۱- بیماری باکتریایی نواری قهوه ای برنج (Bacterial Brown Stripe of Rice Disease)
علایم بیماری
علایم به صورت ظهور نوارهای قهوه ای رنگ در غلاف برگ بروز می کند. گاهی لکه ها به طرف پهنک برگ نیز گسترش پیدا می کنند. این علایم اغلب در غلاف های پایین ساقه دیده می شود.گاهی نوارها روی برخی برگ های جوان نیز دیده می شوند. آلودگی گیاهچه در مراحل اولیه رشد، مرگ بوته ها را در پی دارد (شکل ۱-۱).
شکل ۱-۱ نوارهای قهوه ای روی برگ برنج ناشی از بیماری باکتریایی نواری قهوه ای برنج .
عامل بیماری
عامل بیماری باکتری averiae Acidoyorax avenae subsp است.یک باکتری گرم منفی و دارای یک یا دو تاژک قطبی است. وجه مشخصه آن در محیط کشت تولید رسوب سفید رنگ در اطراف محل رشد پرگنه های باکتری روی محیط آگار غذایی است. بیماری بذر زاد می باشد.
مدیریت بیماری
ارقام آمل ۲ و ۳ بیشترین آلودگی را به بیماری دارند ولی آلودگی خفیف در رقم سنگ طارم مشاهده شده است.
۲- بیماری باکتریایی سوختگی برگ برنج (Bacterial Leaf Blight )
این بیماری در تمام کشورهای برنج خیز آسیا، قسمت های جنوبی استرالیا، مالزی، کره، چین و هندوستان دیده شده است. در ایران اولین بار از مزارع برنج شهرستان آمل و سپس از گیلان گزارش شده است .
علایم بیماری
بیماری در رقم آمل ۳ با علایم پوکی، سفیدی دانه و گاهی قهوه ای شدن گلوم ها در مزرعه مشخص است. روی برگ ها علایم به صورت موج دار شدن حاشیه برگ ها، سفیدی و سوختگی در نوک برگ و حاشیه می باشد. علامت سوختگی برگ در مرحله نهایی رشد و در زمان گلدهی بروز می کند و در ایران این علامت بیشتر دیده می شود .
علایم مشخص بیماری روی نشاء برنج به صورت سوختگی روی برگها ظاهر می شود . این علایم به شکل نوارهای آبسوخته به رنگ سبز کمرنگ تا سبز خاکستری نزدیک نوک و حاشیه برگ ایجاد می شود (شکل ۱-۲)
شکل ۱-۲ علایم بیماری باکتریایی سوختگی برگ برنج ، A لکه های نواری آبسوخته روی لبه های برگ، B لکه های بلند که به تدریج زرد و سپس سفید می شوند .
عامل بیماری
عامل بیماری باکتری orayzae.Xantharmonas Oryzae pv است.
مدیریت بیماری
کنترل فقط از طریق کاشت ارقام مقاوم امکان پذیر است.
۳- پوسیدگی قهوه ای غلاف برنج (Bacterial Sheath Brown Rot)
این بیماری اولین بار در مرداد ۱۳۸۲ روی ارقام ندا و طارم هاشمی در مرحله پر شدن دانه و گلدهی از چند منطقه از مزارع برنج استان مازندران دیده شد.
علایم بیماری
علایم بیماری باکتریایی پوسیدگی قهوه ای غلاف برنج، به صورت پوسیدگی غلاف پرچم، عقیمی گلچه ها و تغییر رنگ خوشه های برنج می باشد.
عامل بیماری
عامل بیماری باکتری Pseudomonas fascovaginae است که یک باکتری گرم منفی، میله ای شکل و هوازی است. پر گنه های این باکتری تولید رنگدانه سبز فلورسنت روی محیط کشت King B می نمایند و قابلیت له نمودن ورقه های سیب زمینی را ندارند .
۴-پوسیدگی باکتریایی غلاف برنج (Rice Bacterial Sheat Rot)
علایم بیماری باکتریایی پوسیدگی غلاف برنج اولین بار در ایران در سال ۱۳۸۲ در خزانه های برنج آمل، بابل و محمود آباد مشاهده شده است .
علایم بیماری
گیاهچه های آلوده علایم پوسیدگی و لهیدگی نشان می دهند که این علایم در مرحله دو و سه برگی مشاهده می شود. در مرحله توسعه یافته بیماری، پوسیدگی کامل گیاهچه منجر به توقف رشد گیاهچه می گردد.
عامل بیماری
از گیاهچه های آلوده یک باکتری گرم منفی با پرگنه های دارای سایه سبز متالیک روی ائوزین متیلن بلو جداسازی شده است. عامل بیماری بی هوازی اختیاری است و قادر به له کردن ورقه های سیب زمینی می باشد. عامل بیماری باکتری Dickeya chrysanthemi گزارش شده است.
خزانه های برنج استان مازندران به عوامل بیماری زای بذرزاد و خاکزاد الوده هستند. معمولا در یک خزانه سه یا چهار عامل بیماری زای باکتریایی با گیاهچه های بیمار همراه بوده اند و در بیشتر نمونه های باری همراهی دو یا سه گونه از باکتری های بیماری زا مانند Pantoea ananasL. Xanthomonas sp. P. syringae. Pseudomonas fuscovaginae Acidovorax avenae با شلتوک محرز شده است .
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
دیدگاهتان را بنویسید