تعیین زمان آبیاری گیاه از طریق نمایه دمای برگ

نمایه افزایش دمای برگ

یکی دیگر از نمایه های تشنگی گیاه بالا رفتن دمای برگ هاست. افزایش دمای برگ نشانه کاهش تعرق و بسته شدن نسبی یا کامل روزنه هاست. امروزه با وجود وسایل و امکانات سنجش از دور (remote sensing) می توان با ترمومترهای فروسرخ (infrared thermometer) از دور و حتی با هواپیما و با ماهواره دمای پوشش گیاهی را بدست آورد. (تعیین زمان آبیاری گیاه از طریق نمایه دمای برگ)

با ترمومترهای فروسرخ این امکان وجود دارد که دمای هوای اطراف برگ ها و دمای سطح برگ ها را اندازه گیری کرده و از روی اختلاف آنها پی به وضعیت آبی گیاه و نیاز آن به آبیاری برد.

• زمان برای اندازه گیری دمای برگ:

مناسب ترین زمان برای اندازه گیری دمای برگ هنگامی است که ۱ تا ۱/۵ ساعت از ظهر خورشیدی گذشته باشد تا دمای برگ به حداکثر خود برسد. از روزی که آبیاری صورت می گیرد اختلاف دمای برگ و هوا هر روز اندازه گیری شده و مقادیر تجمعی آنها در روزهای متوالی محاسبه می شود. هنگامیکه این مقدار به حد بحرانی رسید باید آبیاری انجام شود. حد بحرانی در مورد هر گیاه و هر نوع خاک متفاوت بوده و باید از روی تجربه بدست آید. در طی روزهای اندازه گیری دما ممکن است در برخی روزها به دلایلی دمای هوا بیشتر از دمای برگ باشد که در محاسبه اختلاف دمای تجمعی این روزها منظور نمی شوند.

دماسنج فروسرخ جهت اندازه گیری دمای آستانه (canopy) گیاه :

در سال های اول دهه ۱۹۷۰ میلادی نوعی دماسنج قابل حمل و ساده بنام دماسنج فروسرخ (inferared Thermometer) توسط جکسون در آزمایشگاه حفاظت آب آمریکا واقع در فونیکس آریزونا ساخته و بکار گرفته شد که در اندازه گیری دمای آستانه (canopy) گیاه و با اندازه گیری برگ ها و پوشش گیاهی زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.

از مزیت های عمده دماسنج فروسرخ آن است که می توان همزمان دمای چندین برگ را اندازه گیری کرد. قبل از اختراع این دستگاه بسیار مشکل بود که بتوان اختلاف دمای گیاه و هوا را اندازه گیری کرد. زیرا هیچ وسیله ای وجود نداشت که بتوان با آن دمای گروهی از برگ ها را یکجا اندازه گیری کرد. دمای یک برگ که بصورت عمودی در مقابل تابش خورشید قرار گرفته است بمراتب با دمای برگی که نسبت به تابش خورشید موازی قرار دارد متفاوت است.

فروش ویژه به مدت محدود

فروش ویژه بیش از ۳۰۰۰ رقم محصولات کشاورزی، انواع بذر با بسته بندی اورجینال و خانگی، انواع کودهای وارداتی اصل، ادوات و ابزارآلات با ضمانت اصالت کالا

همین الآن خرید کنید

• روش کار دماسنج فروسرخ:

اساس کار دماسنج فروسرخ بر این پایه است که برگها به دلیل دمای خود تابش الکترومغناطیسی خارج می کند، این تابش ها توسط دستگاه دماسنج گرفته شده و با توجه به اینکه ضریب گسیل تابش توسط گیاه (thermal readiation emissivity) ثابت و حدود ۰/۹۵ تا ۰/۹۷ می باشد دستگاه دماسنج تابش های دریافت شده اندازه گیری و بر مبنای آن دمای گیاه را مشخص می کند. در واقع ترمومتر فروسرخ یک رادیومتر radiometer است که مجهز به حساسه دریافت انرژی گسیل شده از سطح مورد نظر از طریق چشم (optic) دستگاه می باشد. (تعیین زمان آبیاری گیاه از طریق نمایه دمای برگ)

باید توجه داشت که در اندازه گیری سطح برگ باید اولا دستگاه را روی طیف معینی از تابش های تنظیم کرد که برای اندازه گیری دمای برگ این طیف معمولا بین ۸ تا ۱۴ میکرون تنظیم می شود. ثانیا با استفاده از دوربین و لنز و دیافراگم و آینه تعبیه شده در ترمومتر لازم است دستگاه روی سطحی که قرار است دمای آن اندازه گیری شود تنظیم (focus) گردد. ثالثا همیشه با یک زاویه معین به برگ ها نگاه شود. مناسب ترین زاویه ۳۰ درجه می باشد. علاوه بر این لازم است قبل از استفاده از ترمومترهای فروسرخ آنها را واسنجی کرد. واسنجی ترمومتر یا از طریق خزینه آب گرم با دمای ثابت (controlled temperature bath) و یا از طریق صفحات آلومینیومی با دمای ثابت (Aluminum block) انجام می شود.

منبع : کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.

دکتر فاطمه سکه چی