تهویه طبیعی
تهویه طبیعی بر مبنای حرکت طبیعی هوا استوار است که در اثر فشار باد با تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه ایجاد میشود. در روش تهویه با پنجره سقفی، گرادیان حرارتی درون گلخانه به وسیله انرژی خورشید که اشیای داخلی را گرم میکند، به وجود میآید و در نتیجه هوای داخل گلخانه گرم میشود. هوای گرم که سبکتر است بالا میرود و از پنجرههای سقفی خارج میشود و به وسیله پنجره کناری هوای خنک به گلخانه وارد میشود.
بیشینه تهویه طبیعی در فصلهای سرد سال اتفاق میافتد که تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه بیشینه است و در این زمان کمترین نیاز به تهویه وجود دارد. برعکس در فصلهای گرم سال تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه کم است و تهویه طبیعی کمیته است، درحالیکه بیشترین نیاز به تهویه وجود دارد. در این زمان نیروی باد عامل اصلی تهویه طبیعی در گلخانه است.
-
اثر دود کشی (Chimney Effect)
وقتی هوا گرم میشود تراکم آن کم (سبک) میشود و به طرف بالای گلخانه حرکت میکند. این خاصیت را اثر دود کشی (Chimney Effect) مینامند. وقتی پنجره سقف گلخانه باز میشود، هوای گرم جمع شده در بالای گلخانه از آن خارج میشود و اگر پنجرههای کناری مورد استفاده قرار گیرند، جریان خروج هوا از پنجره سقفی افزایش مییابد در اثر خروج هوا از سقف در گلخانه خلای نسبی ایجاد شده و باعث کشیده شدن هوا به داخل گلخانه میشود. وقتی سرعت باد کم باشد، اثر دودکشی غالب است و زمانی که سرعت باد بیشتر از ۴ متر در ثانیه باشد، نیروی باد غالب میشود. هرچه تفاوت دمای بین داخل و بیرون گلخانه بیشتر شود، سرعت تهویه طبیعی هوا افزایش مییابد. میزان تهویهای که توسط باد صورت میگیرد، به طور خطی با سرعت باد، عمود بر گلخانه، افرایش مییابد.
-
تهویه طبیعی از طریق پنجرههای سقفی و کناری:
تهویه طبیعی از طریق پنجرههای سقفی و کناری زمانی موثر است که مساحت پنجرهها یک سوم مساحت کف گلخانه باشد. مساحت پنجرههای سقفی باید کمینه یک پنجم (۲۰ درصد ) مساحت کف گلخانه باشد. بهتر است مساحت پنجرههای سقفی و کناری یکسان باشند. میتوان پنجرههای کناری و سقفی را به ترموستات وصل نمود تا زمان باز و بسته شدن آنها تنظیم شود. این ترموستات دارای مایعی است که وقتی دما افزایش مییابد، منبسط میشود و در نتیجه پنجرهها باز میشوند و در عصر که هوا سرد میشود، مایع منقبض شده و پنجرهها بسته میشوند. ترموستات را تقریبا در مرکز گلخانه قرار میدهند.
در مناطق بادخیز، پنجرههای سقفی باید در خلاف جهت باد غالب باز شوند. جریان هوا از طریق این پنجرهها باعث مکش نسبی میشود که به خروج هوا از گلخانه کمک میکند. به علت افزایش هزینه انرژی الکتریکی، تهویه طبیعی کاربرد بیشتری پیدا کرده است.
اهداف تهویه:
- مبادله هوای داخل و خارج گلخانه
- تهیه دی اکسید کربن لازم برای فتوسنتز
- کنترل دمای بالا (کاهش دما): اکثر گیاهان در دمای بالاتر از ۳۵ درجه سانتیگراد صدمه میبینند.
- متعادل کردن رطوبت (کاهش رطوبت) بویژه در زمستان. هاگ اکثر قارچها برای جوانهزنی نیاز به رطوبت نسبی بالا دارند. رطوبت بالا در گلخانه باعث افزایش تراکم بخار آب روی برگهای گیاه میشود. وجود لایه آب روی برگ نیز باعث کمک به جوانه زنی هاگ میشود.
- تهویه اتوماتیک باعث کاهش هزینه کارگری، تهویه یکنواخت و ثابت نگهداشتن دما برای رشد و نمو گیاهان میشود.
منابع:
۱- کتاب مدیریت گلخانه (جلد اول)، انتشارت سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.
۲- کتاب مدیریت گلخانه، تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای، انتشارات سلسبیل.
دیدگاهتان را بنویسید