اثبات هیبریدهای سوماتیکی
پروتوپلاست های هر دو گونه دلخواه می توانند با یکدیگر امتزاج یابند. با این حال، محدودیت هایی برای استفاده گسترده از هیبریداسیون سوماتیکی در گیاهان عالی وجود دارد. از جمله این محدودیت ها می توان به آنیوپلوئیدی، موانع گونه ای برای دورگ گیری و ناتوانی پروتوپلاست ها در باززایی گیاه، اشاره نمود. گذشته از این محدودیت ها، هیبریدهایی که تولید میشوند، بایستی به عنوان محصولات حاصل از امتزاج سوماتیکی دو پروتوپلاست مختلف، مورد تأیید قرار گیرند.
عبور موفق از یک سیستم گزینشی، اولین مدرک موثق برای ماهیت هیبرید سوماتیکی مواد گیاهی انتخاب شده می باشد. مدارک بعدی باید بر مبنای صفاتی ارائه شوند که در فرآیند گزینش مدنظر قرار نگرفته اند. اثبات هیبرید بودن، مستلزم اثبات سهیم شدن ژنتیکی هر دو والد مورد نظر در امتزاج است و فرد هیبرید بایستی فقط در میان یوپلوئیدها جستجو شود نه در میان آنیوپلوئیدها.
تشخیص هیبریدهای سوماتیکی بر اساس صفات مورفولوژی:
وقتی که باززایی گیاهی از امتزاج پروتوپلاست ها صورت پذیرفت. برای افراد هیبرید در بین گیاهان انتخاب شده، از طیف وسیعی از صفات مورفولوژیکی می توان پیاده کرد. در اکثر موارد خصوصیات مورفولوژیکی هیبریدهای سوماتیکی با جنسی در حد رابط خصوصیات والدین است. هم خصوصیات رویشی و هم خصوصیات گل، از قبیل سطح برگ، اندازه دمبرگ، شکل ریشه، تراکم و طول کرک های سطح برگ، شکل ریشه، اندازه و ساختار گل، شکل جام گل، شدت رنگ گل و شکل کپسول بذر مورد توجه قرار می گیرند.
اساس ژنتیکی اکثر این صفات ظاهری هنوز مشخص نشده است، اما بروز وضعیت حد اواسط در افراد هیبرید، بیانگر کنترل این صفات با ژن های چندگانه (Multiple genes) می باشد.
در مورد بعضی صفات در هیبریدهای سوماتیکی فنوتیپ حد واسط مشاهده نمی شود. اینگونه صفات توسط یک ژن غالب کنترل می شوند و فقط در یکی از والدین وجود دارند که در هیبرید سوماتیکی نیز بیان می شوند. این صفات شامل :
- رنگ آنتوسیانین در ساقه
- رنگ گل
- گره های هتروکروماتینی در سلول های اینترفازی
- و اندازه برگ می باشند.
قابلیت حیات دانه گرده در افراد هیبرید به طور کلی کاهش می یابد. در صورت امکان، برای تایید یک هیبرید، اطلاعات ژنتیکی اضافی بایستی ارائه شود.
منبع: کتاب اصول بیوتکنولوژی گیاهی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ ششم.
دیدگاهتان را بنویسید