RNA چیست؟
RNA، مخفف اسید ریبونوکلئیک، ترکیب پیچیده با وزن مولکولی بالا که در سنتز پروتئین سلولی عمل می کند و جایگزین DNA (اسید دئوکسی ریبونوکلئیک) به عنوان حامل کدهای ژنتیکی در برخی ویروس ها می شود. RNA از نوکلئوتیدهای ریبوز (بازهای نیتروژنی متصل به یک قند ریبوز) متصل شده توسط پیوندهای فسفو دی استر، تشکیل رشته هایی با طول های مختلف. بازهای ازته در RNA آدنین، گوانین، سیتوزین و اوراسیل است که جایگزین تیمین در DNA می شود.
قند ریبوز RNA یک ساختار چرخه ای است که از پنج کربن و یک اکسیژن تشکیل شده است. وجود یک گروه هیدروکسیل واکنش شیمیایی (−OH) متصل به گروه دوم کربن در مولکول قند ریبوز، RNA را مستعد هیدرولیز می کند. این عدم توانایی شیمیایی RNA، در مقایسه با DNA که یک گروه −OH واکنشی در همان موقعیت بر روی بخش قند (دی اکسی ریبوز) ندارد، تصور می شود یکی از دلایل تکامل DNA به عنوان حامل ترجیحی اطلاعات ژنتیکی در اکثر موارد باشد ارگانیسم ها ساختار مولکول RNA توسط R.W. Holley در سال ۱۹۶۵ توصیف شد.
ساختار RNA:
RNA معمولاً یک بیوپلیمر تک رشته ای است. با این حال وجود توالی های خود مکمل در رشته RNA منجر به جفت شدن باز داخل زنجیره و تا شدن زنجیره ریبونوکلئوتید به فرم های پیچیده ساختاری متشکل از برآمدگی و مارپیچ می شود. ساختار سه بعدی RNA برای پایداری و عملکرد آن حیاتی است، اجازه می دهد قند ریبوز و بازهای نیتروژن دار به روش های مختلف توسط آنزیم های سلولی که گروه های شیمیایی (به عنوان مثال گروه های متیل) را به زنجیره متصل می کنند، اصلاح شود.
چنین تغییراتی باعث ایجاد پیوندهای شیمیایی بین مناطق دور در رشته RNA می شود و منجر به انقباضات پیچیده در زنجیره RNA می شود که ساختار RNA را بیشتر تثبیت می کند. مولکول هایی با تغییرات ساختاری ضعیف و تثبیت ممکن است به راحتی از بین بروند. به عنوان مثال در یک مولکول انتقال دهنده RNA (tRNA) که فاقد یک گروه متیل (tRNAiMet) است، تغییر در موقعیت ۵۸ زنجیره tRNA، مولکول را ناپایدار و از این رو غیرفعال می کند. زنجیره غیرفعال توسط مکانیسم های کنترل کیفیت tRNA سلولی از بین می رود.
منبع: سایت دانشنامه بریتانیکا
دیدگاهتان را بنویسید