راندمان آب در گیاهان:
راندمان استفاده از آب برحسب مقدار آبی که در ساختن هر واحد وزن خشک تولید می گردد و این نمایه بخصوص در مواردی که منابع آب محدود است حائز اهمیت می باشد. راندمان آب در گیاهان مختلف بسیار متغیر است. بطور کلی با افزایش محصول ماده خشک راندمان آب نیز بالا می رود، زیرا تولید مواد خشک سریعتر از تلفات آب می باشد.
بنابراین اگر تراکم گیاهان پر محصولی که دارای ریشه های عمیق می باشند در حد مطلوب بوده و به مقدار کافی کودپاشی شوند، مقدار راندمان آبیاری آنها نیز افزایش می یابد. ولی حتی در شرایط مطلوب نیز برای تولید هر واحد وزن خشک بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ واحد آب مصرف می گردد.
عامل کاهش دهنده تلفات آب در گیاهان:
دلیل کم بودن تلفات آب در گیاه این است که ساختمان فعال سنتز کننده نور موجب می شود مقدار زیادی اکسیدکربن وارد و مقدار زیادی بخار آب خارج گردد. تنها استثناء در بین گیاهان زراعتی آناناس است که گفته می شود میزان تولید مواد خشک آن در سال معادل نیشکر است، در صورتی فقط ۱۰ یا ۲۱ درصد آن آب مصرف می کند.
کم بودن تلفات آب به این دلیل است که روزنه های آناناس تمام وقت روز بسته می باشند. آناناس دارای مکانیسم اسید کراسولاسه آن بوده و قادر است دی اکسیدکربن را بصورت اسیدهای آلی در شب ذخیره نموده و در طول روز آن را به کربوهیدرات مبدل سازد. راندمان استفاده از آب در آناناس ۲۰ گرم ماده خشک به ازاء مصرف هر کیلوگرم آب است.
استفاده از مواد شیمیائی تقلیل دهنده تعرق تا بحال عملی نشده است. ظاهرا امید بخش ترین روش در افزایش راندمان آب این نیست که میزان استفاده از آب کاهش یابد، بلکه افزایش مواد خشک می باشد. رسیدن به حداکثر راندمان استفاده از آب عملی نیست، زیرا برای کسب آن لازم است که احیانا حداکثر محصول تقلیل پیدا کند و این در اغلب مواقع بصرفه نمی باشد. مثلا ممکن است با افزایش دفعات آبیاری مقدار محصول افزایش پیدا کند ولی اگر میزان آبیاری زیاد شود مقدار محصول به ازاء هر واحد آب مصرف شده تقلیل می یابد.
منبع : کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
دیدگاهتان را بنویسید