باغکشت ها و تنوع زیستی در کشاورزی
مطالعه تنوع زیستی و باغکشت ها Permaculture در کشاورزی که شامل مطالعهٔ تغییرات همه موجودات زنده و سیستمهای هر کدام از آنهاست به طور چشمگیری بر نقش بحرانی جمعی از ارگانیزم ها و اجتماعات در نگهداری توان بازیابی بوم نظامها تمرکز دارد. تنوع زیستی بالا نشان دهندهٔ ساختار متنوع و با اهمیت بوم نظامها، مانند جنگل های گرمسیری است.
- پایداری سیستمهای پیشین کشاورزی با تدبیرهای کشاورزی جدید و کاهش تنوع ژنتیکی درون گونه ای کاهش یافت.
- عاملهای مهم مربوط به فرسایش ژنتیکی، شامل ناپدیدشدن گونه ها در میان زیست بوم می شود.
- باعث کاهش تنوع در بوم نظامها می شود.
- عاملهای بسیاری بر ترکیب اجتماعات گونه ها تأثیر دارد به ویژه جمعیتهای گیاهان، حشرات و پستانداران که برای ساختار بوم نظامهای طبیعی مهم اند.
- تغییرات ایجادشده در این عوامل موجب کاهش تنوع و کاهش توان بازیابی می.شود.
- بنابراین آنها باید با روش های مؤثر مدیریت شوند.
تنوع زیستی و باغکشت در کشاورزی
باغکشتها را عمدتاً در مناطق شهری و روستایی در مقیاس کوچک و به صورت سیستم های کشاورزی برای امرار معاش در نظر میگیرند. آغاز کشاورزی مدرن را می توان با آغاز سیستمهای تولید معیشتی که شامل واحدهای کوچک باغ در اطراف خانواده بود یکی دانست. این باغها همواره آزمون گذر زمان را تحمل کرده و به طور مداوم نقشی اساسی در فراهم کردن غذا و درآمد برای خانواده بازی کرده اند.
تنوع زیستی و باغکشت ها
مطالعات اولیه بر روی باغکشت ها در سال ۱۹۳۴ توسط دانشمندان هلندی در باغ های مختلط در جاوا، اندونزی انجام شد. این دو دانشمند سهم بسزایی در ساختن تعاریفی از گونه های موجود، کارکردها، ویژگی های ساختاری، ترکیب، ارتباطات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باغکشتها داشته اند. باغکشتها از راه های متعدد و بر اساس ویژگیهای مهم و با تأکید بر اهداف پژوهش تعریف میشوند بیان میکند که پیش زمینه و جنس محقق نیز از جمله عواملی است که ممکن است موجب اعمال نظر در مورد باغکشتها شود در نتیجه به طور کامل بیان کنندۀ نظر خانواده هایی نیست که در فعالیتهای باغبانی خانگی نقش دارند.
تعریف باغکشت خانگی
باغکشتهای خانگی را اینطور تعریف کرده اند: سیستمهای تولیدی محصولات و گیاهان متفاوت که با محل سکونت خانوار همجوار و دسترسی به آنها آسان است. باغکشت را می توان به مثابه ارتباط نزدیک و ترکیب های چندلایه ای از درختان و محصولات مختلف، گاهی در ارتباط با حیوانات خانگی اطراف خانه ها و به علاوه کشت سبزیها، میوه ها و گیاهانی که در درجه اول برای مصرف خانوار است تعریف کرد. این باغکشتها به مثابه یکی از قدیمی ترین سامانه های مدیریت کاربری زمین، تنوع گونه ای غنی و ارزشمندی را در واحد سطح در خود جای می دهد در این سامانه ها انواع بسیاری از ارقام و گونه های بومی و همچنین گونه های نادر و در معرض خطر یافت می شود.
باغکشت خانگی
کاربرد تنوع زیستی
- باغکشت یکی از روش های مدیریتی است.
- راهکاری برای مقابله با کاهش تنوع زیستی و فرار از کاهش توان بازیابی سیستم به حساب می آید.
- اگرچه باغکشتها ممکن است از نظر اندازه و طراحی، نوع خاک، الگوهای زهکشی و ترجیحات فرهنگی بسیار متفاوت است.
ولی همۀ آنها تنوع زیستی بالا دارند. در مطالعه ای در مورد باغکشتها در زمینهای بالادست و پایین دست مکزیک مشخص شد که مناطق بسیار کوچک بین ۳ /۰ تا ۷/ ۰ مترمربع در باغها نگهداری می شود که در بسیاری از ویژگی ها به زیست بومهای طبیعی اطراف خود شبیه اند. محققان نشان دادند که تنوع زیستی در باغکشتهای تلاکسکلا، کیوپلکو به ترتیب ۳/۸۴ و ۴۳ /۲ بر اساس شاخص تنوع زیستی شانون وینر است که نسبت به روشهای کشاورزی بسیار بالاست. آنها مدعی اند که باغکشتهای اطراف گواناوکاستا پروینس در کاستاریکا تنوع بالایی دارد. در باغی با وسعت ۳۲۵۰ مترمربع ۲۶ گونه درخت، ۱۶ گیاه زینتی چندساله ۸ گیاه زراعی یکساله و دوساله و ۶ گونه علوفه ای وجود دارد.
تنوع زیستی و کاربرد آن
نظریه گلیسمن درمورد تنوع زیستی و باغکشت ها
گلیسمن به این نکته اشاره دارد که باغکشت ها از نظر تنوع در پنج زمینه کاربردی توزیع شده اند:
- کاشت محصولات با تنوع اندک برای بیشینه ارزش تجاری آنها
- کاشت منظم ،درختان درختچه ها، علوفه و انگور با تنوع بالا
- کاشت درختان در مکانی گسترده با تنوع پایین برای اهداف تفریحی
- کاشت مختلط گیاهان زینتی و درختچه ها با تنوع بالا
- کاشت ردیفی از پرچین ها در اطراف باغ و کاشت درختان چوبی و میوه با تنوع متوسط
- این ساختار پیچیده، پایه و اساس انعطاف پذیری پویایی و سازگاری کشت بومهای باغکشت هاست.
مواد ژنتیکی در باغکشت ها
ساختار و معرفی مواد ژنتیکی در روش های کشاورزی انسانی از طریق انتخاب و دستکاری تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی و حیوانات اهلی است.
- در باغکشتها با ترکیب گونه ها، تنوع، انعطاف پذیری، پویایی و قدرت بازیابی افزایش می یابد.
- این روشهای باغی مواد ژنتیکی میان هر دو تنوع اکولوژیکی و دستکاریهای انسانی را به شکل مؤثری چرخش می دهد.
- در واقع در باغکشتها ترکیب جوامع و گونه ها و همچنین انتخابهای انسانی طبیعی موجب افزایش پایداری می شود. باغکشتها ذخایر با ارزش ژرم پلاسم اند.
کارکرد آنها به مثابه قلمستان برای انتقال گیاهچه به زمینهای کشاورزی برای گونه های بومی و به منظور احیای جنگل در واقع نشان دهندهٔ ارتباط باغکشتها با جنگلهای طبیعی اطراف است. این موضوع بسیار اهمیت دارد که اگر باغکشتها متروکه شوند به سوی روشهای طبیعی اطراف خود بازگردانده می شوند که این نشان دهنده اهمیت مدیریت باغکشتها برای جلوگیری از تبدیل آنها به اکوسیستمهای طبیعی مانند چراگاه و مرتع است. در مورد باغکشتها باید این تفکر را داشته باشیم که آنها بخشی از محیط طبیعی هستند که به صورت یک کشت بوم مدیریت شده اند. علاوه بر این باغکشتها مزایا و ویژگی های دیگری از پایداری کشت بومها دارند مانند کاهش نیاز به کودهای شیمیایی و آفت کشها و همچنین مکانیزمهایی برای حفظ کردن و بازگردانی مواد مغذی و توانایی کنترل فرسایش.
باغکشت ها و تنوع ژنتیکی
هدف از حفاظت تنوع زیستی
- هدف از حفاظت تنوع زیستی حفاظت از گونه ها نیست.
- هدف حمایت از تولید بالقوه و بهبود بهره وری زیست بومها است.
- زیست بومها به فعالیتهای انسانی وابسته اند.
- پویایی اقتصادی یک سیستم به پویایی اکولوژیکی آن وابسته است.
- توانایی سیستم ها برای حفظ بهره وری، تحت تأثیر شرایط زیست محیطی است.
- شرایط زیست محیطی وابسته به حفاظت از تنوع زیستی است.
- کاهش تنوع زیستی در زیست بومهای خاص در جهان به وسیلهٔ عواملی مشخص و نامشخص تشدید می شود.
- سیستمهای پایدار که کارکردهای زیست بوم در آنها حفظ شده است می تواند توسعه و تکامل یابد.
- این موضوع در مورد کشت بومهای کشاورزی هم صادق است.
منبع: کتاب باغکشت ها و تنوع زیستی در کشاورزی،۱۳۹۴
دیدگاهتان را بنویسید