تهویه زمستانی
در زمستان در زمانی که بخاری جهت افزایش دمای گلخانه و رساندن آن به میزان مورد نیاز رشد گیاه کار می‌کند، نیاز به تهویه می‌باشد. هوای تازه بیرون باید به گلخانه وارد و جای هوای گرم داخل گلخانه را بگیرد. چنانچه رطوبت بالای گلخانه در زمستان کم نشود، میزان رطوبت گلخانه به بیش از ۹۰ درصد افزایش می‌یابد و باعث گسترش کپک برگ و پوسیدگی ساقه و برگ گیاهان می‌شود. برای مثال رطوبت بیش از ۸۰ درصد باعث آلودگی گوجه فرنگی به کپک برگی می‌شود و کاهش رطوبت گلخانه با تهویه زمستانه به کمتر از ۷۰ درصد باعث کنترل این بیماری می‌شود.
علاوه بر مشکلات ناشی از گسترش بیماری‌ها، افزایش رطوبت گلخانه باعث خوردگی اجزای اسکلت گلخانه و کاهش عمر آنها و ایجاد شرایط نامناسب محیطی برای کارگران می‌شود. وقتی هوای گرم و مرطوب داخل گلخانه به علت سبکی بالا می‌رود به سطح پوشش و اجزای اسکلت گلخانه برخورد می‌کند. هوا در تماس با سطح سرد، خنک شده و دمای آن کاهش می‌یابد. چنانچه دمای سطح به زیر دمای نقطه شبنم هوا برسد، بخار آب بر روی سطح متراکم خواهد شد.
خارج کردن هوای مرطوب و جایگزین کردن با هوای تازه بیرون در جلوگیری از تراکم و سایر مشکلات ذکر شده، موثر می‌باشد. با افزایش میزان تهویه در زمستان نیاز گرمایی گلخانه افزایش می‌یابد، بنابراین لازم است که میزان تهویه طوری تنظیم گردد تا میزان خسارت در حد پایین نگهداشته شود و نیاز گرمایی نیز تا حد امکان کم باشد.
روش تهویه زمستانی گلخانه یا فن جت (Fan-Jet)
این روش از قسمت های زیر تشکیل شده است:
۱- کانال پلاستیکی سوراخ دار پلی اتیلنی:
قطر سوراخ ۷/۵ سانتی‌متر و فاصله بین آنها ۷۵ سانتی‌متر است. محل نصب کانال قسمت فوقانی گلخانه و در امتداد طول گلخانه است.
۲- پنکه ایجاد کننده فشار:
این پنکه به یک سر کانال پلاستیکی وصل می‌شود و هوای سرد وارد شده به گلخانه را به داخل کانال پلاستیکی هدایت می‌کند.
۳- پنجره ورود هوای تازه:
با باز شدن آن هوای تازه از بیرون گلخانه وارد گلخانه می‌شود.
۴- ترموستات کنترل کننده:
ترموستات روشن شدن پنکه ایجاد کننده فشار، پنکه خارج کننده هوا و پنجره ورود هوا را به عهده دارد.
۵- پنکه هواکش یا خارج کننده (Exhaust – Fan):
این پنکه‌ها روی دیوار گلخانه نصب می‌شوند و بعد از ورود هوا به داخل گلخانه آن را خارج می‌کنند و خلای نسبی در گلخانه به وجود می‌آورند. بیشینه فاصله بین پنکه ایجاد کننده فشار و خارج کننده هوا ۶۵ متر است. در زمان نیاز به تهویه، ترموستات پنکه هواکش (خارج کننده) را به کار می‌اندازد، کرکره ورودی هوا را باز می‌کند و پنکه ایجاد کننده فشار را روشن می‌کند.
در اثر خلای ایجاد شده در گلخانه هوای سرد از طریق کرکره وارد گلخانه می‌شود. پنکه ایجاد کننده فشار در ابتدای کانال توزیع پلی‌اتیلنی به کار می‌افتد، تا هوای خنک وارد شده را بمکد، چون ابتدای کانال توزیع از پنجره کرکره ای ۲۰-۳۰ سانتی‌متر فاصله دارد. هوای سرد تحت فشار در کانال توزیع از سوراخ‌هایی که در دو طرف کانال قرار دارند، با فشار بیرون می‌زند.
هوای سردی که لوله را ترک می‌کند تا مسافتی حدود ۳۰-۲۰ برابر قطر سوراخ با هوای گرم داخل گلخانه مخلوط می‌شود. مخلوط شدن هوای سرد با هوای گرم باعث معتدل شدن هوای سرد شده و از سرمازدگی ناگهانی گیاهان جلوگیری می‌کند. مخلوط هوای خنک شده به علت سنگین بودن به آرامی پایین می‌آید و محیط گیاهان را خنک می‌کند.
منابع:
۱- کتاب مدیریت گلخانه (جلد اول)، انتشارت سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.
۲- کتاب مدیریت گلخانه، تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای، انتشارات سلسبیل.
دیدگاهتان را بنویسید