس،
- ترک خوردن پوست،
- قهوه ای شدن دانه ها
انواع گوجه فرنگی
گوجه فرنگی از نظر اندازه، شکل، رنگ، طعم و بافت داخلی متفاوت هستند. آنها می توانند بین ۱ یا ۲ سانتی متر تا ۱۰ سانتی متر قطر داشته باشند. اما اکثر انواع گوجه فرنگی دارای قطر ۵-۶ سانتی متر هستند. بیشتر انواع گوجه فرنگی قرمز هستند، اما انواع زرد، نارنجی، صورتی، بنفش، سبز، سفید و سیاه نیز وجود دارد.
گوجه‌فرنگی‌های گلخانه‌ای ظاهر بهتر و پوست ضخیم‌تری نسبت به گوجه‌فرنگی مزرعه‌ای دارند. که به آنها اجازه می‌دهد دوام بیشتری داشته باشند و مسافت بیشتری را تا مقصد صادراتی خود طی کنند. گوجه فرنگی های خانگی یا پرورشی ماندگاری کمتر و طعم بهتری دارند. برای صادرات گوجه فرنگی به نقاط دوردست باید گوجه فرنگی را قبل از رسیدن و رنگی چید. بسته به نوع گوجه فرنگی، فصل کاری و زمان مورد نیاز برای تحویل گوجه فرنگی به مقصد، معمولاً گوجه فرنگی های رنگی درجه ۶ تا ۸ به روش سورتینگ صادر می شود.
خواص گوجه فرنگی
گوجه فرنگی علاوه بر اینکه رنگ و شکل بسیار زیبایی دارد، سبزی بسیار خوشمزه و پر خاصیت است. اگر از آن دسته افرادی هستید که به راحتی گوجه فرنگی را در رژیم غذایی خود قرار می دهید، به خواص اصلی گوجه فرنگی که در زیر اشاره شده است، توجه کنید. گوجه فرنگی به دلیل داشتن مقادیر بالای آنتی اکسیدان از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. این ویژگی در پیشگیری از بسیاری از بیماری ها به ویژه انواع سرطان بسیار موثر است. گوجه فرنگی اشتها آور است.
- گوجه فرنگی سرشار از ویتامین های C و A، اسید فولیک، بتاکاروتن و مقادیر کمی ویتامین B از جمله B5، B2، B1 و B83 است.
- گوجه فرنگی همچنین حاوی چندین ماده معدنی مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، گوگرد، آهن، مس، روی و مقدار کمی فیبر است. البته برخی افراد به گوجه فرنگی حساسیت دارند. پس البته باید از آن اجتناب کرد.
- گوجه فرنگی برای سم زدایی مزمن، یبوست و دفع ادرار و صفرا مفید است.
- گوجه فرنگی به دلیل داشتن ویتامین A باعث بهبود بینایی، سلامت پوست و شادابی پوست می شود.
- گوجه فرنگی ضعف و خستگی بدن را برطرف می کند و سیستم عصبی و همچنین قلب و سیستم گردش خون را تقویت می کند.
- همچنین برای بیمارانی که از درد مفاصل و همچنین روماتیسم و نقرس رنج می برند توصیه می شود.
دیدگاهتان را بنویسید