تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳

علایم، نشانه ها و عوامل بیماری زنگ قهوه ای گندم

  • علایم و نشانه های بیماری

    اوردیوم های زنگ قهوه ای بیشتر روی برگ ها و ندرتا نیز روی ساقه و یا حتی غلاف برگ تشکیل می شوند. اوردیوسپورها در سطح بالایی برگ به رنگ پرتقالی روشن و یا قهوه ای هستند و بر خلاف سورهای زنگ زرد به صورت ردیفی تشکیل نمی شوند. از آنها نیز بزرگتر هستند. هاگدان ها به علت جلوگیری از فتوسنتز برگ ها و افزایش تعرق از سطح آنها، باعث تاخیر در بروز مرحله خوشه دهی گیاه می شوند (شکل۱-۱).

    شکل۱-۱ A اوردیوم های زنگ قهوه ای غلات puccini triticina روی برگ گندم ، B- مرحله ایسیدیوم p.triricina روی میزبان تناوبی Thalictrum

    اور دیومها تا ۱٫۵ میلی متر قطر دارند و پراکنده یا به صورت دستجات روی سطح بالایی پهنک برگ قرار دارند. اوردیوسپورها گرد، تخم مرغی و شکوفا هستند، اما مانند زنگ سیاه حاشیه بافت اپیدرمی را پاره نمی کنند. تلیوسورها در زیر اپیدرم تشکیل می شوند و عمدتا روی غلاف برگ و پهنک برگ و سیاه رنگ هستند.

    عامل بیماری

    عامل زنگ قهوه ای گندم Puccinia triticina است که یک زنگ دگر سرایه و بلند چرخه است. مرحله ایسیدین آن نادر است و فقط روی گیاهان .Thalictrum spp , Clematis , Anemonella , Anchusaو Isopyrumگزارش شده است (شکل ۱-۱).

    زنگ قهوه ای علاوه بر گندم به Aegilops و Agropyron نیز حمله می کند. اوردیوسپورها به قطر ۱۵۳۰ میکرومتر، نیمه کروی و قرمز مایل به قهوه ای با ۳-۸سوراخ تندشی به صورت پراکنده در سطح، خاردار و ضخیم هستند (شکل ۱-۲). دمای بهینه برای ایجاد آلودگی حدود ۲۰°C یعنی حدواسط زنگ زرد و سیاه است.

    تلیوسپورها مانند زنگ زرد، در انتها گرد و مسطح هستند. گاهی تلیوسپورها ممکن است، تشکیل نشوند .

    P . triticina به سرعت در دمای C 22-15، موقعی که رطوبت عامل محدود کننده نباشد، رشد می کند (جدول۱-۱). تاکنون ۲۲۸ نژاد فیزیولوژیک برای زنگ قهوه ای گندم شناسایی شده است. نژادهای۱۲، ۴۵، ۵۴، ۵۷، ۸۴ و ۱۷۶ و بیوتیپ ۸۴A در منطقه آذربایجان شرقی و اردبیل حضور دارند . عامل بیماری به تازگی به نام Puccinia persistens subsp. triticinaتغییر یافته است.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    شکل۱-۱ چرخه زندگی Puccinia triticina  عامل زنگ قهوه ای گندم

    شکل ۱-۲ اوردیوسپورهای Puccinia triticina

    جدول ۱-۱ شرایط مناسب مورد نیاز زنگ قهوه ای / برگ گندم

    منبع : کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران

    نویسنده : دکتر بهرام شزیف نبی

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *