تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
ژن چگونه کار می کند؟

کاربرد ژنتیک معکوس در همسانه سازی ژن

  • همسانه سازی بر پایه نقشه

    راهبرد معمول برای همسانه سازی یک ژن نیازمند داشتن اطلاعات اولیه درباره بیوشیمی ژن یا فراورده های ژن (مانند mRNA)، نسخه هترولوکوس همسانه شده ژن از موجود دیگر و یا تهیه اسیدهای نوکلئیک متمایز است. همسانه سازی بر پایه نقشه یا همسانه سازی جایگاه هدف که به ژنتیک معکوس نیز معروف است، به داشتن اطلاعات اولیه در مورد ژن و یا محصولات ژن نیاز ندارد، بلکه نیازمند اطلاعاتی در مورد جایگاه ژن بر روی کروموزوم است.

    کاربرد ژنتیک معکوس در همسانه سازی ژن

    مراحل تکنیک همسانه سازی بر پایه نقشه

    مرحله ۱:

    در همسانه سازی بر پایه نقشه، شناسایی نشانگرهایی است که در دو سمت ژن هدف با فاصله بسیار نزدیک قرار گرفته اند.

    مرحله ۲:

    اشباع کردن فاصله نشانگر تا ژن توسط نشانگرهای دیگر است. در مرحله نخست ممکن است اندازه جمعیت بین ۶۰ تا ۱۵۰ فرد باشد، ولی در گام دوم باید این تعداد به ۳۰۰ تا ۶۰۰ فرد افزایش یابد. در تهیه نقشه های پیوستگی حتی فاصله بین نشانگرهایی که بسیار به هم نزدیک اند، براساس فراوانی نوترکیب و با واحد سانتی مورگان تعریف می شود.

    مرحله ۳:

    سومین مرحله در همسانه سازی بر پایه نقشه، تهیه نقشه فیزیکی است. از آنجا که فراوانی های نوترکیب در طول کروموزوم تغییر می کنند، نشانگرهایی که در فاصله چند سانتی مورگانی هستند، ممکن است صدها هزار و حتی میلیون ها جفت باز از همدیگر فاصله داشته باشند. بنابراین برای همسانه کردن ژن باید یک نقشه فیزیکی از ناحیه ژن مورد نظر تهیه شود.

    مرحله ۴:

    مرحله چهارم در همسانه سازی بر پایه نقشه، کروموزوم پیمایی است. کروموزوم پیمایی شامل تهیه کتابخانه های حاوی DNA مختلف و همسانه کردن به منظور شناسایی همسانه های مثبت و همسانه های همپوشان تا رسیدن به کروموزوم مورد نظر است. به دلیل وجود الکتروفورز ژل پالس فیلد و همچنین وجود ناقل هایی که قادر به همسانه کردن قطعه های بزرگ DNA هستند، همسانه کردن قطعه های بزرگ DNA امکان پذیر شده است.

    ناقل های مورد استفاده در همسانه سازی بر پایه نقشه

    ناقل های اصلی که در این مورد استفاده می شوند، عبارت اند از:

    1. کاسمیدها
    2. باکتریوفاژ P1
    3. کروموزوم های مصنوعی باکتری
    4. کروموزوم مصنوعی ناشی شده از P1
    5. کروموزوم های مصنوعی مخمر

    کاربرد ژنتیک معکوس در همسانه سازی ژن

    مرحله پنجم:

    گام آخر در همسانه سازی بر پایه نقشه، شناسایی ژن هدف از بین ژن های کاندیدای همسانه انتخاب شده است. cDNAهایی که توسط این همسانه رمز می شوند، از طریق دورگ گیری همسانه های کاسمید یا YAC (مربوط به قطعه های همپوشان) با کتابخانه های cDNA و یا از راه انتخاب مستقیم cDNA شناسایی می شوند. شاید بهترین روش در شناسایی cDNA هدف در بین cDNAهای مربوط به قطعه های همپوشان، تراریزش باشد. اگر موجود فنوتیپ وحشی را نشان داد، متوجه می شویم که ژن مورد نظر در آن قطعه وجود دارد. در این حالت قطعه ردیف یابی می شود تا چهارچوب قرائت باز (ORF) بالقوه شناسایی شود.

    منبع: کتاب نشانگرهای مولکولی، انتشارات دانشگاه تهران

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *