با گیاهشناسی کلزا آشنا شوید
کلزا گیاهی یکساله از تیره چلیپائیان و جنس براسیکا (Brassica) می باشد. در این جنس انواع کلم مثل کلم غده ای و خردل سیاه و غیره وجود دارد. کلزا معمولا به دو صورت پاییزه و بهاره کشت می شود.
کلزا به طور طبیعی از دو رگ گیری و اضافه شدن کروموزوم های شلغم روغنی (B.compestris) و یک کلم وحشی به نام (B.oleracea) بدست می آید. به طوری که شلغم روغنی دارای ۱۸ کروموزوم و کلم وحشی دارای ۲۰ کروموزوم می باشند و این باعث شده کلزای معمولی گیاهی دیپلوئید با ۳۸ کروموزوم باشد. یکی از ویژگی های انواع براسیکا دارا بودن مواد ثانوی مثل گلوکزینولات می باشد که دارای استرامینو اسید گوگرددار با ساختمان زنجیره های جانبی مختلف است.
-
گیاهشناسی گل و گل آذین کلزا
گل کلزا به رنگ زرد روشن و دارای چهار کاسبرگ، چهار گلبرگ و شش پرچم که دو پرچم کوتاه تر از بقیه بوده و مادگی دوبر چه ای است. گل آذین این گیاه از نوع خوشه ای باز می باشد و میوه آن خورجین است. ظاهر شدن گل ها در کلزا طی یک روز انجام پذیرفته و گلدهی تمامی گیاه ۳ تا ۵ هفته به طول می انجامد. آب و هوای خنک باعث به طول انجامیدن و حرارت بالا باعث سرعت گلدهی گیاه می شوند. گلدهی گیاه از پایین گل آذین شروع و به بالا ختم می گردد.
-
تعداد دانه در بوته کلزا
کلزا گیاهی خودگشن است و اگرچه حشرات در گرده افشانی گیاه دخالت دارند اما باعث تغییر معنی دار در تعداد خورجین در بوته یا تعداد دانه در بوته نمی شوند. تعداد دانه در هر خورجین بین ۱۶ تا ۲۰ عدد متغیر است که البته به ۴۰ عدد هم می رسد. بذر ارقام بهاره سنگین تر از پاییزه می باشد.
-
گیاهشناسی ساقه کلزا
کلزا در تراکم کم تولید ساقه های بلند گاهی به طول ۲ متر نموده که دارای انشعابات فراوانی می باشد.
-
گیاهشناسی برگ کلزا
برگ های کلزا در مرحله رشدی رزت طویل، عریض با حاشیه صاف بوده که پس از ساقه رفتن حاشیه برگ ها به صورت مضرس می شود. رنگ برگ های کلزا سبز مایل به آبی و نوک تیز و فاقد دمبرگ می باشد. تعداد برگ در ارقام بهاره حدود ۶ تا ۱۲ و در ارقام پاییزه به حدود ۴۰ برگ می رسد.
-
گیاهشناسی ریشه کلزا
گیاه کلزا دارای ریشه مستقیم و توسعه یافته ای است که با عمق ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی متری خاک نفوذ پیدا می کند و این امر باعث ایجاد مقاومت به خشکی در گیاه می گردد. البته رشد ریشه گیاه و نفوذ آن به اعماق در خاک های فاقد مواد آلی و سفت محدود می گردد.
منبع: کتاب زراعت گیاهان صنعتی وعلوفه ای، انتشارات دانشگاه پیام نور.
دیدگاهتان را بنویسید