بیماری ویروئید دوکی شدن سیب زمینی
انتشار ویرویید دوکی شدن
بیماری ویروئید دوکی شدن سیب زمینی در آمریکای شمالی، روسیه و آفریقای جنوبی شیوع دارد. بیماری باعث خسارت های شدید می شود و در برخی نواحی از مخربترین بیماری های سیب زمینی است. این بیماری به همه واریته ها حمله می کند و به سرعت گسترش می یابد. به گوجه فرنگی نیز حمله می کند اما به نظر می رسد در گوجه فرنگی از اهمیت اقتصادی کمتری برخوردار است. در ایران بیانگر وجود بیماری ویروئیدی غده دوکی سیب زمینی در ایران می باشد. عنایت به این بیماری به لحاظ اینکه پتانسیل خسارت بالا و سریع دارد، حائز اهمیت است.
علایم بیماری ویروئید دوکی شدن سیب زمینی
- بوته های آلوده سیب زمینی راست، نسبتا کشیده به سمت بالا و بوته ها رشد کمتری نسبت به بوته های سالم دارند.
- برگ ها نسبتا کوچکتر و به حالت کشیده و به رنگ قهوه در می آیند و زاویه شاخه ها با ساقه اصلی کمتر از حد معمول در آمده و گامی برگه ها تمایل به لوله ای شدن و پیچیدگی دارند.
- غده ها نسبتا کشیده و در دو انتها باریک و دو کی شکل اند. چشم ها در غده به تعداد زیادتره مشخص تر و درشت تر به نظر می رسند.
- در ارقام پوست قرمز، پوست غده نازک تر و روشن تر از پوست غذاهای سالم است ویروئید دوکی شدن غده سیب زمینی نه تنها بر شکل غده اثر می گذارد، تعداد و اندازه نده ها را نیز کاهش می دهد.
علایم بیماری دوکی شدن سیب زمینی
عامل بیماری دوکی سیب زمینی
عامل بیماری ویرویید دوکی شدن سیب زمینی(PSTV) Viroid ،Potato Spindle Tuber Viroid می باشد. دارای زنجیره های کوتاه است. ویروئید PST۷ از دو رشته اسید ریبونوکلئیک تشکیل شده است.
زیست شناسی بیماری ویروئید دوکی شدن سیب زمینی
ویروئید عامل دوکی شدن غده سیب زمینی به صورت مکانیکی منتقل می شود و به طور ابتدایی با چاقوی مورد استفاده در برش از غده های بذری سیب زمینی سالم به آلوده در طول دوره کاشت گسترش می یابد. ویروئید PSTV همچنین به نظر می رسد به وسیله دانه گرده و بذر و آغشته شدن قطعات دهانی حشراتی از قبیل ملخ، سوسک های کک مانند و سن ها که به طور غیر متعارف ناقل به شمار می آیند، منتقل می شوند.
عامل بیماری از طریق دانه گرده سیب زمینی و گوجه فرنگی منتقل می شوند و بذور حقیقی سیب زمینی حاصل از یک بوته آلوده ممکن است تا ۱۰۰ درصد آلوده به ویروئید PSTV باشند. بعد از آغشته شدن غده با ویروئید PSTV به وسیله شیره گیاهی از یک منبع آلوده، ویروئید همانند سازی کرده و به طور سیستمیک در سراسر گیاه گسترش می یابد.
مدیریت تلفیقی بیماری
- کشت غده های مرغوب و عاری از بیماری.
- کشت در مزارعی که عاری از غده های بیمار حاصل از کشت سال قبل باشد.
- با استفاده از غده های بذری سالم و کامل، از انتشار بیماری به واسطه برش و زخم کاسته می شود.
- ضد عفونی وسایل و تجهیزات کار در مزرعه.
- گیاهان آلوده در اوایل فصل رویشی بایستی معدوم گردند.
- خاک دادن پای بوته های سیب زمینی هنگامی که هنوز کوچک هستند.
- مهار علف های هرز و حشرات ناقل بیماری به ویژه شته ها و حشرات با قطعات دهانی جونده، با استفاده از سموم شیمیایی مناسب به منظور جلوگیری از انتشار آلودگی،
- بهتر است برای عملیات سمپاشی به جای تراکتور از سمپاشی و یا گردپاشی هوایی استفاده شود.
مدیریت بیماری ویرویید سیب زمینی
منبع: کتاب بیماری های مهم سبزی، صیفی و جالیز در ایران و مدیریت تلفیقی آنها، انتشارات سروا، ۱۳۹۴
دیدگاهتان را بنویسید