حشره سنگ گلابی
-
نام علمی: Stephanitis pyri Geoff
Syns: Tingis pyri (L.)
این حشره با وجود آنکه به عده زیادی از درختان میوه دانه دار و هسته دار حمله می کند، شاید بدلیل اینکه اولین بار از روی درختان گلابی جمع آوری شده، به این نام مشهور است.
مشخصات ظاهری:
طول بدن حشرات کامل حدود ۳ تا ۴ میلیمتر است و به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری دیده میشوند. مانند تمام حشرات این خانواده، در دو طرف سر و سینه دو صفحه مشبک غشایی مشاهده می شود و با مشبک بودن بال ها، منظره بخصوص به این حشره می دهد. طول بال ها تقریبا دو برابر طول بدن و شاخک ها متمایز است. تخم ها بیضی شکل، به رنگ سیاه براق و بطول ۲ میلیمتر است.
مشخصات زیست شناسی:
- در بهار حشرات کامل مصادف با باز شدن کامل برگ ها ظاهر می شوند و پس از جفت گیری حشرات ماده داخل نسج در سطح زیرین برگ تخم ریزی می کنند. در شرایط اطراف تهران و قزوین تاریخ ظهور حشرات کامل حدود اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت است. هر حشره ماده حدود ۵۰ تخم بطور انفرادی می گذارد.
- سنگ گلابی زمستان را بصورت حشرات کامل در زیر پوست درختان زیر برگ های خشک، درز و شکاف تنه درخت و دیوار و سایر پناهگاه ها بسر می برد.
- حشرات ماده تخم های خود را در داخل پارانشیم قرار می دهند و روی آنرا با ترشحات سیاه رنگ می پوشانند. بعلاوه در درختان آلوده سطح زیرین برگ از توده متراکمی از نقاط سیاه رنگ که فضولات حشره نیز می باشد، پوشیده شده است.
- پوره ها بلافاصله ۳۰ تا ۴۰ روز از تخم خارج می شوند. رنگ آنها ابتدا سفید است، ولی به محض تغذیه، به رنگ سبز با نقوش تیره در می آیند. بعلاوه در اطراف و سطح بدن دارای خارها و برآمدگی هایی هستند که کاملا متمایز است. دوره پورگی تقریبا ۴ تا ۵ هفته طول می کشد و در این مدت پوره ها ۵ بار پوست عوض می کنند.
- سنگ گلابی چند نسلی است و تا سرد شدن هوا به فعالیت خود ادامه می دهند. این حشره کم آبی و تا حدودی گرمادوست است و در نواحی خشک و گرم این آفت شدت دارد.
دشمنان طبیعی حشره سنگ گلابی:
اکبرزاده و شوکت در سال ۱۳۷۹ دشمنان طبیعی این آفت را در ارومیه گزارش کرده اند و در زیر چند گونه از آنها ذکر می گردد:
- Stethorus Japonicus Sch. (Col-Coccinellidae)
- Paralellaptera panis Enock. (Hym-Mymaridae)
- Orthotylus nassatus Fabr. (Het. Miridae)
- Zelus sp. (Het-Reduviidae).
نحوه خسارت:
آثار خسارت این آفت در سطح بالایی برگ ها بصورت لکه های وسیع خاکستری رنگ مشاهده می شود و در حالات حمله شدید تمام سطح برگ برنگ زرد متمایل به خاکستری در می آید. در سطح زیرین برگ لکه های متراکم قهوه ای رنگ همراه با پوسته و خود حشرات در حالات مختلف مشاهده می شود.
شدت آفت در مناطق دشت و خشک بخصوص درختان میوه موجود در منازل مسکونی که با دقت و نظم سمپاشی نمی شوند خیلی بیشتر است. در اطراف تهران بخصوص در منازل این آفت روی سیب، گلابی، گیلاس، آلبالو و به ژاپنی به نحو جالبی بچشم می خورد و گاهی باعث ریزش شدید برگ و میوه می شود. در ارومیه علاوه بر درختان فوق از روی بادام جمع آوری شده است.
روش های کنترل:
- مبارزه زمستانه علیه این آفت چنانکه باید مفید واقع نمی شود، مگر اینکه برگهای خشک را از بین ببریم و پوستک های تنه درختان را بتراشیم.
- سمپاشی در بهار و تابستان در مراحل پورگی و هنگامی که حشرات کامل مشغول تغذیه می باشند، با یکی از سموم فسفره نفوذی یا سیستمیک بخوبی مؤثر است و اصولا در باغاتی که عملیات منظم سمپاشی انجام می گیرد، این آفت به ندرت ایجاد خسارت اقتصادی می کند.
- سموم تماسی و ترکیباتی نظیر سوین و لیندین در صورتیکه در سطح زیرین برگ پاشیده شود، روی حشرات کامل و پوره ها مؤثر است. عملیات سمپاشی در ساعات خنک روز به مراتب مؤثرتر است.
منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید