جنس اسکلت بستگی به قیمت آن در منطقه، قابلیت دسترسی، شرایط آب و هوایی و شکل گلخانه دارد. اسکلت گلخانه باید سبک، محکم، دارای هزینه اولیه و نگهداری کم بوده و دارای کمینه سایه اندازی باشد. اسکلت گلخانه باید در برابر وزش باد با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت مقاومت نماید.
انواع اسکلت گلخانه عبارتند از :
۱- چوب
استحکام چوب کمتر از آهن و آلومینیم است و نور کمتری را به داخل گلخانه وارد می‌کند. قابلیت هدایت حرارت چوب کم است و باید آن را با مواد نفتی از جمله نفتنات مس ۲ درصد یا نفتنات روی (Cuprinol) آغشته کرد. ارسنات مس (CCA) یا ارسنات مس آمونیوم (ACA) مواد نگهدارنده مناسبی برای استفاده در گلخانه هستند.
هرگز نباید چوب را با موادی از جمله جوهر قطران یا کریوزوت (Creosote) و پنتاکلروفنول (Pantachlorophenol) رنگ کرد، چون دود حاصل از این مواد سمی بوده و برای گیاه مضر است. از چوب انواع درختان از جمله درخت غول یا درخت ماموت (Redwood)، درخت سلیمان (Cedrus)، درخت کاج و درخت سرو (Cupressus) به عنوان اسکلت گلخانه استفاده می‌شود.
قارچ‌ها با تغذیه از چوب باعث پوسیدگی آن می‌شوند، چون قارچ‌ها در دمای ۲۹ – ۲۱ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی بیش از ۲۰ درصد رشد می‌کنند و گلخانه دارای این شرایط مطلوب برای رشد قارچ‌ها می‌باشد. روش تجاری مقاوم کردن چوب ولمانیزه کردن (Wolmanizing) نامیده می‌شود که در آن چوب را در نمک قرار داده، سپس چوب تیمار شده با نمک را در اطاقی با فشار زیاد قرار می‌دهند و نمک با فشار وارد چوب می‌شود. عیب چوب هزینه بالا و نیاز به نقاشی مداوم است.
۲- آهن
استحکام و قابلیت انتقال حرارت در آهن بیشتر از چوب، ولی هزینه اولیه آن بالاتر است انقباض و انبساط آهن در اثر تغییرات دما باعث شکستگی تعدادی از شیشه‌ها می‌شود، به ویژه اگر اسکلت خوب نصب نشده باشد. به همین دلیل در گلخانه‌های با اسکلت فلزی لازم است شیشه‌ها با زوارهای قاب (پنجره ها) فاصله مناسبی داشته باشند، در غیر این صورت در اثر انقباض و انبساط آهن شیشه‌ها می‌شکنند. در اسکلت‌های منحنی از لوله آهنی استفاده می‌شود.
برای مقاوم کردن آهن آن را با فلزات دیگر اندود می‌کنند. به عمل قرار دادن لعاب فلز روی (Zn) روی آهن گالوانیزه کردن (Galvanization) گویند و آهن سفید شده را آهن گالوانیزه یا سفید (Galvanized Iron) گویند. اگر عمل گالوانیزه کردن در شرایط گرم صورت گیرد (Hot- Dip Galvanization)، پوشش بهتری نسبت به گالوانیزه کردن سرد روی آهن ایجاد می‌شود.
در ساخت گلخانه‌های تونلی بر حسب مورد از لوله گالوانیزه با قطرهای مختلف استفاده می‌شود. اجزای اسکلت توسط پیچ و مهره به هم متصل می‌شوند و از جوش استفاده نمی‌گردد.
۳- آلومینیوم
آلومینیوم بیشتر در گلخانه‌های کوچک و فانتزی به کار می‌رود. هزینه اولیه آن بیشتر از آهن و قابلیت انتقال حرارت آن نیز بیشتر از چوب می‌باشد. برای مقاوم کردن آن را با فلزاتی مانند آهن ترکیب و آلیاژ آلومینیم تولید می کنند (Aluminium Alloys) که مقاومت آن شبیه فولاد و در برابر خوردگی از فولاد هم مقاوم تر است. خرپاهای اسکلت گلخانه کوانست از آلیاژ آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه ساخته می‌شود.
امروزه گلخانه‌های فلزی با جوش و بدون جوش ساخته می‌شوند و در صورت پیچ و مهره‌ای بودن از قیمت بالاتری برخوردار هستند و در عوض قابلیت جابجایی و انتقال دارند.
۴- دیوار حاجب
در برخی گلخانه های قدیمی یک دیوار جانبی بین سطح زمین و ابتدای اسکلت گلخانه قرار می‌گرفت که دیوار حاجب نامیده می‌شد. جنس این دیوار بتنی، بلوک سیمانی یا چوبی بود و معمولا استحکامی به گلخانه نمی داد. در گلخانه‌های جدید برای جلوگیری از کاهش عبور نور توسط این دیوار آن را درون زمین قرار می‌دهند. در گلخانه‌های با پوشش پلاستیک ابعاد دیوار حاجب معمولا ۵/۲ × ۱۵ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود تا پلاستیک به آن چسبانده شود.
دیوار حاجب باید کمینه ۱۵ سانتی‌متر زیر زمین باشد تا از ورود حیوانات کوچک به گلخانه جلوگیری کند. این دیوار باید به خوبی عایق کاری شود تا از هدر رفت گرما جلوگیری کند. گرما همچنین از طریق قسمتی از دیوار حاجب که در زمین قرار دارد به هدر می‌رود. برای جلوگیری از این هدررفت گرما، یک پوشش عایق پلی اورتان به ضخامت ۵ سانتی‌متر در ۱۰۰-۶۰ سانتی‌متری پایین دیوار حاجب قرار داده می‌شود. ارتفاع دیوار حاجب معمولا ۱۰۰ – ۱۰ سانتی‌متر است.
دیدگاهتان را بنویسید