تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳

بیماری باکتریایی نواری گندم و جو (Black Chaff/ Bacterial Stripe)

  • این بیماری در ایران اولین بار در سال ۱۳۶۱ از برخی مزارع کرمان گزارش شد که در سال های بارانی به صورت اپیدمی در آمده بود. در استان اصفهان نیز بروز بیماری در برخی مزارع پاییزه جو مشاهده شده است. از میزان خسارت این بیماری در ایران، اطلاع دقیقی در دست نیست. در سال ۱۳۸۹ وقوع بیماری در مزارع گندم بندر ترکمن و شرق گنبد در استان گلستان نیز گزارش شده است .

    علایم و نشانه های بیماری

    علایم و نشانه های بیماری معمولا بیشتر بعد از خوشه دهی ظاهر می شود و شامل نوارهای قهوه ای، آبسوخته و بافت مرده روی گلوم ها و برگها می باشد. عمدتا قسمت بالایی گلومها بی رنگ می شوند، اما سیاه شدگی می تواند در تمامی قسمت ها دیده شود.  در ایران علایم بیماری بیشتر به برگها محدود می شود و علایم روی سنبله دیده نشده است. علایم در برگ ها ابتدا به شکل نقاط سبز تیره و آبسوخته محدود به آوندها بوده که بعد به صورت خطوط و نوارهایی زردرنگ یا قهوه ای شفاف            در می آیند. اغلب لایه ای نازک و شفاف و یا قطرات زردرنگ از ترشحات باکتریایی سطح لکه ها را می پوشاند (شکل ۱-۱).

    شکل ۱-۱ علایم ناشی از Xanthomonas translucens pv. Cerealis روی برگ گندم .

    عامل بیماری

    عامل بیماری Xanthomonas translucens است که  پاتوار cerealis(PV) روی گندم و جو و پاتوار hordei روی جو بیماری زا هستند. این باکتری گرم منفی، میله ای و هوازی با یک تاژک قطبی است که تولید رنگ دانه زرد (Xanthomonadin) می کند. بهینه دمایی رشد آن ۲۸ – ۳۰°C است. عامل بیماری بذر زاد است و در طیف وسیعی از حرارت و رطوبت زنده می ماند. در بقایای گیاهی در خاک زمستانگذرانی می کند. این باکتری از طریق روزنه ها و زخم ها، گندم را آلوده می کند . علاوه بر گندم و جو به یولاف، چاودار و تریتیکاله نیز حمله می کند.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید
    مدیریت بیماری

    در کنترل بیماری، استفاده از بذور سالم و عاری از باکتری و نیز ارقام متحمل توصیه شده است. در صورت امکان بهتر است از آبیاری بارانی استفاده نشود. از بین بردن بقایای گیاهی نیز مؤثر بوده است.

    منبع : کتاب یبماری های گیاهان زراعی ایران

    نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *