۱- تهویه طبیعی
تهویه طبیعی بر مبنای حرکت طبیعی هوا استوار است که در اثر فشار باد با تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه ایجاد می‌شود. در روش تهویه با پنجره سقفی، گرادیان حرارتی درون گلخانه به وسیله انرژی خورشید که اشیای داخلی را گرم می‌کند، به وجود می‌آید و در نتیجه هوای داخل گلخانه گرم می‌شود. هوای گرم که سبک‌تر است بالا می‌رود و از پنجره‌های سقفی خارج می‌شود و بوسیله پنجره کناری هوای خنک به گلخانه وارد می‌شود.
بیشینه تهویه طبیعی در فصل‌های سرد سال اتفاق می‌افتد که تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه بیشینه است و در این زمان کمترین نیاز به تهویه وجود دارد. برعکس در فصل‌های گرم سال تفاوت دمای داخل و بیرون گلخانه کم است و تهویه طبیعی کمیته است، درحالیکه بیشترین نیاز به تهویه وجود دارد. در این زمان نیروی باد عامل اصلی تهویه طبیعی در گلخانه است.
تهویه طبیعی از طریق پنجره‌های سقفی و کناری:
تهویه طبیعی از طریق پنجره‌های سقفی و کناری زمانی موثر است که مساحت پنجره‌ها یک سوم مساحت کف گلخانه باشد. مساحت پنجره‌های سقفی باید کمینه یک پنجم (۲۰ درصد) مساحت کف گلخانه باشد. بهتر است مساحت پنجره‌های سقفی و کناری یکسان باشند. می‌توان پنجره‌های کناری و سقفی را به ترموستات وصل نمود تا زمان باز و بسته شدن آن‌ها تنظیم شود. در مناطق بادخیز، پنجره‌های سقفی باید در خلاف جهت باد غالب باز شوند. جریان هوا از طریق این پنجره‌ها باعث مکش نسبی می‌شود که به خروج هوا از گلخانه کمک می‌کند. به علت افزایش هزینه انرژی الکتریکی، تهویه طبیعی کاربرد بیشتری پیدا کرده است.
۲- تهویه گلخانه با پنکه
پنکه‌ها به تنهایی برای تهویه گلخانه‌های پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هوای تازه باید از بیرون گلخانه وارد شود تا جای هوای خارج شده توسط پنکه خارج کننده هوا را بگیرد. بنابراین پنجره یا پنجره‌هایی در دیوار جانبی یا انتهایی گلخانه و در مقابل پنکه ایجاد می‌شوند
ابعاد پنجره وارد کننده هوا:
اندازه پنجره وارد کننده هوا خیلی مهم است. اندازه پنجره واردکننده هوا باید ۱/۲۵ تا ۱/۵ برابر بزرگتر از چارچوب پنکه باشد تا هوای تازه کافی وارد گلخانه شود. به ازای هر ۲۸ متر مکعب حجم هوا در دقیقه (ظرفیت پنکه) باید پنجره‌ای به مساحت ۱۳ متر مربع ایجاد نمود. همچنین از تقسیم ظرفیت پنکه (متر مکعب هوا در دقیقه) بر عدد ۲۱۳/۵ می‌توان مساحت پنجره مورد نیاز بر حسب متر مربع را محاسبه نمود
محل نصب پنجره وارد کننده هوا:
پنجره وارد کننده هوا و پنکه باید کمینه ۹۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح گیاهان باشند تا هوای سرد وارد شده با هوای گرم داخل گلخانه مخلوط و باعث سرمازدگی گیاهان نشود. معمولا پنکه در یک طرف و پنجره در طرف دیگر گلخانه قرار داده می‌شود. بهتر است به پنجره واردکننده هوای تازه و پنکه خارج کننده هوا ترموستات متصل شود تا در مواقع مورد نیاز، پنجره باز یا بسته و پنکه روشن یا خاموش شود.
لازم است پنجره واردکننده هوا و پنکه همزمان کار کنند. اگر باز شدن پنجره همزمان با روشن شدن پنکه نباشد، باید پنکه را طوری تنظیم کرد تا ۱۰-۸ ثانیه دیرتر باز شود یا پنجره وارد کننده هوا را به ترموستات جداگانه‌ای وصل نمود تا بین دمای ترموستات پنکه و پنجره ۲ – ۳ درجه سانتی‌گراد فاصله باشد، به عبارت دیگر پنجره وارد کننده هوا زودتر باز شود.
روش پوشال و پنکه:
در این روش در مقابل پنکه‌ها، پوشال مرطوب بکار رود که جهت خنک کردن گلخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. پنکه ها باید در خلاف جهت باد غالب منطقه نصب شوند. استفاده از چندین پنکه کوچک و دو سرعته بهتر از یک یا دو پنکه بزرگ است.
منابع:
۱- کتاب مدیریت گلخانه (جلد اول)، انتشارت سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.
۲- کتاب مدیریت گلخانه، تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای، انتشارات سلسبیل.
دیدگاهتان را بنویسید