همه چیز در مورد کشت گلخانه ای خیار (۴)
محصولاتی که در گلخانه ها قابل تولید است بسته به اقلیم و بازار میتوان به راحتی برای تولید انواع سبزیجات و گیاهان زیر در گلخانه هایی که با روش های متفاوتی تجهیز شده اند، اقدام نمود. در این مقاله از دی مگ همه چیز در مورد کشت گلخانه ای خیار (۴) و گلخانه مناسب جهت کشت خیار گفته میشود. پس با ما همراه باشید.
خیار، گوجه فرنگی، فلفل، طالبی، توت فرنگی، تربچه و برخی از سبزیجات برگی و انواع گیاهان زینتی. نوع خاک، شرایط اسیدیته، EC و غیره در گلخانه ها قابل اصلاح است، ولی برای توفیق کامل به چند شرط اساسی زیر نیاز است:
- فعالیت در گلخانه بسیار دقیق و احتیاج به حضور مستمر دارد. افرادی که بخواهند فقط با سرمایه گذاری به تولید کافی برسند و خود نظارت بر تولید نداشته باشند، موفقیت خود را از دست خواهند داد.
- در اقلیم نیمه سردسیر احتیاج مبرمی به سیستم های گرم کننده وجود دارد تا بتوان در فصل مورد نظر به تولید پرداخت. ولی در پاره ای مناطق گرمسیری کشور بدون این سیستم نیز تولید می تواند ادامه داشته باشد.
- استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای در کاهش رطوبت هوای موجود در فضای گلخانه و کنترل دمای خاکی اثرات مثبتی به جای می گذارد.
- سیستم های تهویه جهت خروج رطوبت اضافی نقش عمده ای در سلامت محصول خواهد داشت.
خیار به عنوان یکی از انواع محصولاتی که می توان در گلخانه پرورش داد
اصل و قدمت گیاه خیار
اصل این گیاه نیز مانند دیگر گیاهان خانواده کدوئیان از جنوب شرق آسیا است، یعنی در هندوستان و چین جنوبی و مرکزی کشت خیار از ۳ تا ۴ هزار سال قبل معمول بوده است.
مشخصات گیاهشناسی بوته خیار
- نام علمی : CuCumis Sattivus
نام گیاه در زبانهای خارجی:
- فرانسه: کوکومبورو
- انگلیسی: کیوکامبر
- آلمانی: گورک
بوته خیار گیاهی است یکساله از خانواده کدوئیان و نام علمی آن کوکومیس ساتیووس است. برگ بوته خیار نسبتا کوچک و رنگ آن سبز روشن است. بریدگی کم عمقی برگ خیار را به پنج قسمت یا لوب مثلثی شکل تقسیم می کند و قسمت وسط دارای نوک تیزی هستند. گل ها نر یا ماده هستند که روی یک پایه قرار دارند یعنی گیاه خیار یک پایه است.
تعداد گل های نر همیشه زیادتر از گل های ماده بوده و قبل از گل های ماده ظاهر می شود. طول عمر بوته خیار کوتاه تر از طول عمر سایر گیاهان این خانواده بوده و احتیاج آن به گرما نیز کم تر است، به حدی که پاره ای از متخصصین آن را بین گیاهان فصل خنک قرار می دهند. در عمل هم خیار میوه بهار و پاییز است، مخصوصا در نواحی گرم که بوته خیار در تابستان خشک شده از بین می رود.
تمام انواع خیار دارای هفت جفت کروموزوم است. در خیارهای اصلاح شده و مخصوص کشت در گلخانه، بوته های خیار تولید گل های ماده می نماید و این ارقام به نام ماده گل معروف هستند. به دلیل ماده گل بودن این ارقام، راندمان در بوته ها نسبت به انواع یک پایه ای که دارای گل های نر و ماده بر روی یک بوته هستند، بسیار بالا است.
گلخانه مناسب جهت کشت گلخانه ای خیار
همه چیز در مورد کشت گلخانه ای خیار (۴)
خیار گلخانه ای را تقریبا در همه جا میتوان کاشت، زیرا هر جا که عوامل طبیعی مناسب نباشد، می توان شرایط مناسب را به طور مصنوعی با استفاده تاسیسات و دستگاه های لازم ایجاد نمود. بسیاری از گلخانه های خیار در نزدیکی شهرهای بزرگ و بازارهای مصرف وجود دارد زیرا خیار تولیدی در وضعیت مطلوب با طراوت و تازگی کافی به بازار می رسد و نسبت به محصول تولیدی مناطق دوردست با قیمت مناسب تری به فروش میرسد. از نظر هزینه تولید، مناسب ترین منطقه برای کشت خیار گلخانه ای منطقه ای است که زمستان ملایم داشته باشد و در فصل سرد بتوان فقط با استفاده از انرژی آفتاب و بدون احتیاج به گرمای مصنوعی، حرارت کافی برای رشد خیار را در داخل گلخانه فراهم نمود.
در مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان، جیرفت و جنوب استان فارس این شرایط فراهم است و تعداد روزهای سرد و یخبندان، زیاد نیست. اگر چند روزی هم هوا سرد باشد رشد بوته خیار موقتا کاهش یافته یا متوقف می شود و پس از گرم شدن هوا به حال عادی بر می گردد. بدیهی است در این مناطق اگر در هوای سرد، بخصوص شب ها وسیله ای برای گرم کردن گلخانه تعبیه شود، بوته های خیار به مراتب بهتر رشد کرده و محصول زودرس تر، مرغوب تر و با فراوانی تولید می شود.
همه چیز در مورد کشت گلخانه ای خیار (۴)
عامل محدود کننده در جنوب ایران کوتاه بودن فصل سرد است و عملا نمی توان بیش از حدود ۴ ماه پوشش پلاستیکی را روی گلخانه نگه داشت. بعدها از این مدت با اینکه بوته های خیار در بهترین وضعیت تولید قرار دارد هوا در گلخانه به شدت گرم می شود و باید پوشش پلاستیکی را کنار زد. از آنجا که ارقام پارتئوکارپیک برای کاشت در هوای آزاد مناسب نیست بعد از برداشتن پوشش تدریجا کیفیت و کمیت محصول کاهش می یابد و افزایش تدریجی درجه حرارت بوته ها از بین می رود.
در نقاط ساحلی گیلان و مازندران نیز هوا در زمستان نسبتا ملایم است و با هزینه کم می توان خیار زمستانی را در گلخانه پرورش داد. عامل منفی در این نقاط و در بعضی از سال ها کمبود آفتاب است و تداوم هوای ابری و بارانی ممکن است باعث کاهش محصول و تاخیر برداشت شود. در نقاطی مانند تهران و ورامین، اصفهان، یزد، کرج، مشهد و غیره گرم کردن گلخانه در شب های سرد و همچنین در روزهای ابری و بارانی ضروری است. در هنگام سرمای شدید، حتی در روزهای آفتابی نیز گرم کردن گلخانه لازم می شود. بنابراین تهیه وسایل مناسب وکافی برای ایجا د گرما از ضروریات اصلی ایجاد گلخانه در این قبیل مناطق به شمار می آید.
نکات مهم درباره کشت خیار در گلخانه
بوته خیار را میتوان در گلخانه های دایمی یا گلخانه های موقت پرورش داد. گلخانه های ثابت یا دایمی گلخانه ای است که معمولا از شیشه و فلز ساخته می شود و تاسیسات دایمی مانند سیستم حرارت مرکزی، آبیاری قطره ای، درجه های تهویه یا هواکش های متصل به ترموستات در آنها نصب گردد. گلخانه های موقت که به آنها تونل های مرتفع نیز اطلاق می شود گلخانه ای است که از اسکلت سبک و ساده آهن گالوانیزه یا ندرتا اسکلت چوبی ساخته می شوند و پوشش آنها پلاستیکی است.
تونل مرتفع باید آنقدر بلند باشد بتوان به طور ایستاده در آن رفت و آمد کرد. اسکلت این گلخانه ها را طوری ساخته شده است که در صورت نیاز بتوان آن را در فصل گرم جمع آوری کرد و در فصل سرد مجددا برپا نمود. در تونل های مرتفع، هم از سیستم حرارت مرکزی و سایر تاسیسات دایمی و هم سیستم گرمایی موقت استفاده می شود. بسیاری از تونل های پلاستیکی در مناطق مناسب، بدون گرمای مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد و به آنها تونل های سرد گفته میشود.
کشت خیار زیر پلاستیک که در جیرفت و خوزستان و بعضی دیگر از مناطق کشاورزی ایران معمول است، نوعی استفاده از تونل سرد است. منتها ارتفاع این تونل ها مخصوصا نوع یک ردیفی آن ها نسبتا کم است و گیاه فقط قسمتی از عمر خود را درآن می گذراند. حال آنکه در تونل های مرتفع رشد و باردهی زیر تونل پلاستیکی سپری میشود.
بیشتر بدانید:
دیدگاهتان را بنویسید