برای آن که گلخانه دمای مطلوبی داشته باشد باید با همان سرعتی که گرما از دست می‌رود، محیط را گرم کنیم. گرما به سه طریق اتلاف می‌شود:
۱– هدایت یا رسانایی
مقدار حرارت لازم برای گرم کردن گلخانه معادل گرمای اتلاف شده است. بخش بیشتر گرما از طریق رسانایی یا هدایت از پوشش گلخانه‌ها از دست می‌رود. خاصیت رسانایی مواد مختلف مانند قاب های آلومینیومی، شیشه‌های پلی‌اتیلن و دیوارهای حاجب از جنس پنبه نسوز متفاوت است و اساس سنجش آن سرعتی است که این مواد، حرارت را از محیط گرم داخلی به محیط سرد خارجی منتقل می‌کنند.
-
قاب های آلومینیومی:
حرارت را سریعتر از چوب هدایت می‌کنند و به همین دلیل، گرما را زودتر از دست می‌دهند. از آنجایی که هزینه نگهداری و بازسازی چوب خیلی بیشتر است استفاده از آن توصیه نمی شود.
-
شیشه:
کمی سریعتر از فایبرگلاس فشرده مسطح (FRP) حرارت را هدایت می‌کند. بنابراین هزینه گرم کردن یک گلخانه ساخته شده از صفحات مسطح FRP کمتر است.
-
فایبرگلاس فشرده مسطح (FRP)
وقتی از صفحات موجدار FRP استفاده می شود، به ازای هر مترمربع از پوشش گلخانه بیش از یک متر مربع سطح هادی خواهیم داشت و بدین ترتیب، اتلاف گرما افزایش می‌یابد زیرا این امر به مساحت سطح هادی بستگی دارد. مقدار اتلاف گرما در گلخانه هایی که از صفحات موجدار ساخته شده است، کمی بیش از گلخانه های شیشه ای است.
عایق کردن پوشش گلخانه
روش های محدودی وجود دارد که بتوان پوشش گلخانه را عایق کرد و در عین حال، مانعی در مقابل عبور نور ایجاد نشود. بهترین روش، ایجاد لایه‌ای هوای ساکن بین دو لایه پوشش گلخانه است. با افزایش لایه دومی به پوشش گلخانه می‌توان حدود ۴۰٪ از حرارت مورد نیاز را ذخیره کرد. وقتی فاصله بین دو لایه پوشش گلخانه به حدی افزایش یابد که هوا در آن جریان یابد (معمولا ۴۶ سانتیمتریا بیشتر) امکان ذخیره حرارت کاهش می‌یابد و اگر دو لایه با یکدیگر تماس پیدا کنند خاصیت عایق بودن خود را از دست خواهند داد.
۲– نفوذ تدریجی
طریقه دیگر اتلاف گرما، نفوذ تدریجی هواست. شکاف‌های موجود در بین قطعات FRP یا شیشه‌ها و اطراف تهویه‌ها و درب ها اجازه خروج هوای گرم و ورود هوای سرد را می‌دهند. تصور عموم بر آن است که، هوای داخل یک گلخانه پلی‌اتیلن دو لایه‌ای هر ۶۰ دقیقه یکبار، یک گلخانه FRP یا شیشه‌ای جدید هر ۴۰ دقیقه یکبار، یک گلخانه قدیمی خوب نگهداری شده هر ۳۰ دقیقه یکبار و یک گلخانه شیشه‌ای قدیمی که خوب نگهداری نشده است، هر ۱۵ دقیقه یکبار از دست می رود. در گلخانه‌های شیشه‌ای که ساختار محکمی دارند حدود ۱۰٪ کل گرما از طریق نفود تدریجی هوا اتلاف می‌شود.
۳– تشعشع یا تابش
سومین طریق اتلاف گرما در گلخانه‌ها، تشعشع یا تابش است. اجسام گرم انرژی تشعشعی از خود متصاعد می‌سازند. این تشعشعات بدون آن که موجب گرم شدن قابل توجه هوا شوند از آن عبور می‌کنند و به اجسام سرد می‌رسند و آنها را کمی گرم می‌کنند. شیشه، پلاستیک وینیل، FRP و آب تقریبا، مانع عبور انرژی تشعشی می‌شوند (اجازه نمی‌دهند گرمای تابشی به سهولت از آنجا عبور کند). درحالیکه پلی‌اتیلن این خاصیت را ندارد. گلخانه‌های پلی‌اتیلنی مقدار قابل توجهی گرما به صورت تابش از دست داده و این گرما به اجسام سردتر واقع در بیرون منتقل می‌شود. اما تشکیل لایه‌ای رطوبت بر روی پلی‌اتیلن به صورت مانع عمل می‌کند.
منابع:
۱- کتاب مدیریت گلخانه (جلد اول)، انتشارت سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.
۲- کتاب مدیریت گلخانه، تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای، انتشارات سلسبیل.
دیدگاهتان را بنویسید