ملخ صحرایی
در بین راست بالان تنها گونه ای که در سال های طغیان باغ های مرکبات را بشدت تهدید می کند، ملخ صحرائی یا ملخ دریائی (.Schistocerca gregaria Forsk) می باشد. این آفت پلی فاز است و علاوه بر گیاهان یکساله، از برگ و میوه و حتی پوست درختان تغذیه می کند. اگرچه گفته می شود که این آفت در نقاط محدودی از نواحی جنوبی کشور بطور دائمی زندگی کند و بومی شده است، ولی تاکنون سابقه ندارد که این گروه ها حالت طغیانی داشته باشند.
دستجات عظیم ملخ دریائی که در بعضی سال ها کشاورزی این مناطق را به شدت تهدید می کند همیشه از طریق کشورهای عراق، عربستان و شیخ نشین ها و پاکستان وارد ایران می شوند. مراکز اصلی این ملخ های مهاجر دشت ها و صحاری شرق آفریقا و همچنین غرب هندوستان می باشد.
مشخصات ظاهری
حشرات کامل مهاجر، ملخ های درشتی هستند که طول آنها در افراد نر حدود ۵۰ میلیمتر و در افراد ماده ۵۵ تا ۶۰ میلیمتر می باشد. رنگ آنها لیموئی و همراه با لکه های تیره پراکنده روی بال ها می باشد.
ملخ های بومی که بندرت در نواحی جنوبی کشور مشاهده می شوند عموما نخودی متمایل به خاکستری بوده و پشت سینه اول Pronotum آنها نسبت به ملخ های مهاجر طویل تر است. طول بال ملخ های مهاجر نسبتا زیاد و دو برابر طول ران پاهای عقبی می باشد و این طول بال نسبت به ملخ های بومی کوتاه تر است.
زیست شناسی
- این حشرات بصورت دستجات بزرگ به باغات مرکبات حمله کرده و قبل از تخمریزی مدتی از برگ و سایر قسمت های درختان تغذیه می کنند. گاهی هجوم آنها در باغات به فاصله یک روز ضربه قطعی خود را وارد کرده و اقدامات بعدی را بی حاصل می نماید. این حشرات برای تخم ریزی به کناره نهرها و سواحل رودخانه ها پرواز می کنند، ولی در تراکم زیاد در هر خاک مرطوب و نرمی تخمگذاری می کنند.
- تخم ها نارنجی رنگ، کشیده، به طول ۵/۷ میلیمتر و بصورت خوشه های ۵۰ تا ۱۰۰ عددی در لابلای ماسه یا خاک مرطوب قرار داده می شوند. این تخم ها بفاصله ۱۰ تا ۱۵ روز باز شده و پوره ها که ابتدا سیاه رنگ به نظر می رسند، بطور دسته جمعی حرکت کرده و به نباتات مختلف حمله می کنند.
- حمله آنها به درختان میوه نسبت به حشرات کامل کمتر است ولی در هر حال، اگر گیاهان دیگری در دسترس نباشد از خوردن برگ و میوه درختان نیز دریغ نمی ورزند. پوره ها بتدریج که رشد می کنند به زرد لیموئی تغییر رنگ می دهند و به همان نسبت نیز بر شدت تغذیه آنها افزوده می گردد و تمایل آنها به خوردن برگ درختان بیشتر می شود.
- ملخ ها عموما در هنگام شب و موقع استراحت از ساقه و تنه درختان بالا می روند و در روی شاخه و برگ استراحت می کنند. این حشرات اگر چه چند نسلی هستند ولی معمولا بیشتر از یک نسل در یک منطقه نمی مانند و بنابر غریزه و شرایط خاص فیزیولوژیکی خود احتیاج به مهاجرت دارند.
کنترل شیمیایی
ملخ صحرائی جزء آفات عمومی محسوب می شود و مبارزه آن بطور اصولی بر عهده دولت است. ولی باغداران نیز به سهم خود میتوانند هم از نظر آگاهی دادن و هم از لحاظ کمک به عملیات مبارزه، با مأمورین دولتی همکاری نمایند.
۱- سمپاشی
سمپاشی به موقع با یکی از ترکیبات فسفره بادوام نظیر سوسپانسیون دو در هزار، گوزاتیون ۲۰٪ (پودر وتابل) بخصوص در هنگام شب روی درختان میوه که ملخ ها در حالت استراحت بسر می برند نتیجه نسبتا خوب می دهد.
۲- پاشیدن طعمه های مسموم
پاشیدن ۱ در ۱۰۰۰ گوزاتیون یا دیازینون خالص در حاشیه باغات و در مسیر پوره های ملخ می تواند تا حد زیادی مؤثر و مفید واقع شود. علاوه بر ملخ صحرائی، ملخ های مصری نیز ممکن است در باغ های میوه دیده شوند، ولی خسارت آنها چندان قابل توجه نیست و ارزش اقتصادی ندارد. در هر حال باید متوجه نوسانات انبوهی این حشره نیز بود.
منبع: کتاب درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳
دیدگاهتان را بنویسید