تعیین رطوبت خاک
نمایه های خاک که در تعیین زمان آبیاری بکار می روند مشتمل بر تعیین رطوبت خاک و مقایسه آن با حداقل رطوبت است که باید خاک قبل از آبیاری داشته باشد. برای این منظور لازم است که این حداقل رطوبت قبلا تعیین شده باشد. حداقل رطوبت در مراحل مختلف رشد متفاوت است و نمی توان در تمام طول دوره رشد از یک معیار رطوبتی استفاده کرد. از روی نمایه های خاک می توان مقدار آبی را نیز که باید به زمین داده شود بدست آورد.
اندازه گیری رطوبت خاک:
برای اندازه گیری رطوبت خاک می توان از یکی از روش های معمول مانند روش های جرمی و حجمی، قالب گچی، تانسیومتر، نوترون متر و یا حتی روش های با دست استفاده کرد. اما اندازه گیری پتانسیل خاک و تعیین زمان آبیاری از روی مکش خاک مطمئن ترین روش در بین روش های نمایه ای خاک است. برای این منظور تانسیومتر ساده ترین وسیله ای است که در بازار موجود است.
-
تانسیومتر:
تانسیومترها دامنه کار محدودی داشته و می تواننده بین ۰ تا ۱۳۰- سانتی بار را نشان دهند. بنابراین اعدادی که توسط تانسیومتر قرائت می شود باید به دقت مورد تفسیر قرار داده شوند. قرائت صفر نشانه این است که خاک در وضعیت اشباع بوده و باید یکی دو روز پس از آبیاری این حالت برطرف شود.
نکات مهم در استفاده از تانسیومتر :
- اگر برای مدت طولانی عقربه تانسیومتر بین ۰ تا ۱۰ ثابت بماند، نشانه ماندابی بودن خاک و یا خراب بودن تانسیومتر است.
- اعداد بین ۱۰ تا ۳۰ نشان دهنده این است که خاک در وضعیت ظرفیت زراعی بوده و نیازی به آبیاری نمی باشد.
- هنگامی که عقربه به عدد ۴۰ می رسد نشانه این است که آبیاری می تواند از این روز به بعد شروع شود (در خاک های شنی و لوم شنی).
- در خاک های لومی و یا سیلت لوم آبیاری هنگامی شروع می شود که عقربه تانسیومتر بین ۴۰ تا ۵۰ باشد.
- حال آنکه زمان شروع آبیاری در خاک های رس سیلتی هنگامی است که عقربه تانسیومتر بین ۵۰ تا ۶۰ باشد.
چون در نظر گرفتن این تفاوت ها برای هر نوع خاک و گیاه از نظر زارع مشکل است غالبا در جاهایی که تانسیومتر نصب میشود صرف نظر از این وضعیت ها آبیاری زمانی انجام می شود که عقربه به عدد ۶۰ برسد. آبیاری در این وضعیت حاکی از آن است که رطوبت خاک در حد آب سهل الوصول تأمین می باشد.
رسیدن عقربه به عدد ۷۰ نشانه شروع تنش آبی است ولی گیاه در این وضعیت نیز از کم آبی صدمه نخواهد دید، مگر آنکه بسیار حساس باشد. عدد ۸۰ بالاترین حد دامنه دقت تانسیومتر است که اگر رطوبت خاک از این وضعیت کمتر باشد امکان نفوذ هوا به داخل تانسیومتر وجود داشته و لذا قرائت های بالاتر از این حد فاقد اعتبار می باشند.
منبع : کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
دیدگاهتان را بنویسید