تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
اثر تنش آبی بر رشد گیاه

اثر تنش آبی بر رشد گیاه

  • تنش آب در مقابل جذب آب :

    تنش آب یا کمبود آب به شرایطی اطلاق می گردد که در آن سلول ها و بافت ها در وضعیتی قرار گرفته اند که آماس آنها کامل نیست. دامنه تغییرات تنش آب از کاهش جزئی پتانسیل آب که فقط با دستگاه های اندازه گیری قابل ثبت بوده و در اواسط روزهای داغ آفتابی مشاهده می شود تا پژمردگی دائم و خشک شدن گیاه متغیر است. به عبارت ساده تر کمبود آب یا تنش آب زمانی اتفاق می افتد که میزان تعرق بیش از مقدار جذب آب باشد.

    اثرات تنش آبی در گیاه:

    کاهش مقدار آب همراه با از بین رفتن آماس، بسته شدن روزنه ها و کاهش رشد از علائم مخصوص تنش آب می باشند. چنانچه شدت تنش آب زیاد باشد، کاهش شدید فتوسنتز و مختل شدن فرآیندهای فیزیولوژیکی، توقف رشد و سرانجام خشک شدن و مرگ گیاه در پی خواهد بود. علت پیدایش تنش آب در گیاه افزایش تعرق یا کافی نبودن جذب آب و یا ترکیبی از این دو است. کمبود آب در اواسط روز به دلیل تاخیری است که بین تعرق و جذب مشاهده می شود. علت تاخیر جذب آب در اواسط روز نیز مقاومت گیاه در مقابل حرکت آب می باشد.

    • میزان تعرق بوسیله:

    ۱- ساختمان و سطح برگ

    ۲- اندازه منفذ روزنه ها

    و ۳- عواملی که بر گرادیان فشار بخار بین گیاه و هوا موثرند کنترل می گردد.

    • از طرف دیگر جذب آب توسط:

    ۱- سرعت تعرق،

    ۲- انتشار و کارآیی سیستم های ریشه

    و ۳- پتانسیل آب و هدایت هیدرولیکی خاک کنترل می شود.

    فروش ویژه به مدت محدود
    فروش ویژه بیش از ۳۰۰۰ رقم محصولات کشاورزی، انواع بذر با بسته بندی اورجینال و خانگی، انواع کودهای وارداتی اصل، ادوات و ابزارآلات با ضمانت اصالت کالا
    همین الآن خرید کنید

    لذا جای تعجب نیست که بین فرآیندهایی که با عوامل مختلف کنترل می شوند هماهنگی وجود نداشته باشد، هرچند که لوله های پیوسته آب از ریشه تا برگ این دو را با یکدیگر مرتبط سازد. چون آب فاقد خاصیت ارتجاعی است، لذا می توان انتظار داشت که هرگونه تغییری در تلفات آب یا میزان جذب آن به دیگر فرآیندها نیز منتقل می شود.

    البته مقاومت ریشه در مقابل حرکت آب زیاد است. همچنین بافت های پارانشیمی نیز بصورت سیستم بافر عمل نموده و نقش مخازن را ایفا می نمایند. بطوری که اگر تعرق بیش از جذب باشد این بافت ها آب خود را از دست داده و در حالت عکس مقداری آب در خود ذخیره می نمایند. در نتیجه، اولین علامت تعرق زیاد، کاهش مقدار آب و از بین رفتن آماس سلول های برگ است که منجر به پژمردگی می شود.

     تعرق عامل کمبود آب در گیاه:

    تعرق مهمترین عامل کمبود آب در گیاه است. این نظریه بخصوص در مورد کمبودهای در اواسط روز صادق است. زیرا در روزهای آفتابی حتی در شرایطی که خاک مرطوب بوده و یا در محیط گلخانه محلول های غذایی به خوبی تهویه شده باشند نیز علائم کمبود آب و پژمردگی دیده می شود. پیدایش تنش آب در اواسط روز ممکن است به این دلیل نیز باشد که در هوای گرم رشد گیاه در شب پیش از روز است.

    گرچه تعرق زیاد باعث کمبود روزانه آب در اواسط روز می شود، ولی کاهش جذب که در اثر تقلیل قابلیت دسترسی به آب خاک بوجود می آید نیز مسئول دوره های طویل المدت تنش آب بوده و منجر به کاهش شدید رشد گیاه می گردد. حداکثر پتانسیل ممکنه آب گیاه پتانسیل آب خاک داشته و کاهش روزانه پتانسیل در اثر تعرق نیز به آن افزوده می گردد.

    منبع : کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *