مراحل کشت بساک:
۱- جوانه های گل را که محتوی بساک های نابالغ بوده و میکروسپورها در درون کیسه های بساک محصورند، در مرحله مناسبی از نمو دانه گرده از گیاه جدا کرده و پس از ضدعفونی سطحی، با آب مقطر استریل می شویند.
۲- با استفاده از گیره استریل (شعله دیده) کاسه گل از جوانه های گل جدا می شود. جام گل را شکافته و پرچم ها را در یک پتری دیش استریل قرار می دهند. به منظور پی بردن به مرحله نمو دانه های گرده، یکی از بساک ها در استوکارمین له می شود. اگر مشخص شد که جداسازی در مرحله مناسب صورت گرفته است، آنگاه بساک ها را به آرامی از میله پرچم جدا نموده و بساک های سالم و صدمه ندیده به صورت افقی به سطح کشت منتقل می شوند. بساک های صدمه دیده معمولا دور ریخته می شوند، زیرا کشت بساک های صدمه دیده، به تولید کالوس از بافت دیواره آنها در محیط کشت می انجامد.
۳- در مواردی که با گیاهان ریزگل مانند جنس های Brassica و Trifolium سر و کار دارید، معمولا ممکن است استفاده از بینی کولار (استرئو میکروسکوپ) برای جدا کردن بساک ها لازم باشد.
- در مورد غلات، خوشه ها در مرحله تک هسته ای میکروسپور، جدا و ضدعفونی سطحی می شوند. گل آذین اکثر غلات در این مرحله با برگ پرچمی پوشانده شده است. بساک ها را می توان بر سطح یک محیط کشت جامد آگار در پتری دیش کشت داد. معمولا ۲۰-۱۰ بساک در یک پتری دیش ۶ سانتی متری قرار داده می شود.
مرحله تولید گیاهچه و گیاه کامل:
بساک ها را می توان در محیط غذایی مایع نیز کشت کرد و تا ۵۰ بساک را در ده میلی لیتر محیط کشت مایع قرار داد. در بساک هایی که پاسخ می دهند، بافت دیواره بساک ها به تدریج قهوه ای می شود و در مدت زمان ۸-۳ هفته این بساک ها، به دلیل فشار وارده از طرف کالوس دانه گرده و یا گیاهان هاپلوئید در حال رشد، شکافته می شوند. وقتی که این اندام ها به ارتفاع ۳ – ۵ سانتی متر رسیدند، گیاهچه های منفرد یا ساقه های خارج شده از کالوس را برداشته و به محیط کشت جدیدی که امکان نمو بیشتر را فراهم میکند، انتقال می دهند و گیاهان ریشه دار به خاک استریل درون گلدان منتقل می شوند.
مزایای کشت بساک:
کشت بساک مزیت هایی بر کشت دانه گرده دارد. از نظر عملی بسیار سریع است، همچنین اوقات دیواره بساک بر رشد دانه گرده داخل خود اثر می گذارد و به عنوان فاکتوری مطلوب عمل می نماید.
منبع: کتاب اصول بیوتکنولوژی گیاهی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ ششم.
دیدگاهتان را بنویسید