شنبلیله گیاهی است علفی، یکساله، به طول ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر ، برگ های آن متناوب و مرکب از سه برگچه است. از اختصاصات آن این است که نصف تا سه چهارم انتهای برگچه های آن دندانه دار است. گل هایی منفرد به رنگ زرد روشن، بنفش یا مایل به سفید به بزرگی ۸/۰ تا ۸/۱ سانتی متر دارد. میوه آن نیام، خمیده، بطول ۳ تا ۱۱ سانتی متر و محتوی ۵ تا ۲۰ دانه زاویه دار به طول ۴ تا ۶ میلی متر و به عرض ۲ تا ۳ میلی متر است. رنگ آن از زرد حنایی تا قهوه ای تغییر می نماید. بوی آن قوی و طعمش تلخ و معطر است. منشأ این گیاه نواحی مدیترانه گزارش شده است.
نیاز اکولوژیکی
این گیاه در طول رویش به هوای گرم نیاز دارد و اگر چه در خاک های شنی و فقیر می روید ولی برای کشت انبوه این گیاه باید از خاک های آهکی و غنی از مواد و عناصر غذایی استفاده کرد. آب کافی نقش عمده ای در افزایش عملکرد دارد.ph خاک برای شنبلیله بین ۲/۸ الی ۵/۵ مناسب است.
آماده سازی خاک
خاک های آهکی که توسط کود های شیمیایی یا حیوانی غنی شده باشند برای پرورش شنبلیله مناسب هستند. قبل از کشت بذرها باید در فصل پاییز کودهای فسفر و پتاس به زمین داده شود و بعد از شخم زدن مرحله کاشت انجام گیرد.
هنگام آماده ساختن خاک ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۴۰ تا ۸۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به عنوان مقادیر پایه به خاک اضافه می شود. سپس شخم متوسطی زده می شود. اواخر زمستان بستر خاک را برای کشت شنبلیله باید آماده کرد. چنانچه زمین از ازت تهی باشد توصیه می شود در فصل بهار ازت به صورت سرک در اختیار گیاهان قرار گیرد که مقدار آن به وضعیت ازت در خاک بستگی دارد.
تاریخ و فواصل کاشت
شنلیله در تثبیت ازت نقش عمده ای دارد. زمین هایی که در آن این گیاه کشت می شوند غنی از ازت خواهند بود. از این رو پس از برداشت شنبلیله گیاهانی کشت شوند که نیاز آن به ازت زیاد باشد.
بذرهای شنبلیله را به صورت ردیفی و یا با استفاده از ردیف کار غلات کشت می کنند. پس از کاشت زمین را باید به طور کافی آبیاری کرد تا شرایط برای جوانه زنی آماده گردد.
اوایل بهار (فروردین) زمان مناسبی برای کشت مستقیم بذر در زمین اصلی است بذرها در ردیف هایی به فاصله ۲۵ سانتی متر کشت می شوند عمق بذر شنبلیله موقع کاشت ۱ تا ۵/۱ سانتی متر است. برای هر هکتار زمین به ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بذر با کیفیت مناسب نیاز می باشد
آبیاری
این سبزی برای رشد کردن و جوانه زدن به میزان آب زیادی نیاز دارد. سطح خاک باید همیشه مرطوب باشد. میزان آبیاری در صورتی که کافی باشد منجر به تولید محصول با کیفیت می شود.
دما
شنبلیله در هوای سرد رشد خوبی ندارد. این سبزی دوست دار هوای گرم می باشد.
نور
شنبلیله برای رشد نیاز به نور کامل خورشید دارد.
مراقبت ها
- بذر مرغوب تهیه کنید.
- وجین کردن علف های هرز در چندین نوبت لازم و ضروری است.
- در صورت بروز قارچ از قارچ کش ها استفاده کنید.
- قبل از کاشت بذر، باید آن ها را ضدعفونی کنید.
- از کودهای حیوانی تازه استفاده نکنید.
آفات و بیماری ها
قارچ ها مهمترین آفت شنبلیله می باشند. برای از بین بردن آن ها باید از قارچ کش های شیمیایی استفاده کنید. مثل کاربندازیم یا مانکوزب
برداشت
شنبلیله شش هفته پس از کاشت به گل می رود. میوه معمولاً چهار تا پنج هفته پس از گل دهی آماده برداشت می شود. فصل تابستان (تیر – مرداد) زمان مناسبی برای برداشت میوه شنبلیله است.تأخیر در برداشت سبب ریزش دانه می شود برداشت میوه در روزهای گرم و خشک توصیه می شود. پس از برداشت میوه ها را باید بوجاری ، تمیز و بسته بندی کرد. عملکرد پیکر رویشی ۵ تن در هکتار و عملکرد دانه ۵/۱ تا ۸/۰ تن در هکتار می باشد.
۱ – کاشت بذر در باغچه
ابتدا باید زمینی را که می خواهید بذر سبزی در آن بکارید را شخم بزنید و به خاک آن کود دامی اضافه کنید و خاک را خوب به هم بزنید تا کود با خاک ترکیب شود سپس خاک را خوب خورد کرده و سطح خاک را صاف کنید.
نکته : اضافه کردن کود دامی کهنه به خاک باعث رشد بهتر سبزی می شود.
بذرها را بر روی بستری که آماده کردین بپاشید ، توجه کنید که بذرها خیلی نزدیک هم و فشرده پاشیده نشوند زیرا بعداز اینکه بزرگ تر شدن توی هم رفته و رشد خوبی نخواهند داشت.
حالا کافیست بر روی بذرها حدود نیم سانت کود دامی یا خاک بپاشید و به آرامی خوب آب بدید ، بهتر است ۱۰ روز اول با آبپاش آبیاری بکنید تا بذرها جابجا نشوند.
حدود ۵ تا ۱۰ روز طول می کشد که بذرها سبز بشوند.
۲- کاشت بذر در بالکن و گلدان
در دنیای امروز خیلی ها آپارتمان نشین هستند و ممکن است باغچه ای برای کاشت سبزی نداشته باشند اما در گلدان و بستری کوچک هم می توان سبزی کاشت .
ابتدا گلدانی به اندازه دلخواهتان تهیه کنید سپس خاکی مناسب ( ترکیبی از ۶۰ درصد خاک باغچه – ۲۰ درصد ماسه -۲۰ درصد کود دامی ) را درون گلدان بریزید و بذرهار را روی خاک بپاشید و روی آن حدود نیم سانت کود دامی ( اگر کود دامی در دسترس نبود از ورمی کومپوست استفاده کنید ) یا خاک بریزید و خوب آب بدید بهتر است روی آن نایلون فریزر بکشید و بگذارید کنار پنجره جنوبی یا بالکن
حتما به نور توجه شود چون که به نور زیادی نیاز دارن در کل بهتر است در بالکن در مکانی با نور مستقیم آفتاب نگهداری شود . درصورت کمبود نور ساقه ها بلند شده و سبزی ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.
دیدگاهتان را بنویسید