معنای ارکان اربعه در طب سنتی ایران
امور طبیعیه:
اموری است که به وجود آمدن و تعادل انسان به وجود آن ها بستگی دارد و شامل موارد زیر است: (معنای ارکان اربعه در طب سنتی ایران)
- ارکان
- امزجه
- اخلاط
- اعضا
- ارواح
- قوا
- افعال
ارکان اربعه:
در اصطلاح حکما، رکن یا عنصر عبارت است از جسم بسیطی که به غیر از خود تجزیه نمی شود و تشکیل دهنده اجزای اولیه همه موجودات اعم از انسان، حیوان، گیاه و جماد است و تعداد آن چهار است.
به عبارتی بدن انسان از چهار ماده اصلی به نام رکن تشکیل شده است (ارکان اربعه) که هر کدام علاوه بر کیفیت غالب و بارزی که دارند، یک کیفیت پنهان و مغلوب نیز دارند.
کیفیت بارز عناصر آتش، هوا، آب و خاک به ترتیب گرمی، رطوبت، سردی، خشکی و کیفیت پنهان آن ها به ترتیب خشکی، گرمی، رطوبت و سردی است. بنابراین:
- خاک عنصری (ایجاد پایداری و شکل دهی و حفظ اشکال) سرد و خشک؛
- آب عنصری (ایجاد توانایی شکل پذیری و قابلیت انعطاف در اجسام) سرد و تر؛
- هوا عنصری (شکل پذیری و سیالیت بیشتر و ایجاد تخلخل و فاصله بین ذرات اجسام) گرم و تر؛
- آتش عنصری (ایجاد لطافت، سبک و کاهش سردی) گرم و خشک است.
منبع: کتاب مقدمه ای بر مبانی گیاهان دارویی، ادویه ای و معطر، انتشارات دانشگاه شاهرود، ۱۳۹۳
دیدگاهتان را بنویسید