نماتد ساقه وپیاز روی یونجه ، شبدر و اسپرس در بیشتر مناطق یونجه کاری ایران وجود دارد.
علایم بیماری
بوته های آلوده کوتوله می مانند و ساقه آن ها رشد کمی دارد ، جوانه ها و قسمت های پایینی ساقه متورم می شوند ، فاصله بین گره ها کم شده و گیاه کوتاه می ماند . برگ های ساقه های بوته آلوده بعضا سفید رنگ می شوند . نماتود در داخل ساقه و اندام های هوایی است و در برداشت ، همراه علوفه خشک باقی می ماند. علوفه خشک نیز آلوده به نماتود است و در یونجه های بذری همراه با کاه وکلش ، آلودگی به نماتود به شدت دیده می شود (شکل۱-۱)
شکل۱-۱ نماتود ساقه یونجه، طوقه نکروزه همراه با جوانه های آلوده و برگ های سفید .
شکل۱-۲ چرخه زندگی نماتود ساقه یونجه و پیاز Ditylenchus dipsac .
عامل بیماری
عامل بیماری نماتود Ditylenchus dipsaci است . مرحله مقاوم نماتود جوان سن چهارم آن است که از گیاه خارج می شود و جوان سن چهار در خاک ۲ تا ۳ سال هم می تواند زنده بماند . در اواخر فصل (مهرماه) مرحله مقاوم سن چهار را می توان در خاک پیدا کرد. این نماتود در شرایط سرد خیلی خسارت می زند (شکل ۱-۲)
بیش از ۲۰ نژاد بیولوژیکی بر اساس میزبان برای این نماتود شناخته شده است که به بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی حمله می کنند. نژاد یونجه می تواند به گیاهان مختلف حمله کند ولی فقط روی یونجه و اسپرس تولید مثل می کند. جمعیت نماتود ساقه یونجه در شیراز در گیاهان آلوده در نیمه اول خرداد ماه به حداکثر میزان خود می رسد.با کاهش تعداد نماتود و تخم در گیاه، جمعیت نماتود در خاک افزایش می یابد .
مدیریت بیماری
استفاده از ارقام مقاوم، ضدعفونی و بوجاری بذر و استفاده از آب گرم به ۴۵ به مدت نیم ساعت در کنترل بیماری مؤثر هستند. چون نماتودها در سطح بذر هستند. تناوب دو تا سه ساله با گیاهان غیر میزبان مانند غلات دانه ریز، لوبیا و یا ذرت می تواند آلودگی را کاهش دهد. مناسب ترین زمان مبارزه شیمیایی در شرایط آب و هوایی شیراز در نیمه اول اردیبهشت ماه تعیین شده است.
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
دیدگاهتان را بنویسید