بیماری سفیدک کرکی گندم به طور محدود از ورامین، اصفهان، اهواز، لرستان و فارس گزارش شده است. در شرایط مناسب می تواند خسارت بزند. بیشترین آلودگی در مزارع سیل گیر یا قسمت های آبگیر مزارع اغلب قابل توجه است.
علایم و نشانه های بیماری
علایم بیماری مشابه نماتود گال دانه است، پیچیدگی و بدشکلی برگ ها ایجاد می شود. کوتولگی، زردی برخی برگ ها، افزایش پنجه زنی، ضخیم و چرمی شدن و تجود برگ ها، ضخیم تر شدن گلوم گلومل و پیچیدگی خوشه ازعلایم بیماری است. در گندم خوشه عقیم می ماند و دانه تشکیل نمی شود. ریشک ها پیچیده و بد شکل می شوند و گیاهان آلوده مدت بیشتری سبز باقی می مانند (شکل۱-۱).
شکل۱-۱ A پیچیدگی خوشه گندم در اثر آلودگی به سفید ک کرکی یا سرگنایی گندم. B- زئوسپورانژیوم و C – ااسپور Sclerophthora macrospora .
عامل بیماری
Sclerophthora macrospora ایجاد آلودگی موضعی و بدشکلی می کند. اگر برگ ها را با سوزن خراش دهیم در امتداد آوندها تعدادی اسپور زرد مایل به قهوه ای با دیواره ضخیم و قطر متوسط۱۶/۳میکرومتر دیده می شود (شکل ۱-۱) و اگر مقطعی از برگ تهیه شود در محل تشکیل آاسپورها و محل آوندها سلول های هیپرتروفی و هیپرپلازی شده وجود دارد. غلاف های آلوده برگ به عنوان مایه قارچ عمل کرده و در صورت انتشار توسط آب های جاری، قادر به ایجاد آلودگی از طریق جوانه زنی ااسپورها و نفوذ مستقیم به بافت هستند. در مزارعی که آب پای بوته بایستد کنار مزرعه و نزدیک جوی های آب، بیماری ظاهر می شود و بوته هایی که آلوده می شوند تقریبا همه پنجه ها محصول نمی دهند.
مدیریت بیماری
رعایت اصول صحیح آبیاری و تنظیم آن به طوری که آب پای بوته نایستد، تسطیح صحیح زمین و از بین بردن گندمیان وحشی که میزبان عامل بیماری هستند می تواند در مدیریت بیماری مؤثر باشد. استفاده از ارقام مقاوم و قارچکش ها در صورت لزوم می تواند کاربرد داشته باشد.
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
دیدگاهتان را بنویسید