خاک برگ یا همان کمپوست از تجزیه و پوسیده شدن موادی مانند چمن‌های بریده‌شده، برگ‌های خشک و دم‌برگ‌های درختان به وجود می‌آید. این نوع خاک به طور مستقیم ارزش غذایی خاصی برای گیاهان ندارد، اما به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبک بودن و نفوذپذیری بالا، برای بهبود ساختار خاک و تسهیل رشد ریشه‌ها بسیار مفید است. خاک برگ به ویژه در گیاهان آپارتمانی و زینتی استفاده می‌شود و می‌تواند به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای بستر کاشت آنها به حساب بیاید. خوشبختانه درست کردن خاک برگ در خانه فرآیندی ساده و قابل انجام برای همه است. اگرچه می‌شود خاک برگ آماده را از گل‌فروشی‌ها تهیه کنید، اما با رعایت چند مرحله ساده میتوانید خودتان تولید کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
روش های تهیه و آماده سازی خاک برگ
برای درست کردن خاک برگ میتوانید از روش‌های متعددی بهره ببرید. این روش‌ها شامل:
-
روش اول درست کردن خاک برگ
برای تهیه خاک برگ به شیوه سنتی، ابتدا یک گودال در حیاط یا باغچه حفر کنید. در این گودال برگ‌های خشک‌شده، پوست میوه‌ها و سبزیجات، تفاله چای و سایر مواد آلی مشابه را جمع‌آوری کنید. همچنین میتوانید از مواد دیگری مانند پوست بادام، گردو، فندق، پسته، استخوان‌های ماهی و مرغ، کاغذهای باطله و شاخه‌های نازک کمک بگیرید. مهم است که این مواد هیچ‌کدام برای گیاهان مضر نباشند. پس از جمع‌آوری و خشک کردن مواد، آنها را در گودال بریزید و لایه‌ای از خاک را روی آنها اضافه کنید. سپس اجازه دهید تا این مخلوط به مدت یک سال در همان وضعیت باقی بماند. هرماه مواد داخل گودال را با یک ابزار مناسب به خوبی زیرورو کرده و چند تکه ذغال به آن اضافه کنید تا فرآیند پوسیده شدن بهتر و سریع‌تر انجام شود.
بعد از یک سال برای آزمایش میزان آماده بودن خاک برگ، چند برگ را از داخل گودال برداشته و با دست خرد کنید؛ اگر برگ‌ها به راحتی خرد شدند، خاک برگ آماده است؛ اما به طور معمول برای رسیدن به خاک برگی با کیفیت بالا، بهتر است این مواد برای ۳ تا ۴ سال زیر خاک باقی بمانند. پس از طی شدن این مدت، خاک برگ را از گودال خارج کرده و آن را الک کنید تا ضایعات و مواد غیرمفید جدا شوند. درنهایت میتوانید از قارچ‌کش‌ها و کودهای ارگانیک برای ضدعفونی و تقویت خاک برگ استفاده کنید.
-
روش دوم درست کردن خاک برگ
در روش دوم درست کردن خاک برگ، یک جعبه چوبی یا فلزی بدون کف تهیه کنید و آن‌را روی خاک قرار دهید. این‌کار باعث می‌شود که مواد درون جعبه به طور مستقیم با خاک درتماس باشند و فرآیند پوسیده شدن سریع‌تر اتفاق بیفتد. سپس، برگ‌های خشک و سایر مواد آلی را درون جعبه بریزید.
برای رسیدن به نتیجه بهتر، حجم مواد را افزایش دهید تا فضای جعبه کاملا پر شود. برای این منظور فضای جعبه باید حداقل یک متر ارتفاع داشته باشد تا بتوانید چندین لایه برگ و مواد دیگر را درون آن قرار دهید.
پس از هر لایه برگ، مقداری کود اضافه کنید تا فرآیند تجزیه تسریع شود. هرچند وقت یک‌بار مواد را زیرورو کنید تا هوا به همه قسمت‌های مخلوط برسد و تجزیه به طور یکنواخت انجام شود. با گذشت زمان این مخلوط به خاک برگ تبدیل خواهد شد.
-
روش سوم درست کردن خاک برگ
روش سوم برای درست کردن خاک برگ، استفاده از یک سطل بزرگ یا یک کیسه پلاستیکی مقاوم است. این روش ساده‌تر از دو روش قبلی بوده و به دلیل حفظ بهتر رطوبت، فرآیند تهیه خاک برگ را تسریع می‌کند. ابتدا مقداری خاک را در کف سطل یا کیسه پلاستیکی بریزید. سپس برگ‌های خشک و سایر مواد آلی را به آن اضافه کنید. اگر از کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنید، حتما چند سوراخ کوچک در آن ایجاد کنید تا تهویه هوا به درستی انجام شود.
بعد از انجام این مراحل، درب سطل یا کیسه را ببندید و اجازه دهید مواد به مدت حدود دو سال در همان وضعیت باقی بمانند. پس از این مدت مواد داخل سطل یا کیسه به خاک برگ تبدیل شده و آماده استفاده خواهند بود.
نکات مهم برای تهیه خاک برگ
پس از آشنایی با روش‌های تهیه خاک برگ، توجه به نکات زیر می‌تواند به تسریع فرآیند پوسیدگی و بهبود کیفیت خاک برگ کمک کند:
- استفاده از کودهای مناسب: برای تسریع در فرآیند تجزیه و پوسیدگی مواد، میتوانید از کودهایی مانند هیومیک اسید یا اوره بهره بگیرید. این کودها به بهبود تجزیه مواد آلی و افزایش سرعت تولید خاک برگ کمک می‌کنند.
البته اگر به دنبال کود بسیار قوی هستید که به صورت طبیعی بسیار قدرتمند باشد می توانید از کود های بیوگاز استفاده کنید که بسیار قوی و اقتصادی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیوگاز می توانید به وبسایت مرجع آن که لینک شده است مراجعه کنید. - انتخاب نوع برگ: برای درست کردن خاک برگ، بهتر است از برگ‌های نازک و ریز مانند برگ‌های درختان چنار، نارون و افرا استفاده کنید. این نوع برگ‌ها سریع‌تر تجزیه می‌شوند و به فرآیند تولید خاک برگ کمک بیش‌تری می‌کنند.
- زمان مناسب برای تهیه: بهترین زمان برای شروع تهیه خاک برگ، فصل پاییز است. در این فصل برگ‌های خشک‌شده به راحتی جمع‌آوری شده و فرآیند پوسیدگی بهتر انجام می‌شود.
- توجه به محدودیت در استفاده: از خاک برگ در خاک کاکتوس‌ها و گیاهان گوشتی استفاده نکنید، زیرا این نوع خاک رطوبت را در خود نگه می‌دارد و ممکن است باعث پوسیدگی ریشه این گیاهان شود.
- مدیریت دما و تهویه: برای جلوگیری از ایجاد گرمای بیش از حد درون گودال و بهبود تهویه، هرچند وقت یک‌بار برگ‌ها را زیرورو کنید. این‌کار به حذف باکتری‌های مضر و بهبود گردش هوا کمک می‌کند.
- مراقبت‌های دوره‌ای: به طور معمول، هرماه توده خاک برگ را هم بزنید تا مواد آن سریع‌تر پوسیده شود.
- زمان استفاده: خاک برگ را میتوانید پس از ۸ تا ۱۲ ماه استفاده کنید، اما برای دستیابی به بهترین کیفیت، بهتر است اجازه دهید خاک برگ به مدت ۳ تا ۴ سال بماند.
- الک کردن: پس از آماده شدن خاک برگ، حتما آن‌را الک کنید تا علف‌های هرز و آفات موجود حذف شوند. این‌کار به بهبود کیفیت خاک برگ کمک می‌کند.
مزایای خاک برگ چیست؟
مزایای خاک برگ شامل:
- خاک برگ به مدت طولانی رطوبت را در خود نگه می‌دارد.
- با استفاده از خاک برگ، میتوانید خاک را سبک و قابل نفوذ کنید.
- این نوع خاک زهکشی مناسبی را فراهم می‌آورد.
- خاک برگ به افزایش مقاومت گیاهان دربرابر بیماری‌ها و آفات کمک می‌کند.
- باعث بهبود تهویه خاک می‌شود.
- از بهم چسبیدگی ذرات خاک و از آبشویی خاک جلوگیری می‌کند.
- از خفگی ریشه گیاهان پیشگیری می‌کند.
- مانع از دست رفتن مواد مغذی داخل خاک می‌شود.
بهترین ترکیب خاک گلدان
برای گیاهان آپارتمانی، بهترین خاک از ترکیب چهار عنصر طبیعی به نسبت‌های مناسب تهیه می‌شود. این چهار عنصر شامل یک بخش ماسه، چهار بخش خاک برگ، چهار بخش خاک باغچه الک شده و یک بخش کود حیوانی کاملا پوسیده است. این ترکیب بهینه‌ترین شرایط را برای نگهداری آب، زهکشی مناسب، تأمین تغذیه گیاه و تهویه ریشه فراهم می‌کند.
مخلوط خاک باید به گونه‌ای باشد که آب به راحتی در آن نفوذ کرده و تخلخل مناسب برای خروج آب اضافی وجود داشته باشد تا از آسیب به ریشه‌ها و خفگی گیاه جلوگیری کند. همچنین، این ترکیب از سفت شدن سطح خاک و متراکم شدن بر اثر آبیاری‌های مکرر جلوگیری می‌کند.
نتیجه گیری
درست کردن خاک برگ به عنوان یک افزودنی ارزشمند برای بهبود کیفیت خاک و رشد گیاهان، با استفاده از روش‌های ساده و خانگی امکان‌پذیر است. این خاک به خاطر ویژگی‌هایی مانند نگهداری طولانی‌مدت رطوبت، بهبود تهویه و افزایش مقاومت گیاهان، انتخاب مناسبی برای گیاهان آپارتمانی و زینتی است. با رعایت نکات کلیدی در تهیه و استفاده از خاک برگ، میتوانید خاکی باکیفیت بالا برای گیاهان خود فراهم کنید.
**در راستای حمایت از کسب و کارهای مختلف، مجله کشاورزی دی مگ اقدام به جذب تبلیغات بصورت «بنر» و «رپورتاژ آگهی» از سوی کاسبان و مشاغل مختلف در کشور عزیزمان ایران می نماییم. جهت سفارش تبلیغات در مجله دی مگ و کسب اطلاعات بیشتر میتوانید در ساعات اداری به شماره ۰۹۱۲۹۳۶۱۰۸۴ در واتس اپ، تلگرام، ایتا پیغام بگذارید و یا تماس حاصل فرمایید.**
دیدگاهتان را بنویسید