خواص مرزنگوش یک گیاه دارویی
گیاه شناسی مرزنگوش
مرزنگوش وحشی Marjoram با نام علمی Origanum vulgare می باشد. این گیاه بومی شمال آفریقا و جنوب غربی آسیاست. کشت آن در حوزه مدیترانه و اروپای مرکزی نیز متداول شده است. خواص مرزنگوش یک گیاه دارویی را مورد بررسی قرار می دهیم.
- گیاهی علفی، پایا، ادویه ای معطر و معمولا مثل یک گیاه یک ساله رشد می کند و ارتفاع ساقه های آن که شاخه های متعدد با مقطع مربعی دارد به ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر می رسد.
- برگ های دوکی شکل گیاه از یک نقطه روی شاخه و در جهات مختلف بیرون می آیند.
- گل ها کوچک به طول ۷ – ۴ میلی متر به رنگ صورتی یا سرخ به شکل خوشه افشان روی شاخه های اصلی و فرعی قرار دارد.
- این گیاه در بعضی از کشورهای اروپایی که آب و هوای سرد دارند به صورت یک ساله کشت می شود.
- گیاه مرزنگوش دارای ریشه های نازک و با انشعاب های فراوان است.
- دارای ساقه مستقیم، چهار گوش و با ارتفاعی بین ۲۵ تا ۵۰ سانتی متر است. شاخه های جوان این گیاه از کرک های خاکستری پوشیده شده است در حالی که ساقه های مسن صاف، فاقد کرک و به رنگ قهوه ای تیره هستند.
- برگ ها کوچک، فاقد دندانه، متقابل و تخم مرغی شکل هستند که مانند صلیب روی شاخه قرار می گیرند. برگ ها به رنگ سبز خاکستری، دارای دمبرگ کوتاه و پوشیده از کرک های سفید رنگ است.
- میوه کپسول، کوچک، تخم مرغی شکل و به رنگ قهوه ای روشن است.
گیاه شناسی مرزنگوش
خواص دارویی گیاه مرزنگوش
از آن برای درمان ورم روده، نفخ شدم و به عنوان آرام بخش استفاده می شود. این گیاه حاوی ماده میکروب کش تیمول است. مرزنگوش وحشی خاصیت ضد تورم، خلط آوری و کمک به هضم غذا را دارد.
یونانیان باستان ضماد گیاه را روی زخم ها، عضله دردناک و مفاصلی که در اثر روماتیسم متورم شده بود قرار می داده اند. امروزه مرزنگوش وحشی را در مدارای سرفه، سرما خوردگی و آنفولانزا استفاده می کنند. محلول دهان شوی آن را که میکروب کش است برای مداوای عفونت های دهان و گلو به کار می برند.
چای مرزنگوش را برای درمان سر دردی که در اثر تنش و استرس پیدا می شود تجویز می کنند. مرزنگوش از بوی بسیار مطبوعی برخوردار است. مردم اروپا به این گیاه به عنوان ادویه علاقه خاصی دارند.
سطح وسیعی از زمین های زراعی در سراسر جهان زیر کشت این گیاه می رود. این گیاه دارای خواص گند زدایی است و از طریق خوراکی برای دستگاه گوارش و استعمال خارجی به شکل مالیدنی روی زخم ها استفاده می شود. این گیاه مانند آویشن یک خلط آور، مسکن سرفه، ضد اسهال و ضد التهاب است.
خواص مرزنگوش
دیگر خواص گیاه دارویی مرزنگوش
مرزنجوش از نظر طب سنتی ایران دارای طبیعتی گرم است. بهترین داروی میگرن کهنه و درمان درد شقیقه ها و سردرد است. این گیاه تب بر، اشتها آور، تقویت کننده ی عمومی بدن، ضد نفخ و ورم معده، بادشکن، ضد اسهال، معرق، آنتی اکسیدان، ضد التهاب، ضد آرتروز، ضد اسپاسم، ضد آلزایمر، ادرار آور، افزاینده ی شیر مادر، درمان کننده تنگی نفس، خفقان و درد قلب، درمان کننده ی سرطان، ضد ویروس، درمان تبخال، درمان صرع و رعشه، درمان ترس و اضطراب و هیستری است.
درمان بی خوابی، تقویت کننده مغز، حافظه و لامسه و بویایی، ضد عفونی کننده، تقویت کننده معده، مقوی قوای جنسی، درمان دردهای مفصلی، روماتیسم و سیاتیک، مسکن دردهای دوره پریود، تنظیم کننده ی قاعدگی، قاعده آور، درمان آنفولانزا، ضد دل پیچه بوده و هضم را آسان و کار اعضای گوارش را تحریک می کند. درمان سوء هاضمه، ضد عفونی کننده مجاری تنفسی، درمان ناراحتی های معده و روده کوچک، درمان عفونت در تمامی اندام ها (مبارزه با عفونت، انتی بیوتیک)، درمان مشکلات تنفسی مانند برونشیت (تورم نایژه ها) اسم و سرفه از دیگر خواص این گیاه می باشند.
بیماری گیاه دارویی مرزنگوش
لکه برگی مرزنگوش
عامل بیماری لکه برگی .Alternaria spp است. این گیاه ممکن است در طول رویش مورد حمله برخی عوامل بیماری زا قرار گیرد.
مبارزه با بیماری لکه برگی
از آنجایی که مبارزه با آفات و بیماری ها هزینه زیادی را در بر دارد و یا ممکن است مبارزه شیمیایی تأثیر چندانی بر بیماری نداشته باشد همواره باید قبل از ابتلا اقدام به پیشگیری از عوامل بیماری زا کرد. گیاهان پس از اولین برداشت در مرحله تشکیل غنچه، همچنین در آغاز ساقه دهی مجدد و شروع شاخه زایی مجدد نسبت به عوامل بیماریزای قارچی حساسیت زیادی دارند. محلول ۰/۵ درصد کو پروسان، محلول ۲۵/ ۰ درصد دیتان، محلول ۰/۴ درصد زینب و محلول ۰/۰۶ تا ۰/۱ درصد فوندازول سموم مناسبی برای مبارزه با بیماری های قارچی این گیاه دارویی هستند.
منبع :
کتاب بیماری های مهم گیاهان دارویی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ۱۳۸۹
کتاب کافی شاپ در خانه،آشنایی با انواع نوشیدنی‌های سرد و گرم دمنوش‌ها، عرقیات گیاهی، اسموتی…، ۱۳۹۶
دیدگاهتان را بنویسید