اصول آبیاری آفتابگردان
در ارتباط با اصول آبیاری آفتابگردان باید دانست که آفتابگردان گیاهی است که دارای ریشه عمق و توسعه یافته بوده. بنابراین توانایی زیادی در جذب آب از خاک دارد. اما به هرحال در شرایط کمبود بارندگی دارای عکس العمل مثبتی نسبت به آبیاری می باشد. و تولید عملکرد بالا مستلزم رطوبت کافی در خاک طی تمامی طول دوره رشد گیاه است.
آفتابگردان معمولاً به عنوان یک محصول دیم کشت می شود. تحقیقات و شواهد کشاورزان نشان داده است که آفتابگردان با افزایش ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصدی عملکرد نسبت به زمین های دیم در خاک های خشک به آبیاری پاسخ می دهد. اما باید دانست که آفتابگردان با طیف وسیعی از خاک ها و شرایط آب و هوایی سازگار است.
عملکرد کم آفتابگردان ممکن است ناشی از هر یک از موارد زیر باشد:
۱- جمعیت نادرست گیاه
۲- حاصلخیزی ضعیف خاک
۳- عدم کنترل علف های هرز و بیماری ها
۴- آسیب حشرات و پرندگان
۵- کاشت دیرهنگام و تلفات برداشت
مدیریت همه عوامل ذکر شده به همراه مدیریت صحیح آب ضروری است.
نیاز آبی آفتابگردان
نیاز آبی آفتابگردان ۶۰۰-۵۰۰ میلی متر و در روش آبیاری سطحی حداقل ۷۵۰-۶۰۰ میلی متر است. حساسیت گیاه آفتابگردان به کم آبی از زمان تشکیل جوانه های گل تا هنگام رنگ گیری کامل دانه ها زیاد می باشد. تنش کمبود آب در این مرحله باعث کاهش تعداد بذر در طبق و در نتیجه کاهش عملکرد در هکتار می شود. اگر تنش کمبود آب طی دوره ۲۰ روزه پس از ریزش گلبرگ ها اتفاق افتد، باعث کاهش درصد روغن دانه خواهد گردید.
نکات آبیاری
مصرف آب آفتابگردان به عوامل مختلفی از جمله:
- تنوع
- تاریخ کاشت
- زمان آبیاری
- نوع خاک
- حاصلخیزی
- و جمعیت گیاه بستگی دارد.
استفاده بهینه از آب در صورتی اتفاق می‌افتد که سطوح N ،P و K برای عملکرد بالا کافی باشد. برای استفاده مؤثرتر از آب، تمام نیازهای غذایی آفتابگردان باید برآورده شود. رابینسون از دانشگاه مینه سوتا گزارش داده است که آبیاری، کود و آبیاری + کود به ترتیب ۳۵، ۷۲ و ۴۷۴ درصد باعث افزایش عملکرد آفتابگردان شدند.
کمبود آب در مرحله بین گلدهی و بلوغ، بر عملکرد، بیشتر از زمان های دیگر تأثیر می گذارد. مدیریت آبیاری از اوایل گلدهی تا بلوغ بسیار مهم است. آبیاری باید رطوبت خاک را در حد ۸۰ درصد ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی و ۷۰ درصد ظرفیت مزرعه در مراحل دیگر رشد آفتابگردان حفظ کند. طبق گزارش کارگران آفتابگردان در استرالیا، عملکرد دانه ۳۰ درصد و عملکرد روغن ۴۸ درصد از آبیاری ۲۲ روز پس از اواسط گل افزایش یافت.
زمان دقیق و تعداد آبیاری ها به توزیع بارندگی و رطوبت ذخیره شده خاک بستگی دارد. به طور معمول برای تمام محصولات آبی با ارزش بالا، نظارت بر محصول و شیوه های مدیریت سطح بالا برای به دست آوردن بازده اقتصادی بالا حیاتی است.
به منظور افزایش عملکرد دانه و درصد روغن آفتابگردان بهتر است که در مراحل مختلف رشد گیاه آبیاری را در مرحله ۵۰ درصد ظرفیت مزرعه ای انجام داد. به منظور سهولت در انبار نمودن محصول پس از برداشت و رسیدگی فیزیولوژیک بذر معمولا حدود ۲۰ روز قبل از برداشت آبیاری را قطع می نمایند.
منابع:
۱- کتاب زراعت گیاهان صنعتی وعلوفه ای، انتشارات دانشگاه پیام نور.
۲- www.ndsu.edu
دیدگاهتان را بنویسید