پنبه گیاهی دو منظوره است که جهت تولید الیاف و روغن کاشته می شود. خصوصیات کیفی الیاف پنبه عبارت اند از: (خصوصیات کیفی الیاف پنبه و عملکرد آن)
۱- چرنگ پنبه:
در شرایط مساعد، کرمی روشن و در شرایط نامساعد و وجود میکروارگانیسم ها در آن تیره رنگ می گردد.
۲- عدم وجود مواد خارجی :
مثل بقایای علف های هرز، بقایای پنبه و غیره که هرچه کمتر باشد بهتر است.
۳- طول الیاف:
هرچه طول الیاف پنبه بیشتر باشد کیفیت آن بیشتر است این خاصیت ژنتیکی است).
۴- لطافت :
بستگی به قطر الیاف دارد هر چه قطر الیاف بیشتر باشد کیفیت کمتر است. لطافت الیاف پنبه در آزمایشگاه توسط دستگاهی به نام میکرونر اندازه گیری می شود (در این دستگاه هوا را از یک توده فشرده پنبه عبوری می دهند هر چه میزان مقاومت برسر عبور هوا بیشتر باشد لطافت الیاف بیشتر است).
۵- استحکام:
الیاف باریک تر مستحکم ترند (زیرا در صد یا تعداد بیشتری از فیبرها را با ضخامت معین نسبت به الیاف خشن دارد). استحکام الیاف پنبه توسط دست یا دستگاهی به نام پرسلی سنجیده می شود.
عملکرد پنبه:
۱- پنبه دانه:
از هر تن پنبه دانه حدود ۱۶۸ کیلو گرم روغن به دست می آید. علاوه بر این مقدار ۴۶۸ کیلو گرم کنجاله، ۲۳۰ کیلو گرم پوسته پنبه و ۸۴ کیلو گرم کرک هم تولید می شود. میانگین تولید پنبه دانه در ایران در سال ۲۰۰۵ حدود ۱۳۶۶/۵ کیلوگرم در هکتار بوده است.
از کرک پنبه (الیاف کوتاه روی بذر) برای ساخت پتو استفاده می شود. کنجاله پنبه برای خوراک دام استفاده می شود و دارای ۴۳-۳۳ درصد پروتئین است. اما به دلیل داشتن گوسیپول برای غیر نشخوارکنندگان (مانند مرغداری) سمی است.
۲- وش:
بسته به شرایط آب و هوایی بین ۴-۱ تن در هر هکتار پنبه کاری وش به دست می آید. به طور کلی کیفیت الیاف پنبه ای که با دست برداشت می شود بهتر از برداشت با ماشین است.
(خصوصیات کیفی الیاف پنبه و عملکرد آن)
منبع: کتاب زراعت گیاهان صنعتی وعلوفه ای، انتشارات دانشگاه پیام نور.
دیدگاهتان را بنویسید