۱- گیاهچه میری پی تیومی (Pythium Damping-off)
برای تشخیص اولیه بهتر است نمونه ای از گیاهچه را در یک ظرف آب قرار دهیم و یک کشت ساده انجام دهیم ریسه های P. ultimum باریک و ضعیف است و اگر در آب نگاه کنیم در زیر آب قرار خواهد گرفت. برای تشخیص Pythium باید اسپورانژیوم و آاسپور آن مورد بررسی قرار گیرد (شکل ۱-۱ و۱-۲).
تفاوت دو گونه P. ultimum و P. aphanidermatum :
- P.ultimum دارای ریسه های ظریف تر و باریک تری است .
- P.ultimum اسپورانژیوم تولید زئوسپور نمی کند بلکه جوانه زده و تولید میسلیوم می کند، ولی در P. aphaniderinatum اسپورانژیوم انگشتی است و سریعا رشد کرده و تولید اسپورانژیوم و وزیکول می کند و زئوسپورها آزاد می شوند و ریسه آن نیز ضخیم تر و کلفت تر از P. ultimumn است و رشد بسیار سریعی هم دارد و در ۲۴ ساعت تمام تشتک پتری را هم می پوشان
- بیشینه دمایی مورد پذیر p .ultimum ۳۵ c است ولی در p.aphanidermatum ۴۰c است و گرمادوست تر است (شکل ۱-۳).
شکل ۱-۱ A-F . P. ultimum – A مراحل جنسی: A-E، ااگونیوم و ااسپور با آنتریدیوم مونوکلینوس. F، ااگونیوم با آنتریدیوم مونو کلینوس و دی کلینوس، G-I مراحل غیر جنسی: G، اسپورانژیوم؛ H و ، اسپورانژیوم میانی (Intercalary).
A-G, P. aphanidermatum –B، مراحل غیرجنسی: A اسپورانژیوم ناصاف رشته ای؛ B – اسپورانژیوم با وزیکول حاوی زئوسپورها؛C-E، زئوسیورها؛ F زئوسیور سیست شده؛ G، زئوسپور سیست شده تولید لوله تند شی می کند، K ااگونیوم با آنتریدیوم انتهایی؛ اول، ااگونیوم با آنتریدیوم میانی .
شکل۱-۲ A – میسلیوم و اسپورانژیوم Pythium در بافت ریشه آلوده، B – ااسپور Pythium
شکل ۱-۳ چرخه زندگی pythium
۲- گیاهچه میری ریزو کتونیایی (Rhizoctonia Damping-of )
این بیماری در تمام مزارع چغندرقند ایران تقریبا یافت می شود و عامل بیماری Rhizoctonia solani است. در تمام خاک های ایران هست و علاوه بر چغندرقند به گیاهان زراعی و غیر زراعی وحتی ریشه درختان میوه نیز حمله می کند ولی به طور کلی قارچی است که به گیاه جوان حمله می کند اما در چغندرقند و سایر گیاهان در مراحل مسن تر هم حمله می کند و به ریشه مسن هم خسارت می زند.
علایم ناشی از آن معمولا در مزرعه قابل تشخیص است. زخم های فرورفته قرمزرنگ ( شانکر) روی ساقه جوان در پایین کوتیلدون ها به وجود می آید حتی روی ریشه ها ممکن است این زخم ها دیده شود ولی روی گیاهچه در ابتدا به صورت نقطه ای زخم مانند است که بعدا به هم متصل شده و زخم قرمز و فرورفته ای را ایجاد می کند اما در Pythium ریشه کام از یک قسمت می پوسد و پیشروی می کند و نهایتا کل ریشه را می پوشاند (شکل ۲-۱).
شکل۲-۱ چرخه بیماری Rhizoctonia solani روی میز بان های مختلف.
برای تشخیص آزمایشگاهی باید همین زخم ها را کشت داد. در ابتدا می توان در آب مقطر سترون قرار داد تا ریسه ها ایجاد و روی سطح آب پخش شوند که با میکروسکوپی کردن می توان آن را شناخت.
منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران
نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی
دیدگاهتان را بنویسید