معرفی پسیل پسته یا شفیره خشک

• نام علمی: (Aganoscena targionii Licht (Psyllidae

این آفت در بعضی نواحی پسته کاری کشور، به شیره خشک نیز معروف است. زیرا عسلک دفع شده توسط این گونه به سرعت رطوبت خود را از دست می دهند و بصورت بلورهای سفید یا شیری رنگ روی تنه و شاخه و نیز در زیر درختان باقی می ماند. تراکم انبوهی این آفت در بعضی باغ ها بقدری شدید است که تمام سطح شاخه و تنه درختان و زمین سایه انداز درخت پوشیده از عسلک می شود.

خسارت این آفت ناشی از مکیدن فراوان شیره گیاهی است که باعث ضعف شدید درخت، ریزش میوه های کوچک، پوک شدن میوه های باقیمانده و گاهی ریزش برگ درخت می شود. این آفت روی انواع درختان پسته اهلی و وحشی دیده می شود و تقریبا از همه نقاط کشور که درختان پسته وجود دارد گزارش شده است. این آفت در سایر کشورهای منطقه نیز وجود داد و ایجاد خسارت میکند.

 مشخصات ظاهری آفت:

پسیل پسته از زنجره کوچک تر است و طول بدن آن حدود ۱/۶ تا ۱/۸میلیمتر است. برخلاف زنجره پسته، سر در این گونه عریض تر از سینه اول نیست و تقریبأ هم عرض آن می باشد. در روی سر، چشم ها برآمده و لب های فرق سر کاملا مشخص است. شاخک ها در این گونه نسبتا بلند و ده مفصلی است که مفصل اول (Scapus) عریض و کوتاه است. مفصل دوم نسبتا بلندتر ولی باریکتر است. مفصل سوم قطرش کمتر از نصف قطر مفصل دوم ولی طول آن ۲/۵ برابر طول همین مفصل می باشد. مفاصل بعد تقریبا مشابه هم هستند و در انتهای داخلی هر یک خار کوتاهی مشاهده می شود. مفصل آخر در انتها مجهز به دو خار نسبتا بلند است. در روی مفاصل سوم تا دهم خطوط عرضی تیره رنگی دیده می شود.

بیولوژی آفت:

این گونه نیز مانند پسیل گلابی زمستان را بصورت حشرات کامل زیر برگ های خشک، زیر پوستک ها و حتی سرشاخه های پسته بسر می برد و بنظر می رسد که مقاومت آن در مقابل عوامل نامساعد جوی بخصوص تغییرات درجه حرارت در زمستان کم و بیش مشابه پسیل گلابی باشد. به عبارت دیگر فرم زمستانه این آفت بخوبی در مقابل سرمای زمستانه مقاومت می کند. در بهار مصادف با گرم شدن هوا شروع به فعالیت می کند. برخلاف گونه قبلی این حشره تخم های خود را داخل نسج نبات قرار نمی دهد، بلکه روی سرشاخه ها روی برگ ها تخم ریزی می کند.

اگر عادات و رفتار آن مشابه پسیل گلابی باشد، باید تخم ریزی خیلی زود به محض گرم شدن هوا حتی در اسفندماه شروع شود و پوره ها مصادف با باز شدن جوانه ها و ظهور برگ از تخم خارج شوند. تخم ریزی پس از باز شد برگ ها صورت می گیرد. تخم ها بیضی شکل و نارنجی رنگ هستند و بطور انفرادی با ردیف روی اندام های گیاه قرار داده می شوند. دوره انکوباسیون تابع شرایط محیط است و بین ۱۰ روز تا یک ماه ممکن است طول بکشد. پوره ها زرد رنگ، و دارای تزئینات قهوه ای در سطح پشتی می باشند.

جشنواره پاییزه

جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع

همین الآن خرید کنید

مانند اغلب گونه های این خانواده، تغذیه پوره ها با دفع عسلک فراوان همراه است که گاهی خود پوره ها در ترشحات خود متفرق می شوند. بعلاوه سطح برگ ها، خوشه ها، شاخه، تنه و زمین زیر درختان را به شدت به عسلک آلوده می کنند. دوره پورگی در نسل اول حدود ۵۰ روز است ولی با گرم شدن هوا این مدت به ۲۵ تا ۳۰ روز تقلیل پیدا می کند. پسیل پسته حشره ایست چند نسلی که بسته به شرایط آب و هوایی ممکن تا ۵ نسل در سال ایجاد کند.

نحوه مبارزه با آفت:

مبارزات شیمیائی بخصوص با د.د.ت از یک طرف باعث انهدام دشمنان طبیعی این آفت گردیده و از طرف دیگر باعث شد که پسیل های مقاوم به سموم، جای جمعیت های حساس را بگیرند. باید توجه داشت که حشرات با نسل های متعدد در یکسال نسبت به یک سم به سرعت از خود مقاومت نشان می دهند. لذا هر دو یا سه سال یکبار باید نوع سموم مورد استفاده را تعویض نمود.

یکی از مهم ترین راه های مبارزه با این آفت سمپاشی پیش بهاره در هنگام تورم جوانه ها و مصادف با فعالیت مجدد حشرات کامل می باشد. بکار بردن گیوتکس (Dinoseh) به نسبت ۲۵۰ گرم در صد لیتر آب همراه با دو لیتر روغن ولک زمستانه، در انهدام این آفت نتایج بسیار خوب می دهد. بجای کبوتکس، می توان از دی نیترو ارتوکروزول (.DNOC) و ترکیبات سوزاننده مشابه، یا ترکیبات فسفره آلی مانند سوپر اسید ۴۰٪، دیازینون ۶۰ درصد یا اکامت ۵۰٪ به نسبت یک تا ۱/۵ در هزار استفاده کرد. سمپاشی بهاره بهتر است بعد از ریختن گل و همزمان با ظهور لاروهای نسل اول کرم میوه خوار پسته .Recurvaria pistacicola Dan و قبل از نفوذ آنها به داخل میوه صورت گیرد. سمپاشی با امولسیون ۱ تا ۱/۵ در هزار سوپر اسید ۴۰% یا اکامت ۵۰٪ و یا دو در هزار زولن یاسوین علیه این آفت نتایج مطلوب می دهد.

منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.

دکتر فاطمه سکه چی