کاشت گیاه کلزا
برای جوانه زنی سریع و رشد مناسب گیاهچه های کلزا، لازم است بستر بذر، مرطوب، گرم، تهویه دار و دارای ساختمان مناسبی باشد. برای کاشت در زمین های سبک، لازم است سطح بالای خاک فشرده باشد.
کلزا معمولا به دلیل ریز بودن بذر، احتیاج به بستری با خاکدانه های کوچک دارد. به طور کلی هرچه تعداد کلوخه های بزرگ در جریان تهیه زمین کلزا بیشتر وجود داشته باشد، به همان مقدار درصد جوانه زدن کاهش می یابد.
روش کاشت:
روش کاشت در شرایط آبیاری سطحی بستگی زیادی به بافت خاک دارد. در خاک های سبک تا متوسط با آبیاری کرتی یا نواری و نیز تحت شرایط آبیاری بارانی به صورت مسطح و با استفاده از ردیف کار غلات ریز دانه کاشته می شود. فاصله ردیف های کاشت می تواند از حدود ۱۵ تا ۳۵ سانتی متر متغیر باشد.
در خاک های نیمه سنگین مانند خاک های لومی رسی، رسی سیلتی، لوم رسی شنی و رس شنی با کمتر از ۴۰ درصد رس، کلزا به صورت جوی و پشته و با آبیاری شیاری تا شنی کاشته شده و فاصله ردیف های کاشت از ۴۵ تا حداکثر ۶۰ سانتی متر می باشد.
مقدار بذر لازم جهت کاشت:
معمولا تعداد دانه در واحد سطح باید معین باشد. این تعداد بین ۴۰ تا ۱۲۰ گیاه در متر مربع و گاهی ۴۰ تا ۸۰ گیاه در متر مربع است. فاصله کاشت دو بذر روی ردیف بین ۲ تا ۶ سانتی متر می باشد. برای جوانه زدن بهتر بذر باید به عمق کاشت توجه نمود به طوریکه عمق متوسط بذر در زمین های لومی حداکثر تا ۳ سانتی متر می رسد. مقدار بذر لازم برای کاشت یک هکتار حدود ۲/۵ تا ۵ کیلو گرم می باشد.
عمق کاشت بذر:
در کشت دیم کلزا تراکم ۳۰ تا ۶۰ بوته سبز شده در متر مربع مناسب به نظر می رسد. عمق کاشت بذر در این شرایط، با توجه به بافت خاک از ۳ تا حداکثر ۵ سانتی متر متفاوت می باشد.
زمان کاشت کلزا:
زمان کاشت کلزا در کشت پاییز بسیار حائز اهمیت است و باید گیاه زمانی کشت گردد که تا قبل از شروع سرمای زمستان به مرحله ۸ برگی رسیده باشد زیرا در این زمان بیشترین مقاومت به سرما را خواهد داشت. بنابراین زمان کاشت بین اوایل شهریور تا اوایل آذرماه است.
زمان کاشت کلزا در بهار وقتی است که دمای خاک حداقل به ۶ درجه سانتی گراد برسد. برای تولید یک محصول با کیفیت و کمیت مناسب از کلزا، توجه به نیازهای غذایی آن حائز اهمیت است. کلزا برای تولید یک محصول مناسب نیازمند مواد غذایی فراوانی است.
روش کود دهی کلزا
بیشترین نیاز مواد غذایی این گیاه در شروع رشد گیاه و در بهار تا زمان گلدهی است.
-
کود نیتروژنه:
کاربرد کودهای نیتروژنه نه در زراعت کلزا از مهمترین عوامل تولید محصول با کیفیت و کمیت بالا است و این گیاه نیازمند کود نیتروژنه فراوانی است. به نحوی که این گیاه در طی دوره رشد از زمان کاشت تا برداشت محصول نیازمند ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن می باشد. البته مصرف بیش از حد نیتروژن باعث افزایش غیر معمول در ارتفاع گیاه خواهد شد که استحکام ساقه رابه مخاطره می اندازد.
تأمین نیتروژن در پاییز به رشد گیاه در زمستان و رشد ریشه و ساخت برگ های روزت کمک می نماید. زمان مصرف نیتروژن در پاییز در آب و هوای مختلف، متفاوت است. در کاشت زودتر از موعد، نیتروژن مورد نیاز در مرحله ۲تا۳ برگی به گیاه داده می شود. در صورتی که زمان کاشت در کلزا به عقب بیفتد، باید مقداری از نیتروژن تعیین شده را در زمان کاشت به زمین بدهند.
مصرف دیرتر از زمان معین نیتروژن برای کلزا به ندرت اثرات مثبتی خواهد داشت، زیرا ریشه های گیاه در این زمان رشد کافی ندارند. نیاز کلزا به نیتروژن بعد از زمستان بیش از غلات است. اولین زمان مصرف نیتروژن باید هم زمان با شروع رشد در بهار باشد و معمولا در این هنگام مقدار ۲۰ تا ۴۰ کیلوگرم نیتروژن خالص به خاک اضافه می شود. کلزا بیشترین نیتروژن را معمولا بعد از شروع رشد و در هفته ۸ تا ۱۲ مصرف می کند. در هر صورت بیشترین نیاز کلزا به نیتروژن در بهار است.
-
کود فسفره:
مقدار فسفر مورد نیاز در این گیاه کمتر از نیتروژن می باشد. فسفر باعث افزایش درصد روغن و پروتئین دانه می شود. به طور متوسط برای تأمین فسفر مورد نیاز گیاه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو گرم کود سوپر فسفات یا فسفات آمونیم را همراه با شخم اولیه زمین به خاک اضافه می کنند.
-
پتاسیم:
کلزا برای تولید هر تن دانه حدود ۲۵ کیلوگرم پتاسیم از خاک جذب می کند. بیشترین مقدار جذب پتاسیم در مرحله طویل شدن ساقه می باشد یعنی وقتی که در هر روز آن گیاه تا بیش از ۱۵ کیلو گرم پتاسیم جذب می کند، نیاز کلزا به پتاسیم حدود ۲۰۰ گرم در هکتار می باشد.
عناصر کلسیم، گوگرد، منیزیم، بر و منگنز از جمله عناصری هستند که کلزا به مصرف این عناصر در خاک عکس العمل بسیار مثبتی از خود نشان می دهند.
منبع: کتاب زراعت گیاهان صنعتی وعلوفه ای، انتشارات دانشگاه پیام نور.
دیدگاهتان را بنویسید