تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
با خصوصیات گیاهشناسی چغندرقند آشنا شوید

با خصوصیات گیاهشناسی چغندرقند آشنا شوید

  • گیاه شناسی چغندرقند:

    چغندرقند زراعی دارای فرم های متعددی است و تفاوت اصلی چغندر وحشی و اهلی از نظر برگ های راست و ریشه اصلی توسعه یافته در نوع زراعی است. عقیده بر این است که اصلاح چغندرقند از اجداد وحشی آن تأثیری بر راندمان فتوسنتزی برگ ها نداشته بلکه وجود برگ های راست در مقایسه با برگ های افقی در نوع وحشی باعث کاهش سایه اندازی برگ ها گردیده است. «با خصوصیات گیاهشناسی چغندرقند آشنا شوید»

    گیاهشناسی چغندرقند

    بنابراین با افزایش شاخص سطح برگ، آسیمیلان خالص در نوع زراعی بیش از نوع وحشی می باشد، به دلیل کاهش تنفس ناشی از سایه اندازی برگ ها بر روی همدیگر. چغندرقند در طی دوره رشد رویشی بدون ساقه است و به صورت تجمعی از برگ های بزرگ افقی (مسن) تا عمودی (جوان) دیده می شود. طول دوره رویش این گیاه حدود ۶ تا ۹ ماه است.

    گونه Beta vulgaris دارای چهار زیر گونه زیر است:

    • چغندر علوفه ای: .Beta vulgaris subsp 
    • چغندر لبویی: B.v.spp.altissima
    • چغندر برگی: B.v.spp.esculenta
    • چغندرقند B.v.spp.cicla

    به طور کلی همه چغندرهای زراعی دارای اجداد مشترکی به نام Beta maritime و Beta macrocarpa هستند.

     

    اندام های چغندرقند عبارتند از :

    ریشه:

    ریشه در چغندرقند مخروطی شکل است و با شکل ریشه در چغندر علوفه ای یا لبویی متفاوت می باشد. قطر ریشه در چغندرقند کمتر و در چغندر علوفه ای بیشتر و بر عکس ارتفاع ریشه در چغندرقند بیشتر و در چغندر علوفه ای کمتر است. طول ریشه تحت تأثیر ژنوتیپ و محیط و عملیات زراعی می باشد و حدود ۵۰-۲۰ سانتی متر است. رنگ ریشه در چغندرقند معمولا سفید تا خاکستری است.

    ریشه چغندرقند

    ریشه محل تجمع قند در چغندرقند است و گسترش زیادی داشته و توانایی جذب آب و مواد غذایی از اعماق خاک را دارد. در اطراف ریشه چغندرقند شیارهایی وجود دارد که ریشه های فرعی از این شیارها ظاهر می شوند. چغندر لبویی فاقد این شیارها است. تجمع قند در بخش های مختلف ریشه چغندرقند یکسان نیست.
    در منطقه طوقه که هیپوکوتیل ضخیم شده است و انتهای ریشه درصد قند کمتر می باشد. البته درصد مواد غذایی در طوقه زیاد است و در بخشی که قطر ریشه زیادتر از سایر نقاط می باشد درصد قند هم بیشتر است.

    • ریشه چغندرقند از سه بخش تشکیل گردیده است:
    ۱- طوقه:

    که بالاترین قسمت ریشه است و برگ ها از آنجا ظاهر می گردند و چون دارای الیاف زیادی است درصد قند آن کم و درجه استخراج قند از این ناحیه پایین است به همین دلیل است که طوقه را از ریشه جدا می کنند.

    ۲. گردن یا Epicotyl:

    این بخش در زیر طوقه قرار گرفته و از رشد محور زیر لپه به وجود آمده است.

    ٣. قسمت گوشتی ریشه:

    بیشترین قند در این قسمت قرار دارد و به شکل استوانه است. اگر ما ریشه چغندرقند را برش عرضی بدهیم یک سری دوایر روشن و تیره مشاهده می گردد که دوایر تاریک در واقع دستجات آوندی اند در حالی که دوایر روشن سلول های ذخیره کننده قند می باشند. به طور کلی تعداد این دوایر در چغندرقند با چغندر علوفه ای متفاوت بوده در چغندرقند بیشتر حدود ۲۰-۱۵ و در چغندر علوفه ای کمتر در حدود ۷ – ۵ می باشند.

    برگ:

    برگ های چغندرقند به صورت متراکم وروی دوایری مارپیچ گونه روی طوقه گیاه قرار دارند. برگ هایی که در بخش خارجی طوقه هستند قدیمی تر و داخلی ها جوان ترند. تعداد برگ در چغندر قند بین ۷۰-۵۰ برگ بوده که در یک زمان روی گیاه وجود ندارند، بلکه هر یک عمر متوسطی حدود ۲۲-۲۰ روز دارد. هر برگ دارای پهنک بیضی پهن و دمبرگ گوشتی نسبتا طویلی است.

    برگ چغندرقند

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    بیماری ها و کمبود مواد غذایی باعث ریزش زیادتر برگ ها شده و با افزایش تنفس می تواند تولید قند را کاهش دهد، بنابراین هر عاملی که در طول فصل رویش چغندرقند باعث ریزش برگ ها شود می تواند باعث نقصان عملکرد گردد. بیش از نیمی از برگ های هر گیاه در حین دوره رشد ریزش می کنند که باعث از دست رفتن ماده خشک فراوانی می شوند زیرا پیدایش برگ های جدید مستلزم صرف انرژی فراوانی است.

    «با خصوصیات گیاهشناسی چغندرقند آشنا شوید»

    ساقه:

    ساقه گل دهنده چغندرقند از مرکز طوقه رشد می کند و بر روی آن برگ های کوچک و باریکی تشکیل می گردد. معمولا این ساقه در سال دوم رشد به وجود می آید که به سرعت رشد کرده و ساقه های جانبی زیادی تولید می نماید، در نتیجه چغندر به صورت بوته ای بلند، گاه به ارتفاع ۲ متر در می آید. تشکیل این ساقه تابعی از اثر مشترک دو عامل سرما و روزهای بلند است. به طور کلی ساقه در روزهای طولانی و حرارت نسبتا کم تشکیل می شود که حدود اواسط بهار است.

    ساقه چغندرقند

    در نقاطی که چغندرقند در پاییز کشت می گردد اگر گیاه در زمستان مواجه با یک دوره سرما شود در همان سال اول تولید گل می کند که به این پدیده گل دهی پیش هنگام یا Bolting می گویند در نتیجه این عمل ریشه چوبی شده و درصد استخراج قند به مقدار زیادی پایین می آید. درجه حرارت هایی که باعث بولتینگ می شوند بین ۷ – ۵ درجه سانتی گراد می باشند.

    از روی طوقه هر گیاه معمولا ۲ تا ۳ ساقه گل دهنده خارج می شود. چنانچه چغندرقند در بهار کاشته شود و در پاییز برداشت نگردد، در طول زمستان با سرما روبه رو شده و در بهار سال بعد به گل می رود.

    گل:

    این گیاه دارای گل های کوچک، فاقد گلبرک و سبز بوده که روی گل آذین خوشه ای مرکب به طور منفرد با دستجات ۲ تا ۷ تایی وجود دارند. چغندرقند خود عقیم و دگرگشن می باشد و خودگشنی در آن نادر است.
    از عوامل مهم در گرده افشانی آن باد می باشد. پوشش گل های واقع در یک مجموعه گلی پس از باروری به هم جوش خورده و یک توپ بذری را به وجود می آورد که از ۲ تا ۵ میوه تشکیل شده، این میوه مرکب را بذر پلی ژرم یا چند جوانه ای می گویند. این گونه بذور تولید چندین بوته در یک نقطه کاشت نموده و عمل تنک کردن را الزامی می سازند.

    «با خصوصیات گیاهشناسی چغندرقند آشنا شوید»

    منبع: نشریه روش های مبارزه با علف های هرز مزارع گندم. معاونت تحقیقات، آموزش و ترویج سازمان کشاورزی استان اصفهان، شماره ۵۴.

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *