تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
بیمارگر-زنده-گیاهی

بیمارگرهای زنده گیاهی

  • بیمارگرهای زنده گیاهی

    بیمارگرهای زنده گیاهی شامل قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها، ویروییدها، فیتوپلاسماها، نماتدها، گیاهان انگل گلدار می باشند.

     ۴. ویروئیدها

    دینر در سال ۱۹۷۱ بیماری غده دوکی شدن سیب زمینی را مشاهده کرد که عامل آن مولکول های کوچک ریبونوکلئیک اسید بود. ویروئیدها کوچکترین اجزا بیماریزا بوده که از RNA تشکیل شده که طول آن در حدود ۲۵۷ نوکلئوتید است. این عامل بیماری در واقع اسید ریبونوکلئیک RNA تک رشته ای و بدون پوشش پروتئینی است که وزن ملکولی آن حدود ۷۵۰۰۰ – ۱۰۰۰۰۰ دالتون است. 

    ویرویید عوامل بیمارگر زنده

    ویروییدها بیمارگر زنده

    ۵. فیتوپلاسماها (شبه مایکوپلاسماها)

    اولین مایکوپلاسما توسط Doi گزارش گردید. این موجودات ابتدا به خاطر شباهت به مایکوپلاسماهای جانوری، به نام شبه مایکوپلاسما و سپس تحت عنوان فیتوپلاسماها دسته بندی شدند. فیتوپلاسماها اکثرا با زنجرک ها انتقال می یابد.

    • فیتوپلاسماها جز پروکاریوت ها بوده و بر خلاف باکتری ها فاقد دیواره سلولی نشده است و دارای غشا سلولی بوده و سیتوپلاسم حاوی ریبوزم ها و رشته های مواد هسته ای نمی باشند.
    • اندازه کروموزوم آنها از ۱۱۳۰ – ۵۳۰ کیلو باز متغیر است.
    • شکل فیتوپلاسماها کروی تا تخم مرغی یا رشته ای تا لوله ای نامنظم است.
    • فیتوپلاسماها و اسپیروپلاسماها عموما در شیره سلولی تعداد اندکی از لوله های آوند آبکشی وجود دارند.

    ۶. نماتدها از عوامل بیمارگر زنده گیاهی

    اولین نماتد گیاهی در سال ۱۹۷۳ توسط نیدهام از گال های گندم گزارش شده است. تاکنون بیش از ۲۰۰۰ گونه به عنوان انگل گیاهی شناخته شده اند. نماتدهای بیماری زای گیاهی انگل اجباری بوده که برای تهیه غذا به منظور رشد و تولیدمثل، نیازمند گیاهان زنده هستند. نماتد ها گروهی از جانوران بی مهره و پر سلولی می باشند که جز کرم های گرد می باشند و در شاخه نماتودا و یا نماتا از سلسله جانوران طبقه بندی شده اند.

    شکل شناسی نماتدها بیمارگرهای زنده گیاهی

    • نماتدها ریز و به شکل کرم های باریک میکروسکوپی هستند 
    • غالبا خاکزی و روی ریشه و یا داخل میزبان فعالیت تغذیه ای داشته و خسارت می زنند.
    • به طور متوسط حدود یک میلی متر طول دارند و بزرگترین آنها حدود ۱۲ میلی متر (.Longidorus spp) و کوتاه ترین آنها ۰/۳ (.Paratylenchus spp) می باشد.
    • به خاطر شکل و نحوه حرکت شان اصطلاح ایلورم نیز برای آنها به کار می رود.
    • حفره بدنی حاوی مایعی است که عملیات تنفسی و گردش خون را انجام می دهد.
    • .دستگاه گوارشی از لوله ای تو خالی شامل حفره دهانی، مری، حباب میانی روده، روده کور و مقعد می باشد
    • نماتدها دارای نیزه تو خالی به نام استایلت هستند که برای سوراخ کردن سلول های گیاهی به کار می رود.
    • دستگاه تناسلی نیز توسعه یافته است. نماتدها دارای یک یا دو تخمدان و تولید مثل به وسیله تخم صورت می گیرد. 
    •  بدن نماتدها شفاف و دارای کوتیکول بی رنگ و صاف یا دارای نقوش، خطوط و یا موهایی در سطح آن می باشد.
    • در مجموع از نظر شکل ظاهری به صورت نخی شکل مانند Xiphinema ،Longidoras  در گروه Dorylaimids، دوکی شکل مانند Ditylenchus ،Anguina، کیسه ای شکل مانند نماتدهای ماده در Globolera ،Heterodera ،Rotylenchus Meloidogyne  ،Tylenchulus و سوسیسی شکل مانند Criconemella از Tylenchomorpha دیده می شوند.

    مراحل زندگی عوامل بیمارگر زنده گیاهی

    کوتیکول در هر مرحله پوست اندازی و عبور از مراحل لاروی، از بدن جدا می شود. نماتدهای انگل گیاهی چهار تا هفت مرحله لاروی دارند و اولین پوست اندازی در داخل تخم انجام می شود. بعد از آخرین پوست اندازی نماتدها تبدیل به ماده ها یا نرهای بالغ می شوند. تولید مثل ممکن است به طریق جنسی، هرمافرودیتی( وجود ماده با تولید اسپرم) و یا بکرزایی (پارتنوکارپیک با وجود ماده بدون تولید اسپرم) باشد.

    نحوه ی انتشار نماتدهای بیمارگر زنده گیاهی

    انتشار نماتدها به وسیله جابجایی خاک، حیوانات و ماشین آلات و ادوات کشاورزی، کاشت غده یا بذر آلوده و یا به همراه بقایای گیاهان آلوده، به وسیله باد و آبیاری بین مزرعه ای صورت می گیرد. میزان جمعیت و انواع آنها در خاک به فاکتورهای خاک و شرایط محیطی مانند درجه حرارت و رطوبت بستگی دارد.

    نماتد عوامل بیمارگر زنده

    نماتد بیمارگر زنده

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    ۷. گیاهان انگل گلدار (عالی)

    یکی دیگر از بیمارگرهای زنده گیاهی گیاهان عالی دانه دار هستند که قادر به تهیه انرژی مورد نیاز خود به طور مستقل نیستند. بیش از ۲۵۰۰ گونه از گیاهان انگل گلدار شناخته شده است. گیاهان انگل گلدار مانند سایر گیاهان گل و بذر دارند و به چندین تیره مستقل گیاهی تعلق دارند.

     ارتباط برخی گیاهان انگل با میزبان ممکن است یک ارتباط تمام انگلی باشد که در این انگل ها ریشه، برگ، و کلروفیل وجود ندارد و انگل تمام غذای مورد نیاز خود را از میزبان تأمین می کند مانند سس و گل جالیز. 

    ارتباط برخی دیگر مانند دارواش و علف جادو Striga ممکن است نیمه انگلی باشند. گیاه نیمه انگل دارای کلروفیل بوده ولی ریشه ندارد و برای کسب آب و تمام مواد معدنی وابسته به میزبان است ولی از طریق برگ و ساقه سبز خود کربوهیدرات های مورد نیاز خود را تأمین می کند.

    انگل گلدار عوامل بیمارگر زنده

    سس بیمارگر زنده

    منبع :

    کتاب بیماری های مهم سبزی، صیفی و جالیز در ایران و مدیریت تلفیقی آنها، انتشارات سروا، ۱۳۹۴

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *