کشاورزان و باغداران اغلب به دنبال راه‌هایی برای به حداکثر رساندن اثربخشی روش‌های کوددهی و کاهش هزینه‌ها هستند. یکی از سوالات رایج این است که آیا می‌توان برای افزایش رشد گیاه، هیومیک اسید را با کود سه بیست مخلوط کرد یا خیر. در این مقاله از سپاهان کشت، ما سازگاری، مزایا و روش‌های کاربرد مربوط به استفاده از اسید هیومیک در ارتباط با کود سه بیست را بررسی خواهیم کرد. قبل از پرداختن به موضوع, ضروری است که بدانیم اسید هیومیک و کود سه بیست چیست.
هیومیک اسید چه ویژگی‌هایی دارد؟
هیومیک اسید ماده‌ای آلی است که در اثر تجزیه میکروبی مواد گیاهی و حیوانی تولید می‌شود و به وفور در لایه‌های لئوناردیت وجود دارد. لئوناردیت یک لایه رسوبی است که در اعماق پوسته زمین قرار دارد. کود هیومیک اسید، غنی از کربن است و نقش حیاتی در سلامت خاک و رشد گیاهان دارد. به خاطر داشته باشید که هیومیک اسید حاوی عناصر غذایی نیست، بلکه دسترسی عناصر غذایی را برای گیاه بیشتر می‌کند.
اگر گیاه کمبود عناصر غذایی داشته باشد، باید کود و هیومیک اسید را باهم مصرف کنید تا حداکثر نتیجه را برای گیاهان بگیرید. اما چنانچه هیومیک اسید در اختیار نباشد مجبور خواهید بود از مقدار کود بیشتری برای رفع کمبود در گیاهان استفاده کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که اسید هیومیک هیچ اثر نامطلوبی بر گیاه و خاک ندارد و بهتر است برای به دست آوردن حداکثر بهره مندی از کاربرد اسید هیومیک، آن را در تمام فصول به خاک اضافه کنید. اسید هیومیک فواید متعددی برای گیاهان و خاک دارد که در زیر به آن می پردازیم:
افزایش جذب عناصر غذایی: توانایی گیاه در جذب عناصر غذایی را با اثر مستقیم بر نفوذپذیری غشاء بالا می برد.
تقویت ساختار خاک: اسید هیومیک ساختار خاک را بهبود می بخشد، هوادهی و حفظ آب را تقویت می کند. رنگ خاک را تیره می کند و به جذب انرژی خورشید کمک می کند. pH خاک را تنظیم و خاک های اسیدی و قلیایی را خنثی می کند.
- مقاومت در برابر استرس: اسید هیومیک مقاومت گیاهان را در برابر عوامل استرس‌زای محیطی بالا می‌برد.
- فعالیت میکروبی: اسید هیومیک فعالیت میکروب‌های مفید را در خاک تقویت می‌کند.
- افزایش رشد ریشه: اسید هیومیک رشد ریشه را به ویژه به صورت عمودی تحریک می‌کند و باعث جذب بهتر عناصر غذایی می‌شود.
- کاهش مصرف کودهای شیمیایی: در ترکیب هیومیک اسید با کودهای دیگر میزان مصرف کودهای شیمیایی کاهش می‌یابد. هیومیک اسید عناصر غذایی یونیزه شده در خاک را نگه می‌دارد و از شسته شدن آنها جلوگیری می‌کند.
هیومیک اسید چه انواعی دارد؟
کود هیومیک اسید، در انواع مختلفی موجود است که هر یک از انواع آن، از نظر درصد آنالیز با یکدیگر متفاوت هستند. به طور کلی انواع این کود عبارت‌اند از:
- هیومیک اسید پرک
- هیومیک اسید مایع
- هیومیک اسید پودری
- هیومیک اسید گرانول
در رابطه با انواع کود هیومیک اسید باید به این نکته اشاره نمود که بسته به شیوه آبیاری و نوع گیاهان و درختان، نوع هیومیک اسید مورد استفاده می‌تواند تغییر کند.
خواص کود اسید هیومیک
همانطور که گفته شد, اسید هیومیک خواص و فواید متعددی را دارا است که از جمله فواید آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش عملکرد.
- افزایش توسعه و رشد ریشه گیاه.
- افزایش ظرفیت خاک در نگهداری رطوبت.
- ایجاد تعادل در ph خاک.
- خاصیت کلات‌کنندگی.
- جلوگیری از سله بستن.
- افزایش هوادهی خاک.
- افزایش مقاومت گیاه به تنش‌ها.
- جلوگیری از وقوع واکنش شیمیایی مضر در خاک.
- بالابردن طول عمر محصولات کشاورزی.
- افزایش جذب نور خورشید توسط گیاه.
- سرعت بخشیدن به فرآیند فتوسنتز.
- کاهش میزان نمک در خاک.
- افزایش کیفیت و کمیت دانه‌ها.
- کاهش مصرف کود شیمیایی در طولانی‌مدت.
در ادامه هر یک از این خواص را به صورت جداگانه بررسی خواهیم نمود:
افزایش عملکرد
یکی از مهم‌ترین فواید کود هیومیک اسید برای صنعت کشاورزی، تحریک آنزیم موجود در خاک و کمک به افزایش محصول‌دهی است. اسید هیومیک با تکثیر میکروارگانیسم مطلوب در خاک، به رشد گیاهان کمیت و کیفیت قابل‌توجهی می‌بخشد. به طور کلی، افزایش عملکرد را می‌توان مهم‌ترین خاصیت هیومیک اسید دانست.
افزایش توسعه و رشد ریشه گیاه
هیومیک اسید در خاک، به ریشه گیاه کمک‌های شایانی می‌نماید. این کود به ریشه کمک می‌کند تا آب و مواد غذایی بیشتری را از خاک جذب کند. در نتیجه، کیفیت محصولات به عمل‌آمده بالاتر خواهد رفت.
افزایش ظرفیت خاک در نگهداری رطوبت
از جمله خواص هیومیک اسید، افزایش ظرفیت خاک در نگهداری رطوبت است. این خاصیت باعث می‌شود که به میزان قابل توجهی در مصرف آب صرفه‌جویی شود. به عبارت دیگر, ساختار این کود به گونه‌ای بوده که استفاده از آن در بافت خاک، موجب مقاوم‌شدن آن در برابر خشکی می‌شود. اهمیت این خاصیت از آن جهت است که در مناطق گرم و خشک و مزارعی که بودجه آبی اندکی دارند، استفاده از این کود می‌تواند مشکل‌گشا باشد.
ایجاد تعادل در ph خاک
از دیگر خواص اسید هیومیک این است که این کود ph خاک را تنظیم می‌کند. بر این اساس بر اثر استفاده از این کود، محیط از لحاظ اسیدی و یا قلیایی‌بودن متعادل می‌شود.
جلوگیری از فرسایش خاک
یکی از پدیده‌هایی که ضرر و زیان بسیاری را برای صنعت کشاورزی دارد, پدیده فرسایش خاک است. یکی از فواید هیومیک اسید این است که ترکیبات کلوییدی یا به اصطلاح چسب‌سانی که این کود دارد، احتمال فرسایش خاک را به حداقل می‌رساند. به بیان دیگر، خاکی که از هیومیک اسید در آن استفاده شده، قابلیت بالایی در حفظ کیفیت و کمیت ذرات و دانه خاک دارا است. همچنین استفاده از کود کلات آهن با توجه به خاصیت آن بی تاثیر نیست.
خاصیت کلات‌کنندگی
از دیگر خواص کود هیومیک اسید، مصرف عناصر غذایی ضروری برای گیاهان است. این اتفاق، از طریق کلات‌سازی عناصر غذایی اتفاق می‌افتد. کلات‌سازی، موجب برقرارشدن پیوند میان وجود بنیان آلی در سطح هیومیک اسید، با عناصر غذایی شده و از آبشویی و از دسترس خارج‌شدن عناصر جلوگیری می شود. به طور کلی این عناصر عبارت‌اند از:
- آهن
- پتاسیم
- کلسیم
- روی
- مس
جلوگیری از سله بستن
به طور کلی به دلیل وجود ترکیبات کلوییدی یا به اصطلاح چسب‌سانی در کود هیومیک اسید، خاکی که دارای این کود است کمتر ترک می‌خورد. در واقع ترکیبات کلوییدی مانند یک چسب قوی، دانه‌های خاک را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این موضوع در کنار خاصیت حفظ رطوبت, موجب ایجاد ترکیبی یکدست از خاک می‌شود.
افزایش هوادهی خاک
از مهم‌ترین فواید اسید هیومیک همچنین می‌توان به افزایش هوادهی خاک اشاره نمود. این ویژگی، کارآمدی بیشتر خاک را در پی دارد و بستری مناسب را برای رشد بهتر ریشه گیاه مهیا می‌کند. به بیان دیگر، خاکی که دارای هیومیک اسید استف راحت‌تر نفس می‌کشد.
افزایش مقاومت گیاه به تنش‌ها
افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش‌ها یکی از فواید هیومیک اسید است. با استفاده از این کود، گیاه سالم و قوی رشد می‌کند و مقاومت گیاه نسبت به تنش‌های محیطی مانند آفات، بیماری‌ها، خشکی، گرما، سرما و … بالا می‌رود.
جلوگیری از وقوع واکنش شیمیایی مضر در خاک
فسفر یکی از مواد لازم برای رشد گیاه است. اما فسفر، با موادی مانند AL, MG, Fe و Ca واکنش نشان می‌دهد. این موضوع باعث عدم وجود فسفر کافی، برای رشد و نمو گیاه می‌شود. اما استفاده از هیومیک اسید، باعث جلوگیری از اینگونه واکنش‌ها شده و به همین دلیل, فسفر مورد نیاز گیاه تأمین می‌شود.
بالابردن طول عمر محصولات کشاورزی
دیواره سلولی محصولات کشاورزی یکی از موارد پر اهمیت در رابطه با طول عمر محصولات کشاورزی به شمار می‌رود. استفاده از هیومیک اسید باعث می‌شود تا ضخامت این دیواره بیشتر بشود و در نتیجه طول عمر مفید محصول، بالا برود.
افزایش جذب نور خورشید توسط گیاه
از دیگر خواص هیومیک اسید، می‌توان به افزایش جذب نور توسط گیاه اشاره نمود. استفاده از این کود, باعث تیره‌‌شدن رنگ خاک می‌شود. در نتیجه این اتفاق، میزان جذب نور توسط خاک به میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. جذب بیشتر نور توسط خاک، باعث سرعت و کیفیت بالاتر پروسه پرورش گیاه می‌شود. همچنین محصول به دست آمده از این طریق، کمیت و کیفیت بیشتری خواهد داشت.
سرعت‌بخشیدن به فرآیند فتوسنتز
یکی دیگر از خواص کود هیومیک اسید سرعت بخشیدن به فرآیند فتوسنتز است. استفاده از این کود، موجب بالارفتن کلروفیل، آآمینو اسید و شکر در گیاهان می‌شود و در نتیجه فتوسنتز با سرعت بالاتری صورت می‌گیرد.
کاهش میزان نمک در خاک
غلظت بالای نمک در خاک یکی از دلایل عمده نابودشدن ریشه گیاه است. یکی از خواص اسید هیومیک را می‌توان متعادل‌نمودن نمک درون خاک معرفی نمود. در نتیجه با مصرف این کود از نابودشدن ریشه گیاه جلوگیری می‌شود.
افزایش کیفیت و کمیت دانه‌ها
یکی دیگر از خواص هیومیک اسید، افزایش ماندگاری دانه‌ها و رشد آنها به لحاظ کیفیت و کمیت است. همچنین تقسیمات سلولی در گیاهانی که در خاک حاوی هیومیک اسید رشد می‌کنند، به مراتب بیشتر است. در نتیجه این امر، محصولات این گیاهان نیز، کیفیت بالاتری دارد.
کاهش مصرف کود شیمیایی در طولانی مدت
از دیگر فواید اسید هیومیک می‌توان به کاهش استفاده از کودهای شیمیایی در طولانی مدت به دلایل تأثیر این کود در افزایش جذب عناصر توسط گیاه اشاره نمود.
کود ۲۰۲۰۲۰ چیست؟
کود سه بیست (۲۰-۲۰-۲۰) به این معنی است که ترکیب آن از ۲۰ درصد از هر عنصر NPK استفاده می‌نماید. نیتروژن توسط تمام قسمت‌های گیاه استفاده می‌شود، بنابراین همه گیاهان به نیتروژن زیادی نیاز دارند. در غیر این صورت رشد گیاه متوقف می‌شود، ممکن است شکوفا نشود یا نیتروژن بسیار کمی داشته باشد و بمیرد. فسفر همچنین گلدهی و باردهی را در گیاهان تحریک می‌کند. انرژی خورشیدی را به ترکیباتی مانند نشاسته! پروتئین و اسانس تبدیل می‌کند که گیاهان برای انرژی از آنها استفاده می‌نمایند.
پتاسیم همچنین در ریشه زایی, افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری ها و چرخه و انتقال مواد مغذی در سرتاسر ساختار گیاه نقش دارد. فسفر هم نقش بسیار موثری در ریشه زایی گیاه انجام می‌دهد و جذب مواد مغذی را برای گیاه آسان می‌نماید.
ویژگی‌های کود سه بیست
کود سه بیست ترکیبی متعادل و برابر از سه عنصر غذایی ضروری شامل نیتروژن (N), فسفر (P) و پتاسیم (K) است. این عناصر برای رشد گیاه بسیار مهم هستند و هر کدام اثر خاصی را در گیاه می‌گذارند. این سه درشت مغذی اغلب به عنوان درشت‌مغذی‌های اولیه طبقه بندی می‌شوند، زیرا کمبود این مواد مغذی بیشتر از درشت مغذی‌های ثانویه کلسیم, منیزیم و گوگرد است. علاوه بر این درشت‌مغذی‌ها ۰٫۱ تا ۵ درصد از بافت خشک گیاه را تشکیل می‌دهند، در حالی که ریز‌مغذی‌ها به طور کلی کمتر از ۰٫۰۲۵ درصد از بافت خشک گیاه را تشکیل می‌دهند. کود NPK فواید متعددی برای گیاهان دارد که در زیر به آن می‌پردازیم:
- نیتروژن (N): رشد شاخ و برگ را تقویت می‌کند.
- فسفر (P): رشد ریشه و گلدهی را حمایت می‌کند.
- پتاسیم (K): به سلامت کلی گیاه و مقاومت در برابر بیماری کمک می‌کند.
مزایای مصرف کود سه بیست
همانطور که گفته شد ترکیب اصلی این کود از فسفر,، پتاسیم و ازت است. وجود این سه عنصر نیز باعث بالا رفتن مزایا و خواص کود سه بیست و بالطبع بالا رفتن میزان محبوبیتشان شده است. در ادامه به ذکر چند نمونه از فواید کود سه بیست می‌پردازیم:
- به دلیل فسفر موجود در این کود عملیات فتوسنتز را بیشتر کرده و باعث افزایش میزان رشد ریشه می‌شود.
- وجود پتاسیم باعث رشد بیشتر گل‌های گیاهان و میوه‌های آنها می‌شود.
- ازت موجود در این کود باعث افزایش پروتئین خاک شده و همین امر باعث رشد بیشتر برگ‌ها و ساقه‌ها می‌شود.
- نیازهای زیادی از گیاه با استفاده از یک کود برآورده می‌شود.
- میزان رشد پاجوش‌ها و جوانه‌های گیاه را افزایش می‌دهد.
- کود سه بیست شوری کمتری نسبت به سایر کودها برای خاک گیاه به همراه دارد.
سازگاری ترکیب هیومیک اسید با کود سه بیست
ترکیب هیومیک اسید با کود سه بیست به طور کلی با هم سازگارند. اختلاط این دو محصول ترکیبی قدرتمند ایجاد می‌کند که منجر به مصرف کمتر از کود سه بیست می‌شود و با افزایش جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم نیازهای گیاه به عناصر غذایی را کاملا برطرف می‌کند، رشد گیاه را بهبود می‌بخشد، منجر به تولید محصولات سالم‌تر و پربارتر می‌شود، با بهبود pH خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و ساختار خاک می‌گردد و در نهایت به نفع کشاورزان و محیط زیست خواهد بود.
خواص ترکیب اسید هیومیک و کود سه بیست در گیاهان
- افزایش ظرفیت نگهداری مواد غذایی در خاک.
- بهبود جذب مواد مغذی در گیاهان.
- افزایش سیستم ریشه‌ای و افزایش تقسیم سلولی گیاهان.
- نابودی اثرات نمک در خاک‌ها.
- کمک به رشد میکروارگانیسم‌های مفید خاک.
- بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی خاک و کمک به هوادهی و فعال‌سازی زیستی خاک.
- افزایش نفوذپذیری غشاهای گیاهی و جذب مواد مغذی.
- کمک به اصلاح کلروز گیاه.
- بهبود سرعت جوانه زنی بذر.
روش استفاده از ترکیب اسید هیومیک و کود سه بیست
روش استفاده از ترکیب اسید هیومیک و کود سه بیست به دو صورت اسپری برگی و استفاده در خاک تقسیم می‌شود. در روش پخش کردن در خاک اسید هیومیک‌ها در خاک بهترین عملکرد را دارند و باعث می‌شود مواد مغذی به آسانی جذب گیاهان شوند. همچنین با این روش مواد مضر وارد گیاهان نمی‌شود. اما در کاربرد برگی اسید هیومیک نفوذپذیری دیواره سلولی گیاهان را افزایش می‌دهد و جذب مواد مغذی افزایش می‌یابد. علاوه بر این افزایش تنفس گیاه، فتوسنتز و طول سلول نیز از فواید مصرف برگی ترکیب اسید هیومیک و کود سه بیست است.
مقدار مصرف در ترکیب هیومیک اسید با کود سه بیست
برای اینکه بدانیم در ترکیب هیومیک اسید با کود سه بیست از چه دوزی استفاده کنیم تا گیاه بیشترین رشد و عملکرد را داشته باشد بهتر است از نسبت ۱ به ۳ استفاده شود. به طوری که ۲۵% اسید هیومیک + ۷۵% کودهای سه بیست می‌تواند بهترین عملکرد را برای گیاه داشته باشد.
زمان مصرف اسید هیومیک و کود سه بیست
زمان مصرف اسید هیومیک و کود سه بیست بهتر است در فصل بهار یا پاییز استفاده باشد، زمانی که گیاه شروع به جوانه زدن می‌کند. بهتر است در روزهای بدون وزش باد و در بعدازظهر و عصر کوددهی را انجام دهید.
**در راستای حمایت از کسب و کارهای مختلف، مجله کشاورزی دی مگ اقدام به جذب تبلیغات بصورت «بنر» و «رپورتاژ آگهی» از سوی کاسبان و مشاغل مختلف در کشور عزیزمان ایران می نماییم. جهت سفارش تبلیغات در مجله دی مگ و کسب اطلاعات بیشتر میتوانید در ساعات اداری به شماره ۰۹۱۲۹۳۶۱۰۸۴ در واتس اپ، تلگرام، ایتا پیغام بگذارید و یا تماس حاصل فرمایید.**
دیدگاهتان را بنویسید