گندم مهم ترین غله زراعی دنیا

گندم مهم ترین غله زراعی دنیا است که سهم بسزایی در تامین غدای انسان بر عهده دارد. و حدود ۶۰ درصد کل کالری مورد نیاز انسان را تامین می نماید. مهمترین کشورهای تولید کننده گندم شامل آمریکا، کاناداد، استرالیا و ژاپن هستند.

گندم : Wheat
نام علمی: Triticum

تقسیم بندی گندم

گندم را براساس خصوصیات مختلف آن طبقه بندی می نمایند که در زیر به آن اشاره می شود:

١- تقسیم بندی بر اساس زمان کشت گندم

بر این اساس گندم به دو دسته زمستانه و بهاره تقسیم بندی می شود. گندم زمستانه در اواخر فصل تابستان کاشت می شود و در پائیز و تا رسیدن زمستان جوانه می زد و در طول فصل سرما در حال رویش باقی می ماند و با فرا رسیدن بهار و گرم شدن مجدد هوا برداشت می شود. کشت این نوع گندم در مناطقی که زمستان بسیار سرد نداشته باشد مناسب است. چون در صورت بروز سرمای شدید و یخبندان احتمال از بین رفتن جوانه این گیاه وجود دارد.

مناطق عمده کاشت گندم زمستانه اروپای شمال غربی است. گندم بهاره معمولا در فصل بهار کشت می شود و در اواخر فصل تابستان یا پاییز برداشت می شود. لذا ماندگاری این گندم در خاک کوتاه است و برای مناطقی که زمستان سرد دارند مانند کانادا این نوع گندم ها مناسب تر هستند. گندم های بهاره معمولا آندوسپرم بلوری یا شفاف دارند و برای نانوایی مطلوب هستند.

۲- تقسیم بندی بر اساس رنگ ظاهری

گندم ها بر اساس رنگ پوسته به دسته گندم های قرمز، سفید و نارنجی تقسیم بندی می شوند. دلیل رنگ پوسته متفاوت تفاوت در مقدار و نوع رنگ دانه های موجود در لایه سبوس است. این رنگ دانه معمولا کاروتن و گزانتوفی است که نسبت این دو و مقدار آن ها در بروز رنگ نهایی محصول موثر است.

۳- تقسیم بندی بر اساس سفتی و نرمی دانه

بر این اساس گندم ها به دو دسته سخت و نرم و در مواردی بسیار سخت تقسیم بندی میشوند. معمولا سختی دانه بام مقدار پروتئین آن در ارتباط مستقیم است و یک خصوصیت ژنتیکی گیاه محسوب می شود. همانطور که اشاره شد سخت بودن دانه پر انرژی لازم جهت آسیاب کردن آن موثراست و همچنین احتمال آسیب فیزیکی دانه های سخت (شکستگی آنها و آسیب به گرانول های نشاسته ) در حین آسیاب کردن بیشتر است.

جشنواره پاییزه

جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع

همین الآن خرید کنید

گندم مهم ترین غله زراعی دنیا

۴- تقسیم بندی بر اساس کاربرد

گندم نانوایی (Triticum aestivum) که عمدتا برای تولید نان به کار وجزء گندم های سخت به شمار می رود، درصد پروتئین دانه ۱۰-۱۳% است و گلوتن مرطوب آن ها بیشتر از۲۵ درصد است.
گندم ماکارونی (Triticum duruum) که جزء گندم های بسیار سخت و شفاف به شمار می آید. درصد پروتئین آن معمولا بالای ۱۳% است. به آرد حاصل از این نوع گندم سمولینا می گویند. مقدار گلوتن مرطوب آن معمولا بیش از ۳۰ درصد است.
گندم مخصوص کیک، بیسکوییت و شیرینی (Triticum compactum) یا (wheat club) که از نوع گندم های نرم هستند. میزان پروتئین آن ها حدود ۷-۱۱ درصد است. مقدار گلوتن مرطوب آرد حاصل حدود ۲۰ درصد یا کم تر است.
گندم علوفه ای معمولا برای تغذیه دام و طیور به کار می رود و عمدتا گندم های نامرغوب و آسیب دیده را شامل می شود.
گندم چند منظوره در برخی کشورهای جهان مانند کانادا، برخی واریته های گندم مانند پرایری کاشت می شود که قابلیت مصرف برای تولید نان، کیک و شیرینی را داراست.

۵- تقسم بندی گندم براساس خصوصیات گیاهشناسی

گندم متعلق به خانواده گرامینه تیره هورده آو جنس تریتکوم است و دارای گونه ها و واریته های مختلفی است. انواع تجاری شامل موارد زیر هستند:

تریتیکوم مئوکو کوم د گندم دیپلوئید ۱۴ =۲X =2n )
تریتیکوم تور چیدم (گندم تتراپلوئید ۲۸= ۲n=4x)
تریتیکوم دروم (گندم تتراپلوئید ۲۸= ۲n = 4x )
ترتیکوم استیووم (گندم هگزا پلوئید ۴۲ = ۲n= 6x )

از بین چهار دسته فوق گونه استیووم جهت تهیه نان و گونه های دیگر جهت تهیه ماکارونی مناسب هستند. سایر واریته های گندم شامل T. dicococcuum(کلام امیر) T. persicum (گندم پرشیا یا ایرانی) ،T. Polonieun (گندم لهستانی) T. spelta(گندم اسپل) T. macha (گندم ماکا) هستند که از لحاظ تعداد کروموزوم با یک دیگر متفاوت اند.

گندم غله زراعی دنیا

۶- تقسیم بندی بر اساس محل رشد

برای مثال گندم های اروپایی، استرالیایی، آمریکایی. و همچنین بر اساس مطالب گفته شده می توان گندم قرمز سخت بهاره یا سفید نرم زمستانه داشت که مجموع تقسیم بندی های گفته شده برای تعیین دقیق تر خصوصیات محصول به کار رود.