مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم
در این مقاله به مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم می پردازیم. در خصوص آبیاری توزیع یکنواخت آب با توجه به مراحل مختلف رشد گندم اهمیت بسیار زیادی دارد.
گندم برای رشد و نمو طبیعی در تمام مراحل رشد به رطوبت کافی خاک نیاز دارد که از طریق برنامه ریزی دقیق آبیاری برای کاهش آبیاری بیش از حد امکان پذیر است. استفاده بیش از حد آب می تواند منجر به غرقاب شدن و شستشوی مواد مغذی در خارج از ناحیه ریشه شود. برای بهبود بهره وری مصرف آب، باید برنامه ریزی مناسب آبیاری با آب کافی وجود داشته باشد. زیرا سیل ممکن است منجر به کاهش WUE و گاهی اوقات در بهره وری نیز شود.
استفاده از آب کافی در مراحل بحرانی رشد به عنوان یک عمل برتر نسبت به سیل سنتی در نظر گرفته می شود. که در آن مزارع کشاورزی با حجم عظیمی از آب پر می شود. مقدار آب مورد نیاز زراعت گندم بستگی به درجه حرارت محیط، روش کاشت، مقدار نزولات جوی، جنس خاک، شوری آب و خاک و رقم کشت شده دارد. نیاز آبی گندم از ابتدای کاشت تا برداشت حدود ۴ تا ۸ هزار متر مکعب است. این نیاز در مناطق گرم بیشتر و در مناطق سرد کمتر است.
مراحل مهم آبیاری گندم
۱- خاک آب
بعد از کاشت بذر و به منظور تامین رطوبت کافی برای سبز شدن بذر صورت می گیرد.
۲- پی آب
این آبیاری برای جلوگیری از سله بستن خاک و بهتر سبز شدن بذر انجام می شود.
۳- پنجه آب
در صورتیکه رطوبت کافی در زمان پنجه زدن موجود نباشد، این آبیاری مورد نیاز است.
۴- ساق آب
در مرحله ساقه رفتن گیاه انجام می گیرد و معمولا با مصرف کود سرک همراه است.
۵- خوش آب
این آبیاری در زمان ظهور خوشه گندم انجام می شود.
۶- گل آب
این آبیاری در مرحله به گل رفتن گندم و به منظور گرده افشانی بهتر صورت می گیرد.
۷- دان آب
این آبیاری از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا با توجه به گرم شدن هوا گندم برای پر کردن دانه به آب بیشتری نیاز دارد. عدم تامین آب کافی در این مرحله باعث چروکیدگی دانه کاهش وزن هزار دانه و در نتیجه کاهش شدید محصول می گردد. روش های آبیاری را می توان آبیاری نشتی، آبیاری نواری، آبیاری تحت فشار و آبیاری غرقابی یا کرتی نام برد.
مدیریت آب در مراحل آبیاری گندم
گندم دومین محصول غذایی مهم در هند و جهان است. یکی از مشکلات عمده ای که در مناطق کشت گندم با آن مواجه است، کاهش منابع آبی با سرعت نگران کننده ای است. این محصول بسته به نوع خاک و میزان بارندگی، به ۴ تا ۶ بار آبیاری نیاز دارد. محصول گندم در مراحل بحرانی زیر به حداقل ۵ مرحله آبیاری بلافاصله پس از کاشت نیاز دارد:
- شروع ریشه طوقه: ۱۵-۲۰ DAS
- مرحله پنجه زنی فعال: ۳۵-۴۰ DAS
- مرحله گلدهی: ۵۰-۵۵ DAS
- مرحله پر شدن دانه: ۷۰-۷۵ DAS
شروع ریشه طوقه و گلدهی بحرانی ترین مراحل هستند. در زمان جوانه زدن باید از رکود آب جلوگیری شود.
منبع:
۱- نشریه عوامل موثر در افزایش تولید گندم، انتشارات حوزه ترویج و نظام بهره برداری استان یزد، ۱۳۸۵.
دیدگاهتان را بنویسید