سخت بالپوشان پسته (Coleoptera)
در میان سخت بالپوشان یا قاب بالان گونه های متعددی وجود دارند که روی درختان پسته فعالیت دارند. مهمترین گونه هایی که از نظر کشاورزی روی پسته اهمیت دارند، عبارتند از:
۱- سوسک طوقه خوار پسته
-
نام علمی: .Capnodis cariosa var. hauseri Oben
حشره کامل بطول ۳۵ تا ۴۰ میلیمتر است و رنگ عمومی بدن سیاه مات با پوششی از پولک های ظریف سفید رنگ بصورت نوارها و لکه های پراکنده و به ابعاد مختلف روی بالپوش ها و پشت سینه اول می باشد. این آفت از باغ های پسته اطراف قزوین، تهران، قم، کرمان، فارس و خراسان جمع آوری شده است و ظاهرا در مناطق Palearctic سطح انتشار وسیعی دارد. در اثر تغذیه لاروها جریان شیره نباتی قطع می شود و به همان نسبت از رشد شاخه ها و باردهی درختان کاسته می شود ولی به ندرت اتفاق می افتد که یک درخت پسته در اثر حمله این آفت بکلی از پای در آید.
۲- سوسک چوبخوار سبز
- نام علمی: .Agrilus viridicaerulans C
حشرات این گونه سوسک های کوچک باریک و کشیده به طول ۵ میلیمتر و عرض ۱/۲ میلیمتر است. رنگ آن سبز تیره با جلای فلزیست. در مرحله لاروی به سرشاخه های پسته حمله می کنند و باعث خشک شدن آنها می شوند. حشره مذکور برای اولین بار از ایران جمع آوری و نام گذاری شده است. ظاهرا در تمام مناطق را در تمام مناطق پسته کاری انتشار دارد و علاوه بر P. vera به درخت پسته بنه یا P. mutica نیز خسارت می زند.
۳- سوسک چوبخوار قرمز پسته
- نام علمی: Anthaxia (Haplanthaxia) Judinae Step
این حشره از اطراف قزوین جمع آوری شده و تصور می رود که در سایر نقاط کشور نیز انتشار داشته باشد. منتهی تراکم انبوهی آن در حدی نیست که جلب توجه نماید. حشره کامل کشیده تر و پهن تر از گونه قبلی است. طول بدن حدود ۶ میلیمتر و عرض آن در حدود ۳ میلیمتر است. این آفت نیز زمستان را غالبا بصورت لاروهای کامل در زیر پوست سرشاخه ها می گذراند.
حشرات کامل در اواسط بهار ظاهر می شوند و پس از مختصر تغذیه و جفت گیری روی شاخه های یکساله یا دو ساله تخمریزی می کنند. لاروها پس از خروج از تخم به زیر پوست نفوذ کرده و از کامبیوم تغذیه می کنند. این گونه نیز در سال فقط یک نسل دارد و خسارت آن در شرایط فعلی نسبتا ناچیز است. تغییرات انبوهی این گونه ها از سال های گذشته تاکنون و وضع فعلی آنها در باغ های پسته در خور بررسی می باشند.
۴- سوسک پوستخوار پسته
- نام علمی: Chaetoptelius vestitus Fuchs
در منابع خارجی میزبان این آفت را انواع پسته، زبان گنجشک، زیتون، افرا، سرو و کاج ذکر کرده اند. تقی زاده و صفوی در سال ۱۳۳۹ این حشره را در ایران فقط از روی انواع پسته جمع آوری کرده اند. حشره کامل به طول ۳ تا ۳/۵ میلیمتر و خرمایی رنگ است. این آفت زمستان را بصورت لارو می گذراند.
این لاروها در بهار کامل می شوند و حشرات کامل در اواسط فروردین ظاهر می شوند. خروج حشرات کامل تدریجی است و ممکن است در اکثر ماه های بهار و تابستان دیده شوند. مانند اغلب حشرات این خانواده، این گونه نیز برای تغذیه شاخه های جوان و شاداب را انتخاب می کنند و با حفر دالان هایی روی پوست، از آن تغذیه می کنند. بدین ترتیب اولین خسارت حشرات کامل به شاخه های سالم وارد می شود.
۵- سوسک پوستخوار ثانوی پسته
نام علمی: Estenoborus Perrisi Chap
این آفت از اطراف تهران، قزوین، فارس، کرمان و یزد جمع آوری شده و ظاهرا در اغلب نقاط کشور انتشار دارد. اندازه این آفت در حدود ۱/۸ تا ۲ میلیمتر است. بدن استوانه ای شکل او برنگ قرمز مایل به خرمایی است. این گونه روی انواع پسته گزارش شده است. بعلاوه از روی گیاهان دیگر مانند زیتون، کاج و افرا نیز جمع آوری شده است. این حشره پلی گام است.
خسارت سوسک های پوستخوار نتیجه ضعف درخت و یک عارضه ثانویست. لذا باید با انجام عملیات صحیح زراعی، قطع درختان و سرشاخه های خشک، از بین بردن آنها و بخصوص تنظیم برنامه آبیاری و تقویت خاک با آن مبارزه کرد. در چنین شرایطی آفت به سادگی نمی تواند خسارت قابل توجهی ایجاد نماید.
منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید