موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی
موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی: بدنه یکی از قطعات اصلی موتور کمباین است. در بدنه سوراخ‌هایی استوانه شکل تعبیه شده‌اند که هر یک از آنها را سیلندر می‌نامند. در درون بدنه و اطراف این سیلندرها در موتورهای آب خنک، حفره‌هایی قرار دارند که آب در آنها جریان می‌یابد تا بدنه سیلندرها را خنک کرده و از ذوب شدن یا چسبیدن سیلندر و پیستون جلوگیری نماید. بدنه موتورهای هوا خنک به جای این حفره‌ها دارای پره‌هایی در سطح خارجی خود هستند که جریان هوا آن را خنک می‌کند.
روی بدنه موتور، اندام‌های مختلفی وصل می‌شوند. پمپ بنزین، کاربراتور، کویل، دلکو، مولد برق، موتور استارت و فیلتر روغن موتور. در موتورهای بنزینی و پمپ گازوئیل و پمپ افشانک (پمپ انژکتور) صافی‌های سوخت، فیلتر روغن موتور، مولد برق و موتور استارت، در موتورهای دیزلی از آن جمله هستند. در موتورهای آب خنک از آنجائیکه امکان انجماد آب به دلیل سرمای زیاد و یا کم بودن ضد یخ و به تبع آن ترکیدگی بدنه وجود دارد برای احتیاط پولک‌هایی در جای جای بدنه پرس شده‌اند که در صورت وقوع این حادثه بیرون می‌پرند.
موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی
اجزای موتور کمباین
پیستون
پیستون کمباین قطعه‌ای استوانه‌ای شکل است که فقط یک سر آن مسدود است. قطر پیستون کمی کوچکتر از قطر سیلندر می‌باشد. لذا برای جلوگیری از فرار سوخت از کناره‌های آن، رینگ‌های فولادی و فنری در نزدیک سر پیستون تعبیه شده اند. این رنگ‌ها را رینگ‌های فشاری می‌نامند. تعداد این رینگ‌ها در موتورهای بنزینی معمولا دو حلقه ولی در موتور گازوئیلی معمولا سه حلقه است. رینگ دیگری نیز در زیر این رینگ‌ها قرار دارد. این رنگ برای روغن کاری تعبیه شده است و رینگ روغن نامیده می‌شود.
پیستون-کمباین
-
رینگ روغن
تعداد رینگ روغن در موتورهای بنزینی یک حلقه ولی در موتورهای دیزلی معمولا دو حلقه است. سوراخی سر تا سری در بدنه پیستون تعبیه شده است که انگشتی پیستون در آن قرار می‌گیرد. انگشتی پیستون لوله‌ای فولادی است که یک طرف بسته پیستون را به پیستون پیوند می‌دهد. دو خار حلقه‌ای شکل در دو طرف انگشتی قرار دارند تا انگشتی را در جای خود نگهدارند. دسته پیستون دارای یک سر کوچک است که سوراخی در آن تعبیه شده است.
سر دیگر آن نسبتا بزرگ بوده و دو تکه است. قطعه متحرک، کپه یاتاقان متحرک نامیده می‌شود. این که با دو پیچ به دسته پیستون بسته می‌شود تا سوراخی را بوجود آورد که میل لنگ در آن قرار می‌گیرد. مجموعه کپه و انتهای بزرگ دسته پیستون، یاتاقان متحرک نامیده می‌شود. هر دسته پیستون دارای یک یاتاقان متحرک است و تعداد پیستون‌ها با تعداد سیلندرهای موتور برابر می‌باشد. بنابراین تعداد یاتاقان‌های متحرک با تعداد سیلندرها برابر است.
میل لنگ
پیستون در درون سیلندر حرکت رفت و برگشتی دارد. چنین حرکتی مورد استفاده چندانی ندارد مگر آنکه به حرکت دورانی تبدیل شود. میل لنگ قطعه‌ای است که این کار را به عهده دارد. میل لنگ در محل مخصوصی که روی آن تعبیه شده به زیر بدنه موتور متصل می‌شود. در همین محل در زیر بدنه، نیم دایره‌ای تعبیه شده است که همانند یک کپه ثابت می‌باشد. یک کپه متحرک نیز وجود دارد که با دو پیج روی کپه ثابت بسته می‌شود تا میل لنگ را در خود جای دهد. مجموعه این دو کپه ثابت و متحرک یاتاقان ثابت نامیده می‌شود. بنابراین یک موتور چهار سیلندر دارای چهار یاتاقان متحرک ولی پنج یاتاقان ثابت است. یاتاقان‌های ثابت یاتاقان‌هایی هستند که در امتداد یک خط راست قرار می‌گیرند. همچنین به منظور روغن کاری یاتاقان‌ها شیارهای کانال شکلی در میل لنگ‌ها ایجاد شده‌اند.
میل-لنگ-کمباین
چرخ لنگر
انتهای میل لنگ به یک چرخ لنگر پیج می‌شود. چرخ لنگر قطعه‌ای نسبتا بزرگ و سنگین و دایره شکل است. پیرامون این اندام چرخ دنده‌ای سوار شده است که چرخ دندانه موتور در هنگام زدن استارت برای روشن کردن موتور با آن درگیر می‌شود. با این عمل، میل لنگ چند دور می‌گردد تا موتور روشن شود. چرخ لنگر به منظورهای زیر تعبیه شده است:
الف – یکنواخت کردن سرعت متغیر میل لنگ. به همین سبب آن را سنگین می‌سازند.
ب – راه اندازی موتور: دنده استارت با دنده چرخ لنگر درگیر می‌شود تا موتور روشن شود.
ج. سوار کردن اجزاء اصلی کلاچ موتور روی آن – همه موتورها دارای کلاچ هستند.
میل بادامک یا میل سوپاپ
میل بادامک در موتورهای بنزینی دو وظیفه دارد: یکی باز کردن و بستن سوپاپ مخلوط هوا و سوخت و سوپاپ‌های دود و دیگری گرداندن میل دلکو پمپ روغن. کار اول توسط بادامک انجام می‌شود و کار دوم بوسیله چرخنده‌ای که روی میل بادامک قرار دارد. در موتورهای دیزلی که دلکو وجود ندارد و پمپ روغن نیز حرکت خود را از چرخ دنده سر میل لنگ می‌گیرد، وظیفه میل بادامک فقط همان کار اول یعنی باز و بسته کردن سوپاپ‌ها است. این موضوع، یک وجه تشخیص میان میل بادامک‌های موتور بنزینی و میل بادامک‌های موتور دیزلی است.
میل بادامک موتور دیزلی فاقد این چرخ دنده است و برای باز و بسته کردن هر سوپاپ، یک بادامک تعبیه شده است. بنابراین یک موتور چهار سیلندر هشت سوپاپ دارد و دارای هشت بادامک روی میل بادامک می‌باشد. هر دو بادامک مربوط به یک سیلندر، با زاویه خاصی نسبت به یکدیگر تعبیه شده‌اند تا ترتیب زمانی باز و بسته شدن سوپاپ ها، ارتفاع باز شدن سوپاپ‌ها و همپوشانی آنها تأمین گردد. در هر بادامک یک سیلندر نیز با زاویه خاصی نسبت به سایر جفت بادامک‌ها قرار داده شده‌اند تا ترتیب احتراق با انفجار در موتور رعایت شود.
میل-سوپاپ-کمباین
سر سیلندر
یکی از وظایف سر سیلندر، مسدود کردن قاعده بالای استوانه با سیلندر می‌باشد. با استقرار پیستون در درون سیلندر، این کار، تأمین فضای مسدود برای انفجار یا احتراقی را کامل می‌کند. سر سیلند نیز همانند بدنه حاوی قطعات زیر است:
- حفره‌های آب در موتورهای آب خنک
- پولک‌های آب
- دالان‌های ورود و خروج روغن از کارتر
- سوراخ پیچ‌های اتصال سر سیلندر به بدنه
- میله‌های فشار دهنده و کانال‌های عبور آنها
- میل اسبک و اسبک‌ها
- پایه‌های میل اسبک
- سوپاپ‌های هوا و دود
-
سوپاپ ها
هر سیلندر دست کم دارای دو سوپاپ یکی برای ورود مخلوط سوخت و هوا (موتور بنزینی یا موتور گازوئیلی) و دیگری برای خروج دود است. معمول‌ترین روش استقرار سوپاپ‌ها به صورت عمودی و در سر سیلندر می‌باشد. هر سوپاپ از دو بخش به نام‌های سر سوپاپ و ساق سوپاپ تشکیل می‌شود. سر سوپاپ قسمت دایره‌ای شکل است که پهلوی آن با زاویه حدود ۴۵ درجه زاویه داده شده است. به وسط این دایره میله‌ای پیوند خورده است که ساق سوپاپ نامیده می‌شود. نزدیک به انتهای ساق سوپاپ بریدگی مخروطی شکل ایجاد شده است. این بریدگی محل استقرار کبه‌های قفل کننده سوپاپ است.
سر سوپاپ‌های دود و هوا معمولا یک اندازه نیستند. سر سوپاپ دود در برخی و سر سوپاپ هوا در برخی دیگر از موتورها بزرگتر هستند. سوپاپ باید همیشه بسته باشد مگر زمانی که بادامک، میل بادامک آن را مجبور به باز شدن نماید. برای بسته نگه داشتن سوپاپ از یک فنر تو در تو و نسبتا قوی استفاده می‌شود. برای نگه داشتن این فنرها از یک پولک و قفل سوپاپ استفاده می‌شود. پولک روی فنر نشسته و قفل که به صورت دو کپه‌ای مخروطی است، اطراف بریدگی ساق سوپاپ را پوشانده و در عین حال در سوراخ وسط پولک فرو می‌رود. این دو قطعه کپه‌های قفل نیز نامیده می‌شوند.
سوپاپ-کمباین
موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی
-
دمای سوپاپ ها
سوپاپ‌های هوا و دود از قطعاتی هستند که سر آنها در درون فضای انفجار قرار دارد و بر این اساس بسیار گرم می‌شوند. برای خنک کردن آنها از حفره‌های آبی شبیه به حفره‌های آب بدنه استفاده می شوند. برای باز کردن سوپاپ‌ها باید از یک سیستم اهرمی بهره گرفت. یک قطعه که دارای حرکت الاکلنگی است این کار را انجام می‌دهد. این قطعه به سبب داشتن این نوع حرکت – الاکلنگی – اسبک نامیده می‌شود. برای هر سوپاپ یک اسبک لازم است. هر اسبک دارای سوراخی در وسط است که لوله‌ای به نام میل اسبک از میان آن می‌گذرد.
مکانیسم هوا و سوخت رسانی در کمباین
۱- هوارسانی
اکسیژن مورد نیاز اشتعال سوخت، از هوا تأمین می‌شود. برای سوخت هر لیتر بنزین بیش از ۹۰۰۰ لیتر هوا مصرف می‌شود. اگر مصرف ساعتی یک خودرو را ۱۰ لیتر فرض کنیم در هر ساعت ۹۰۰۰۰ لیتر هوا لازم است. روی بدنه همه موتورها فیلتری به نام نفس کش موتور برای تهویه فضای کارتر و گازهای تبخیر شده روغن نصب می‌شود. برای حفظ محیط زیست، این فیلتر را به صافی با فیلتر هوا متصل می‌کنند تا بخار روغن همراه با هوا به سیلندرها مکیده شده و بسوزد.
۲- سوخت رسانی
دستگاه سوخت‌رسانی در موتور بنزینی کاربراتور و در موتورهای گازوئیلی، پمپ افشانک و پمپ انژکتور است. کاربراتور وسیله‌ای است برای مخلوط کردن بنزین و هوا. بنزین از باک توسط پمپ بنزین مکیده شده و به ظرف شناور کاربراتور می‌ریزد. کاربراتور دارای لوله‌ای در مخروطی است که ونتوری نام دارد. لوله باریکی از ته ظرف شناور به وسط کوچکترین سطح مقطع بین این دو مخروط امتداد می‌یابد که فواره اصلی (ژیگلور) نامیده می‌شود. جسم شناور در ظرف شناور به شکلی تنظیم شده است که آن را پایین‌تر از انتهای فواره نگه می‌دارد.
موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی
۳- پمپ بنزین
این پمپ معمولا از نوع دیافراگمی است. شیطانکی به این دیافراگم متصل است. سر شیطانک روی بادامکی قرار می‌گیرد که شکل آن با بادامک‌های سوپاپ‌های روی میل بادامک تفاوت داشته و به خوبی قابل تشخیص است. با چرخیدن میل سوپاپ این بادامک نیز چرخیده و شیطانک را بالا و پایین می‌برد. شیطانک به نوبه خود، دیافراگم را بالا و پایین می‌برد. با پایین رفتن دیافراگم، غشاء لاستیکی خلائی در پمپ ایجاد می‌شود که بنزین را از مخزن می‌مکد.
با بالا رفتن دیافراگم، مجرای ورود بنزین بسته شده و مجرای خروج باز می‌شود. بنزین از این مسیر به ظرف شناور کاربراتور روان می‌شود. بعضی از پمپ‌ها به فیلتری برای تصفیه و تمیز کردن بنزین مجهزند. پمپ بنزین دارای زبانه‌ای است که با آن می‌توان پمپ را به طور دستی به کار انداخت. این کار هنگامی که مدار سوخت‌رسانی هوا گرفته باشد ضروریست. پمپ بنزین را پمپ دستی با پمپ سه گوش نیز می‌نامند.
۴- کاربراتور کمباین (Carburetor)
کاربراتورهای متنوعی متناسب با ساختمان، طرز کار و تنظیمات گوناگون ساخته شده اند. قطعات اصلی کاربراتور شناور، سوزن شناور، ظرف شناور، فواره اصلی، لوله دو مخروطی، پروانه گاز و ساسات را شامل می‌شود. با ورود بنزین به ظرف شناور، شناور بالا رفته تا به سطح تنظیم شده برسد. در این حالت سوزن شناور، مجرای ورود بنزین را می‌بندد به شکلی که سطح بنزین همواره ثابت می‌ماند. با خروج بنزین از فواره، شناور پایین می‌رود و مجرای ورود بنزین باز می‌شود تا سطح بنزین مجددا به ارتفاع قبلی برسد.
- لوله دو مخروطی
ویژگی لوله دو مخروطی این است که سرعت هوا در جایی که سطح مقطع کوچک می‌شود، افزایش می‌یابد. این افزایش سرعت عامل مکش بنزین از فواره اصلی است. به همین سبب فواره در این کمترین سطح مقطع مستقر می‌شود.
با باز و بسته کردن پروانه گاز بوسیله پدال گاز مقدار مخلوط بنزین و هوای ورودی به سیلندر زیاد و کم شده و سرعت موتور و در نهایت سرعت پیشروی خودرو زیاد و کم می‌شود. دریچه ساسات ممکن است خودکار با دستی باشد. برای بهتر روشن شدن موتور در هوای سرد، ساسات را باید تا نیمه یا تمام بست تا مخلوط بنزین و هوا غلیظ شود. بعد از گرم شدن موتور باید آن را کاملا باز کرد در غیر اینصورت موتور یا بد کار می‌کند یا خاموش می‌شود. موتور سرد باید با سرعت بالا و در جا کار کند تا سریع‌تر گرم شود.
کاربراتور کمباین-موتور کمباین + اجزای موتور و سیستم سوخت رسانی
منبع: کتاب ماشین های کشاورزی، کمباین، آرش آذروش، ۱۳۹۴
سلام ، مقاله خوانا و خوبی است ، اما استاد نگارنده اگر مبحث موتورهای بنزینی را از موتورهای دیزل بطور کامل جدا میکردند بسیار عالی و بی نقص میشد .بهرحال باز جای تقدیر دارد .