زنگ چغندرقند در ایران در سال ۱۳۲۶ از رشت گزارش شده است. در ایران به لحاظ شرایط آب و هوایی اهمیت اقتصادی چندانی ندارد.
علایم و نشانه های بیماری
در اواسط بهار، هاگدان های (سور) زرد رنگی که اسپرما گونیوم های قارچ عامل بیماری هستند روی سطح برگ ها ظاهر می شوند و این هاگدان ها به صورت مجتمع یا پراکنده ظاهر می گردند.
علائم لکه های کوچک قهوه ای مایل به قرمز (اوریدینیا) روی سطح برگ ، دمبرگ و ساقه های بذر است. یک مرحله اسپور قهوه ای تیره (telia) گاهی اوقات در اواخر فصل رشد روی برگ ها مشاهده می شود.
پس از مدتی روی سطح تحتانی برگ ها ایسیدیوم ها به صورت لکه های بیضوی تشکیل می شوند. (مراحل تشکیل ایسیدیوم و اسپرماگونیوم کمتر اتفاق می افتد و در ایران دیده نشده است) (شکل ۱-۱)
در صورت شرایط مساعد ۱۲-۱۰ روز پس از باز شدن ایسیدیوم ها، اردو سورها که قهوه ای خرمایی هستند اپیدرم را پاره کرده و در سطح زیرین برگ ظاهر می شوند و در نهایت ممکن است هر دو سطح برگ را بپوشانند. در اوایل تابستان هاگدان های قهوه ای رنگی در سطح برگ که تلیوسورها هستند. تشکیل می شوند. زنگ چغندر قند روی ساقه بذر دهنده و برگ ها و دو طرف پهنک برگ تشکیل می شود.
عامل بیماری
عامل بیماری Uromyces before از خانواده Pucciniaceae و از راسته diales» است. این قارچ یک زنگ جور سرایه و بلند چرخه می باشد. عامل بیماری زمستان را به صورت اور دو سپور یا تلیوسپور روی بقایای چغندر های آلوده بسر می برد ( شکل ۱-۱)
شکل۱-۱ A – جوش های ناشی از Uromyces befae روی برگ چغندر، B – نمای نزدیک جوش ها، C – اردو سپورها و D- تلیوسپورهای
زمستان گذرانی
زمستان گذرانی آن بر روی چغندرهای داوطلب و بقایای گیاهان آلوده انجام می شود و همچنین ممکن است توسط بذر ایجاد شود. آب و هوای خنک (۵۹ درجه فارنهایت تا ۷۰ درجه فارنهایت) به پیشرفت بیماری کمک می کند. این بیماری معمولاً در اواخر فصل اتفاق می افتد اما معمولاً به اندازه کافی مخرب نیست تا بازده را کاهش دهد.
مدیریت بیماری
جمع آوری و از بین بردن بوته های آلوده، عدم کاشت چغندرهای علوفه ای در مجاورت چغندر قند، در صورت نیاز سمپاسی با ترکیبات مسی و یا زینب و قارچکش های تریازول و مورفولین ها موثر است.
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
دیدگاهتان را بنویسید